usiłować
Old Polish
editEtymology
editFrom u- + siła + -ować. First attested in the 14th century.
Pronunciation
editVerb
editusiłować impf
- to strive for something, to try for something, to attempt to gain
- 1930 [c. 1455], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[1], 6, 18:
- Nyczs gynego gedzine w modlytwach vsylowacz bødzesz s nyø
- [Nics jinego jedzinie w modlitwach usiłować będziesz s nią]
- (attested in Lesser Poland) to exert oneself, to toil, to work hard
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego, pages 6, 6:
- Vsilowal iesm w moiem placzu
- [Usiłował jeśm w mojem płaczu]
- The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
- (attested in Lesser Poland) to mock, to make fun of
- 1968 [XV p. post.], Roman Laskowski, Józef Reczek, editors, Glosy polskie rękopisu Sermones de tempore et de sanctis nr. XV 32 Biblioteki OO. Dominikanów w Krakowie z drugiej połowy XV wieku[3], Sandomierz: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, page 70:
- Ideo Petrus Rawenensis insultando, vszyluyacz, huic diviti dicit
- [Ideo Petrus Rawenensis insultando, usiłując, huic diviti dicit]
- (attested in Lesser Poland) to mock, to make fun of
- Corruption of uszykować.
- 1977-1980 [1471], Wanda Żurowska-Górecka, Vladimír Kyas, editors, Mamotrekty staropolskie, page 152:
- *Animabit vschilugye, zgothugye
- [*Animabit usiłuje, zgotuje]
Related terms
editnouns
verbs
- usilić pf
Descendants
edit- Polish: usiłować
References
edit- Boryś, Wiesław (2005) “siła”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “siła”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “usiłować”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
editEtymology
editInherited from Old Polish usiłować. By surface analysis, u- + siła + -ować.
Pronunciation
editVerb
editusiłować impf
- (intransitive) to attempt, to endeavour, to try, to strive (to try hard to do something, often unsuccessfully) [with infinitive]
- Synonym: próbować
- (reflexive with się, obsolete) to strive for, to try for something (to attempt to gain) [with o (+ accusative) ‘for what’]
Conjugation
editFurther reading
edit- usiłować in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- usiłować in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “usiłować”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
- “USIŁOWAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 12.12.2018
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “usiłować”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “usiłować”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “usiłować”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 365
- usiłować in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Categories:
- Old Polish terms prefixed with u-
- Old Polish terms suffixed with -ować
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Old Polish terms with quotations
- Lesser Poland Old Polish
- Old Polish terms with uncertain meaning
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish terms prefixed with u-
- Polish terms suffixed with -ować
- Polish 4-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/ɔvat͡ɕ
- Rhymes:Polish/ɔvat͡ɕ/4 syllables
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish intransitive verbs
- Polish reflexive verbs
- Polish terms with obsolete senses