Old Polish

edit

Etymology

edit

From u- +‎ siła +‎ -ować. First attested in the 14th century.

Pronunciation

edit
  • IPA(key): (10th–15th CE) /uɕiɫɔvat͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /uɕiɫɔvat͡ɕ/

Verb

edit

usiłować impf

  1. to strive for something, to try for something, to attempt to gain
  2. (attested in Lesser Poland) to exert oneself, to toil, to work hard
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego, pages 6, 6:
      Vsilowal iesm w moiem placzu
      [Usiłował jeśm w mojem płaczu]
  3. The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
    1. (attested in Lesser Poland) to mock, to make fun of
      • 1968 [XV p. post.], Roman Laskowski, Józef Reczek, editors, Glosy polskie rękopisu Sermones de tempore et de sanctis nr. XV 32 Biblioteki OO. Dominikanów w Krakowie z drugiej połowy XV wieku[3], Sandomierz: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, page 70:
        Ideo Petrus Rawenensis insultando, vszyluyacz, huic diviti dicit
        [Ideo Petrus Rawenensis insultando, usiłując, huic diviti dicit]
  4. Corruption of uszykować.
    • 1977-1980 [1471], Wanda Żurowska-Górecka, Vladimír Kyas, editors, Mamotrekty staropolskie, page 152:
      *Animabit vschilugye, zgothugye
      [*Animabit usiłuje, zgotuje]
edit
nouns
verbs

Descendants

edit
  • Polish: usiłować

References

edit
  • Boryś, Wiesław (2005) “siła”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “siła”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “usiłować”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

edit

Etymology

edit

Inherited from Old Polish usiłować. By surface analysis, u- +‎ siła +‎ -ować.

Pronunciation

edit
 
  • IPA(key): /u.ɕiˈwɔ.vat͡ɕ/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -ɔvat͡ɕ
  • Syllabification: u‧si‧ło‧wać

Verb

edit

usiłować impf

  1. (intransitive) to attempt, to endeavour, to try, to strive (to try hard to do something, often unsuccessfully) [with infinitive]
    Synonym: próbować
  2. (reflexive with się, obsolete) to strive for, to try for something (to attempt to gain) [with o (+ accusative) ‘for what’]

Conjugation

edit
Conjugation of usiłować impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive usiłować
present tense 1st usiłuję usiłujemy
2nd usiłujesz usiłujecie
3rd usiłuje usiłują
impersonal usiłuje się
past tense 1st usiłowałem,
-(e)m usiłował
usiłowałam,
-(e)m usiłowała
usiłowałom,
-(e)m usiłowało
usiłowaliśmy,
-(e)śmy usiłowali
usiłowałyśmy,
-(e)śmy usiłowały
2nd usiłowałeś,
-(e)ś usiłował
usiłowałaś,
-(e)ś usiłowała
usiłowałoś,
-(e)ś usiłowało
usiłowaliście,
-(e)ście usiłowali
usiłowałyście,
-(e)ście usiłowały
3rd usiłował usiłowała usiłowało usiłowali usiłowały
impersonal usiłowano
future tense 1st będę usiłował,
będę usiłować
będę usiłowała,
będę usiłować
będę usiłowało,
będę usiłować
będziemy usiłowali,
będziemy usiłować
będziemy usiłowały,
będziemy usiłować
2nd będziesz usiłował,
będziesz usiłować
będziesz usiłowała,
będziesz usiłować
będziesz usiłowało,
będziesz usiłować
będziecie usiłowali,
będziecie usiłować
będziecie usiłowały,
będziecie usiłować
3rd będzie usiłował,
będzie usiłować
będzie usiłowała,
będzie usiłować
będzie usiłowało,
będzie usiłować
będą usiłowali,
będą usiłować
będą usiłowały,
będą usiłować
impersonal będzie usiłować się
conditional 1st usiłowałbym,
bym usiłował
usiłowałabym,
bym usiłowała
usiłowałobym,
bym usiłowało
usiłowalibyśmy,
byśmy usiłowali
usiłowałybyśmy,
byśmy usiłowały
2nd usiłowałbyś,
byś usiłował
usiłowałabyś,
byś usiłowała
usiłowałobyś,
byś usiłowało
usiłowalibyście,
byście usiłowali
usiłowałybyście,
byście usiłowały
3rd usiłowałby,
by usiłował
usiłowałaby,
by usiłowała
usiłowałoby,
by usiłowało
usiłowaliby,
by usiłowali
usiłowałyby,
by usiłowały
impersonal usiłowano by
imperative 1st niech usiłuję usiłujmy
2nd usiłuj usiłujcie
3rd niech usiłuje niech usiłują
active adjectival participle usiłujący usiłująca usiłujące usiłujący usiłujące
contemporary adverbial participle usiłując
verbal noun usiłowanie

Further reading

edit