zarzec
See also: zarżeć
Kashubian edit
Etymology edit
From za- + rzec. Compare Czech zaříct, Silesian zarzec, and Polish zarzec.
Pronunciation edit
Verb edit
zarzec pf (imperfective zarzekac)
Further reading edit
- Stefan Ramułt (1893) “zařec są”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego[1] (in Kashubian), page 264
- Jan Trepczyk (1994) “mylić”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1-2
- Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “zarzec”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi[2], volume 2, page 1505
- “zarzec sã”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022
Old Polish edit
Etymology edit
From za- + rzec. First attested in the 15th century. Compare Old Czech zařéci.
Pronunciation edit
Verb edit
zarzec pf
- (reflexive with się) to forfeit (to give up in defeat by voluntary withdrawal)
- 1858 [c. 1408], “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, page 143:
- Chczely szye na wyeky szwego zadawku zarzecz y rolą yey wolno wszdacz
- [Chceli sie na wieki szwego zadawku zarzec i rolę jej wolno wzdać]
- (reflexive with się) to make a promise, to vow to renounce something
- 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 90, 3:
- Rzekl (sc. rzecznik), ysze zarzeklem szye w spowyedzy nygdy rzecznykowacz nykomv na szyyą
- [Rzekł (sc. rzecznik), iże zarzekłem sie w spowiedzi nigdy rzecznikować nikomu na szyję]
Descendants edit
References edit
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “zarzec”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish zarzec. By surface analysis, za- + rzec. Compare Czech zaříct and Kashubian zarzec.
Pronunciation edit
- IPA(key): /ˈza.ʐɛt͡s/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈza.ʐɛt͡s/, /ˈza.r̝ɛt͡s/
- Rhymes: -aʐɛt͡s
- Syllabification: za‧rzec
Verb edit
zarzec pf (imperfective zarzekać)
- (transitive, obsolete, occult) to curse (to cast a bad spell on)
- Synonym: zakląć
- (transitive, obsolete) to foresee
- Synonym: wyprorokować
- (reflexive with się) to swear (to promise fervently)
- Synonyms: zapewnić, zaręczyć, zarzeknąć się
- (reflexive with się, literary or archaic) to abjure, to relinquish, to renounce
- Synonyms: wyprzeć się, wyrzec się, zarzeknąć się
Conjugation edit
Further reading edit
- zarzec in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- zarzec in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zarzec sié”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zarzec”, in Słownik języka polskiego[3]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “zarzec”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[4]
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zarzec”, in Słownik języka polskiego[5] (in Polish), volume 8, Warsaw, page 257
Silesian edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish zarzec. By surface analysis, za- + rzec. Compare Czech zaříct and Kashubian zarzec.
Pronunciation edit
Verb edit
zarzec pf (imperfective zarzykać)
Conjugation edit
This verb needs an inflection-table template.
Further reading edit
- zarzec_sie in silling.org