խորհուրդ

Armenian

Etymology

From Old Armenian խորհուրդ (xorhurd).

Pronunciation

Audio (Eastern Armenian): (file)

(Eastern Armenian) IPA^(key): /χoˈɾuɾtʰ/, [χoɾúɾtʰ]
(Western Armenian) IPA^(key): /χoˈɾuɾt/, [χoɾúɾtʰ]

Noun

խորհուրդ • (xorhurd)

advice, counsel, recommendation
Synonym: խրատ (xrat)

խորհուրդ տալ ― xorhurd tal ― to advise
council, meeting, conference
(consultative or governing body) council
Անվտանգության Խորհուրդ ― Anvtangutʻyan Xorhurd ― Security Council
(communism) soviet, a governing body in the USSR
thought, idea; intention
meaning, essence
commandment, testament
mystery
(Christianity) sacrament
symbol
Synonym: խորհրդանշան (xorhrdanšan)

Usage notes

The -հ- (-h-) is not pronounced.

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	խորհուրդ (xorhurd)	խորհուրդներ (xorhurdner)
dative	խորհրդի (xorhrdi)	խորհուրդների (xorhurdneri)
ablative	խորհրդից (xorhrdicʻ)	խորհուրդներից (xorhurdnericʻ)
instrumental	խորհրդով (xorhrdov)	խորհուրդներով (xorhurdnerov)
locative	խորհրդում (xorhrdum)	խորհուրդներում (xorhurdnerum)
	definite forms
nominative	խորհուրդը/խորհուրդն (xorhurdə/xorhurdn)	խորհուրդները/խորհուրդներն (xorhurdnerə/xorhurdnern)
dative	խորհրդին (xorhrdin)	խորհուրդներին (xorhurdnerin)
	1^st person possessive forms (my)
nominative	խորհուրդս (xorhurds)	խորհուրդներս (xorhurdners)
dative	խորհրդիս (xorhrdis)	խորհուրդներիս (xorhurdneris)
ablative	խորհրդիցս (xorhrdicʻs)	խորհուրդներիցս (xorhurdnericʻs)
instrumental	խորհրդովս (xorhrdovs)	խորհուրդներովս (xorhurdnerovs)
locative	խորհրդումս (xorhrdums)	խորհուրդներումս (xorhurdnerums)
	2^nd person possessive forms (your)
nominative	խորհուրդդ (xorhurdd)	խորհուրդներդ (xorhurdnerd)
dative	խորհրդիդ (xorhrdid)	խորհուրդներիդ (xorhurdnerid)
ablative	խորհրդիցդ (xorhrdicʻd)	խորհուրդներիցդ (xorhurdnericʻd)
instrumental	խորհրդովդ (xorhrdovd)	խորհուրդներովդ (xorhurdnerovd)
locative	խորհրդումդ (xorhrdumd)	խորհուրդներումդ (xorhurdnerumd)

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	խորհուրդ (xorhurd)	խորհուրդներ (xorhurdner)
dative	խորհուրդի (xorhurdi)	խորհուրդների (xorhurdneri)
ablative	խորհուրդից (xorhurdicʻ)	խորհուրդներից (xorhurdnericʻ)
instrumental	խորհուրդով (xorhurdov)	խորհուրդներով (xorhurdnerov)
locative	խորհուրդում (xorhurdum)	խորհուրդներում (xorhurdnerum)
	definite forms
nominative	խորհուրդը/խորհուրդն (xorhurdə/xorhurdn)	խորհուրդները/խորհուրդներն (xorhurdnerə/xorhurdnern)
dative	խորհուրդին (xorhurdin)	խորհուրդներին (xorhurdnerin)
	1^st person possessive forms (my)
nominative	խորհուրդս (xorhurds)	խորհուրդներս (xorhurdners)
dative	խորհուրդիս (xorhurdis)	խորհուրդներիս (xorhurdneris)
ablative	խորհուրդիցս (xorhurdicʻs)	խորհուրդներիցս (xorhurdnericʻs)
instrumental	խորհուրդովս (xorhurdovs)	խորհուրդներովս (xorhurdnerovs)
locative	խորհուրդումս (xorhurdums)	խորհուրդներումս (xorhurdnerums)
	2^nd person possessive forms (your)
nominative	խորհուրդդ (xorhurdd)	խորհուրդներդ (xorhurdnerd)
dative	խորհուրդիդ (xorhurdid)	խորհուրդներիդ (xorhurdnerid)
ablative	խորհուրդիցդ (xorhurdicʻd)	խորհուրդներիցդ (xorhurdnericʻd)
instrumental	խորհուրդովդ (xorhurdovd)	խորհուրդներովդ (xorhurdnerovd)
locative	խորհուրդումդ (xorhurdumd)	խորհուրդներումդ (xorhurdnerumd)

