वरुण
Hindi edit
Etymology edit
Learned borrowing from Sanskrit वरुण (váruṇa).
Pronunciation edit
Proper noun edit
वरुण • (varuṇ) m
Declension edit
Declension of वरुण (sg-only masc cons-stem)
| singular | |
|---|---|
| direct | वरुण varuṇ |
| oblique | वरुण varuṇ |
| vocative | वरुण varuṇ |
See also edit
| Solar System in Hindi · सूर्य-मंडल (sūrya-maṇḍal) (layout · text) | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Star | सूर्य (sūrya), सूरज (sūraj) | |||||||||||||||||
| IAU planets and notable dwarf planets |
बुध (budh) | शुक्र (śukra) | भूमि (bhūmi), पृथ्वी (prithvī) |
मंगल (maṅgal) | बृहस्पति (brihaspati) | शनि (śani) | अरुण (aruṇ) | वरुण (varuṇ), अंधा तारा (andhā tārā) |
यम (yam) | |||||||||
| Notable moons |
— | — | चाँद (cā̃d), चंद्र (candra) |
— | ||||||||||||||
Sanskrit edit
Alternative forms edit
Alternative scripts
- ᬯᬭᬸᬡ (Balinese script)
- ৱৰুণ (Assamese script)
- বরুণ (Bengali script)
- 𑰪𑰨𑰲𑰜 (Bhaiksuki script)
- 𑀯𑀭𑀼𑀡 (Brahmi script)
- 𑌵𑌰𑍁𑌣 (Grantha script)
- વરુણ (Gujarati script)
- ਵਰੁਣ (Gurmukhi script)
- ꦮꦫꦸꦟ (Javanese script)
- វរុណ (Khmer script)
- ವರುಣ (Kannada script)
- ວຣຸຓ (Lao script)
- വരുണ (Malayalam script)
- 𑘪𑘨𑘳𑘜 (Modi script)
- ᠸᠠᠷᠤᢏᠠ᠋ (Mongolian script)
- ᠸᠠᡵᡠᢏᠠ (Manchu script)
- ဝရုဏ (Burmese script)
- 𑧊𑧈𑧔𑦼 (Nandinagari script)
- 𑐰𑐬𑐸𑐞 (Newa script)
- ଵରୁଣ (Odia script)
- ꢮꢬꢸꢠ (Saurashtra script)
- 𑆮𑆫𑆶𑆟 (Sharada script)
- 𑖪𑖨𑗜𑖜 (Siddham script)
- වරුණ (Sinhalese script)
- வருண (Tamil script)
- వరుణ (Telugu script)
- วรุณ (Thai script)
- ཝ་རུ་ཎ (Tibetan script)
- 𑒫𑒩𑒳𑒝 (Tirhuta script)
Etymology edit
From Proto-Indo-Aryan *Hwárunas, from Proto-Indo-Iranian *Hwárunas, from Proto-Indo-European *h₁wér-u-nos, from *h₁wer- (“broad”).
Pronunciation edit
Proper noun edit
वरुण • (váruṇa) m
Declension edit
| Masculine a-stem declension of वरुण (váruṇa) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | वरुणः váruṇaḥ |
वरुणौ váruṇau |
वरुणाः / वरुणासः¹ váruṇāḥ / váruṇāsaḥ¹ |
| Vocative | वरुण váruṇa |
वरुणौ váruṇau |
वरुणाः / वरुणासः¹ váruṇāḥ / váruṇāsaḥ¹ |
| Accusative | वरुणम् váruṇam |
वरुणौ váruṇau |
वरुणान् váruṇān |
| Instrumental | वरुणेन váruṇena |
वरुणाभ्याम् váruṇābhyām |
वरुणैः / वरुणेभिः¹ váruṇaiḥ / váruṇebhiḥ¹ |
| Dative | वरुणाय váruṇāya |
वरुणाभ्याम् váruṇābhyām |
वरुणेभ्यः váruṇebhyaḥ |
| Ablative | वरुणात् váruṇāt |
वरुणाभ्याम् váruṇābhyām |
वरुणेभ्यः váruṇebhyaḥ |
| Genitive | वरुणस्य váruṇasya |
वरुणयोः váruṇayoḥ |
वरुणानाम् váruṇānām |
| Locative | वरुणे váruṇe |
वरुणयोः váruṇayoḥ |
वरुणेषु váruṇeṣu |
| Notes |
| ||
Noun edit
वरुण • (váruṇa) root form, m
- ocean
- water
- sun
- name of the island of Borneo
- a warder off or dispeller
- name of a particular magical formula recited over weapons
- a tree of species Crateva adansonii ( <= Crataeva Roxburghii)
- (in the plural) the gods generally
Declension edit
| Masculine a-stem declension of वरुण (váruṇa) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | वरुणः váruṇaḥ |
वरुणौ váruṇau |
वरुणाः / वरुणासः¹ váruṇāḥ / váruṇāsaḥ¹ |
| Vocative | वरुण váruṇa |
वरुणौ váruṇau |
वरुणाः / वरुणासः¹ váruṇāḥ / váruṇāsaḥ¹ |
| Accusative | वरुणम् váruṇam |
वरुणौ váruṇau |
वरुणान् váruṇān |
| Instrumental | वरुणेन váruṇena |
वरुणाभ्याम् váruṇābhyām |
वरुणैः / वरुणेभिः¹ váruṇaiḥ / váruṇebhiḥ¹ |
| Dative | वरुणाय váruṇāya |
वरुणाभ्याम् váruṇābhyām |
वरुणेभ्यः váruṇebhyaḥ |
| Ablative | वरुणात् váruṇāt |
वरुणाभ्याम् váruṇābhyām |
वरुणेभ्यः váruṇebhyaḥ |
| Genitive | वरुणस्य váruṇasya |
वरुणयोः váruṇayoḥ |
वरुणानाम् váruṇānām |
| Locative | वरुणे váruṇe |
वरुणयोः váruṇayoḥ |
वरुणेषु váruṇeṣu |
| Notes |
| ||
Descendants edit
- → Bengali: বরুণ (borun)
- → Greek: Βαρούνα (Varoúna)
- → English: Varuna
- → Persian: وارونا
- → Gujarati: વરૂણ (varūṇ)
- → Armenian: Վարունա (Varuna)
- → Japanese: ヴァルナ
- → Kannada: ವರುಣ (varuṇa)
- → Khmer: ភិរុណ (phirun)
- → Korean: 바루나 (baruna)
- → Malayalam: വരുണൻ (varuṇaṉ)
- → Punjabi: ਵਰੁਣ (varuṇ)
- → Russian: Варуна (Varuna)
- → Tamil: வருணன் (varuṇaṉ)
- → Telugu: వరుణుడు (varuṇuḍu)
- → Thai: พระพิรุณ
- → Chinese: 伐樓拿／伐楼拿