yarmak

Turkish edit

Etymology edit

From Ottoman Turkish یارمق (yarmak, “to split, rend”), from Proto-Turkic *yār- (“to split”).^[1]

Akin to Proto-Mongolic *jara- (“to split open, open wide”) (Mongolian ярах (jarax, “to cleave, thrust, draw open”)). (Can this⁽⁺⁾ etymology be sourced?)

cognates

Cognate with Old Uyghur [script needed] (yar-, “to split, divide”), Karakhanid [script needed] (yarmāk, “to split, cleave, divide”), Azerbaijani yarmaq (“to cut through”), Bashkir ярыу (yarıw, “to split”), Chagatai [script needed] (yarmaq, “to split”), Chuvash ҫур (śur, “to cut, split”), Kazakh жару (jaru, “to split”), Khakas чарарға (çararğa, “to split, divide”), Kyrgyz жаруу (jaruu, “to split”), Southern Altai јарар (ǰarar, “to cut, hack, split”), Tatar яру (yaru, “to split”), Turkmen ýārmak (“to cut up”), Tuvan чарар (çarar, “to split”), Uyghur يارماق (yarmaq, “to split”), Uzbek yormoq (“to split”), Yakut саркаах (sarkaaq, “split (adj.)”).

Pronunciation edit

IPA^(key): [jɑɾmɑk]
Hyphenation: yar‧mak

Verb edit

yarmak (third-person singular simple present yarar)

(transitive) to split, cleave, rend; slit
(transitive) to hack, chop
(transitive) to breach, tear

Conjugation edit

Conjugation of yarmak (aorist in -V²r)

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative

infinitive			yarmak
impersonal participle	imperfective		yaran
	perfective		yarmış
	prospective		yaracak
personal participle	non-prospective		yardığım	yardığın	yardığı	yardığımız	yardığınız	yardıkları
personal participle	prospective		yaracağım	yaracağın	yaracağı	yaracağımız	yaracağınız	yaracakları
verbal noun			yarma
way of doing			yarış
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	yararım	yararsın	yarar	yararız	yararsınız	yararlar
	present	imperfective	yarıyorum	yarıyorsun	yarıyor	yarıyoruz	yarıyorsunuz	yarıyorlar
	past	perfective	yardım	yardın	yardı	yardık	yardınız	yardılar
	past	imperfective	yarıyordum	yarıyordun	yarıyordu	yarıyorduk	yarıyordunuz	yarıyorlardı (or yarıyordular)
	future		yaracağım	yaracaksın	yaracak	yaracağız	yaracaksınız	yaracaklar
inferential	perfective		yarmışım	yarmışsın	yarmış	yarmışız	yarmışsınız	yarmışlar
	aorist		yararmışım	yararmışsın	yararmış	yararmışız	yararmışsınız	yararlarmış (or yararmışlar)
	imperfective		yarıyormuşum	yarıyormuşsun	yarıyormuş	yarıyormuşuz	yarıyormuşsunuz	yarıyorlarmış
conditional	simple		yarsam	yarsan	yarsa	yarsak	yarsanız	yarsalar
conditional	perfective		yarsaydım	yarsaydın	yarsaydı	yarsaydık	yarsaydınız	yarsaydılar
optative			yarayım	yarasın	yara	yaralım	yarasınız	yaralar
progressive			yarmaktayım	yarmaktasın	yarmakta	yarmaktayız	yarmaktasınız	yarmaktalar
necessitative			yarmalıyım	yarmalısın	yarmalı	yarmalıyız	yarmalısınız	yarmalılar
imperative				yar	yarsın		yarın	yarsınlar

Positive interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	yarar mıyım?	yarar mısın?	yarar mı?	yarar mıyız?	yarar mısınız?	yararlar mı?
	present	imperfective	yarıyor muyum?	yarıyor musun?	yarıyor mu?	yarıyor muyuz?	yarıyor musunuz?	yarıyorlar mı?
	past	perfective	yardım mı?	yardın mı?	yardı mı?	yardık mı?	yardınız mı?	yardılar mı?
	past	imperfective	yarıyor muydum?	yarıyor muydun?	yarıyor muydu?	yarıyor muyduk?	yarıyor muydunuz?	yarıyorlar mıydı?
	future		yaracak mıyım?	yaracak mısın?	yaracak mı?	yaracak mıyız?	yaracak mısınız?	yaracaklar mı?
inferential	perfective		yarmış mıyım?	yarmış mısın?	yarmış mı?	yarmış mıyız?	yarmış mısınız?	yarmışlar mı?
	aorist		yarar mıymışım?	yarar mıymışsın?	yarar mıymış?	yarar mıymışız?	yarar mıymışsınız?	yararlar mıymış?
	imperfective		yarıyor muymuşum?	yarıyor muymuşsun?	yarıyor muymuş?	yarıyor muymuşuz?	yarıyor muymuşsunuz?	yarıyorlar mıymış?
conditional	simple		yarsam mı?	yarsan mı?	yarsa mı?	yarsak mı?	yarsanız mı?	yarsalar mı?
conditional	perfective		yarsa mıydım?	yarsa mıydın?	yarsa mıydı?	yarsa mıydık?	yarsa mıydınız?	yarsalar mıydı?
progressive			yarmakta mıyım?	yarmakta mısın?	yarmakta mı?	yarmakta mıyız?	yarmakta mısınız?	yarmaktalar mı?
necessitative			yarmalı mıyım?	yarmalı mısın?	yarmalı mı?	yarmalı mıyız?	yarmalı mısınız?	yarmalılar mı?

Negative declarative

infinitive			yarmamak
impersonal participle	imperfective		yarmayan
	perfective		yarmamış
	prospective		yarmayacak
personal participle	non-prospective		yarmadığım	yarmadığın	yarmadığı	yarmadığımız	yarmadığınız	yarmadıkları
personal participle	prospective		yarmayacağım	yarmayacağın	yarmayacağı	yarmayacağımız	yarmayacağınız	yarmayacakları
verbal noun			yarmama
way of doing			yarmayış
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	yarmam	yarmazsın	yarmaz	yarmayız	yarmazsınız	yarmazlar
	present	imperfective	yarmıyorum	yarmıyorsun	yarmıyor	yarmıyoruz	yarmıyorsunuz	yarmıyorlar
	past	perfective	yarmadım	yarmadın	yarmadı	yarmadık	yarmadınız	yarmadılar
	past	imperfective	yarmıyordum	yarmıyordun	yarmıyordu	yarmıyorduk	yarmıyordunuz	yarmıyorlardı
	future		yarmayacağım	yarmayacaksın	yarmayacak	yarmayacağız	yarmayacaksınız	yarmayacaklar
inferential	perfective		yarmamışım	yarmamışsın	yarmamış	yarmamışız	yarmamışsınız	yarmamışlar
	aorist		yarmazmışım	yarmazmışsın	yarmazmış	yarmazmışız	yarmazmışsınız	yarmazlarmış
	imperfective		yarmıyormuşum	yarmıyormuşsun	yarmıyormuş	yarmıyormuşuz	yarmıyormuşsunuz	yarmıyorlarmış
conditional	simple		yarmasam	yarmasan	yarmasa	yarmasak	yarmasanız	yarmasalar
conditional	perfective		yarmasaydım	yarmasaydın	yarmasaydı	yarmasaydık	yarmasaydınız	yarmasaydılar
optative			yarmayayım	yarmayasın	yarmaya	yarmayalım	yarmayasınız	yarmayalar
progressive			yarmamaktayım	yarmamaktasın	yarmamakta	yarmamaktayız	yarmamaktasınız	yarmamaktalar
necessitative			yarmamalıyım	yarmamalısın	yarmamalı	yarmamalıyız	yarmamalısınız	yarmamalılar
imperative				yarma	yarmasın		yarmayın	yarmasınlar

Negative interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	yarmaz mıyım?	yarmaz mısın?	yarmaz mı?	yarmaz mıyız?	yarmaz mısınız?	yarmazlar mı?
	present	imperfective	yarmıyor muyum?	yarmıyor musun?	yarmıyor mu?	yarmıyor muyuz?	yarmıyor musunuz?	yarmıyorlar mı?
	past	perfective	yarmadım mı?	yarmadın mı?	yarmadı mı?	yarmadık mı?	yarmadınız mı?	yarmadılar mı?
	past	imperfective	yarmıyor muydum?	yarmıyor muydun?	yarmıyor muydu?	yarmıyor muyduk?	yarmıyor muydunuz?	yarmıyorlar mıydı?
	future		yarmayacak mıyım?	yarmayacak mısın?	yarmayacak mı?	yarmayacak mıyız?	yarmayacak mısınız?	yarmayacaklar mı?
inferential	perfective		yarmamış mıyım?	yarmamış mısın?	yarmamış mı?	yarmamış mıyız?	yarmamış mısınız?	yarmamışlar mı?
	aorist		yarmaz mıymışım?	yarmaz mıymışsın?	yarmaz mıymış?	yarmaz mıymışız?	yarmaz mıymışsınız?	yarmazlar mıymış?
	imperfective		yarmıyor muymuşum?	yarmıyor muymuşsun?	yarmıyor muymuş?	yarmıyor muymuşuz?	yarmıyor muymuşsunuz?	yarmıyorlar mıymış?
conditional	simple		yarmasam mı?	yarmasan mı?	yarmasa mı?	yarmasak mı?	yarmasanız mı?	yarmasalar mı?
conditional	perfective		yarmasa mıydım?	yarmasa mıydın?	yarmasa mıydı?	yarmasa mıydık?	yarmasa mıydınız?	yarmasalar mıydı?
progressive			yarmamakta mıyım?	yarmamakta mısın?	yarmamakta mı?	yarmamakta mıyız?	yarmamakta mısınız?	yarmamaktalar mı?
necessitative			yarmamalı mıyım?	yarmamalı mısın?	yarmamalı mı?	yarmamalı mıyız?	yarmamalı mısınız?	yarmamalılar mı?

Synonyms edit

Derived terms edit

References edit

^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*jār-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

[1] Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*jār-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

[1]