Derived terms

խորհրդատու (xorhrdatu)

References

Dum-Tragut, Jasmine (2009) Armenian: Modern Eastern Armenian (London Oriental and African Language Library; 14), Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, page 28

Old Armenian

Etymology

խորհ (xorh) +‎ -ուրդ (-urd)

Noun

խորհուրդ • (xorhurd)

thought; design, intention, resolution; idea
շրջել ի խորհրդոց ― šrǰel i xorhrdocʻ ― to change or alter one's mind

շրջել զոք ի խորհրդոց ― šrǰel zokʻ i xorhrdocʻ ― to dissuade from, to advise against

խորհրդով ― xorhrdov ― designedly, intentionally, on purpose, purposely

խորհուրդ ի մտի եդի գիտել ― xorhurd i mti edi gitel ― I had conceived the idea of knowing

խորհուրդ ի միտս իմ անկաւ/եղեւ ― xorhurd i mits im ankaw/ełew ― I thought of, I had the idea or the intention to

խորհուրդ արարի ընդ միտս իմ ― xorhurd arari ənd mits im ― I deliberated with myself

խորհուրդ կալաւ ― xorhurd kalaw ― he conceived the idea to

զյանդուգն զայն խորհեցաւ խորհուրդ ― zyandugn zayn xorhecʻaw xorhurd ― he formed the hardy design to

մինչդեռ յայսմ խորհրդի էր ― minčʻdeṙ yaysm xorhrdi ēr ― in the midst of these thoughts, while thus deliberating
advice, counsel; deliberation, consultation
չար խորհուրդ ― čʻar xorhurd ― pernicious advice

խորհուրդ առնել, ի մէջ առնուլ, ունել, ի խորհուրդ մտանել ― xorhurd aṙnel, i mēǰ aṙnul, unel, i xorhurd mtanel ― to consult, to determine, to decide on, to resolve on; to deliberate, to confer together, to take counsel, to advise with

խորհուրդ տալ ― xorhurd tal ― to counsel, to give advice, to advise

խորհուրդ հարցնել ― xorhurd harcʻnel ― to ask advice, to consult, to take counsel

ի մի խորհուրդ միաբանել ― i mi xorhurd miabanel ― to think together, to deliberate unanimously

տուն, տաճար խորհրդոյ ― tun, tačar xorhrdoy ― council-hall

խորհուրդ պաշտօնէից ― xorhurd paštōnēicʻ ― cabinet council

խորհրդեան դպիր ― xorhrdean dpir ― secretary
secret; mystery
symbol
sacrament
փրկական խորհուրդ ― pʻrkakan xorhurd ― the Holy Sacrament

Declension

o-type

	singular	plural
nominative	խորհուրդ (xorhurd)	խորհուրդք (xorhurdkʻ)
genitive	խորհրդոյ (xorhrdoy)	խորհրդոց (xorhrdocʻ)
dative	խորհրդոյ (xorhrdoy)	խորհրդոց (xorhrdocʻ)
accusative	խորհուրդ (xorhurd)	խորհուրդս (xorhurds)
ablative	խորհրդոյ (xorhrdoy)	խորհրդոց (xorhrdocʻ)
instrumental	խորհրդով (xorhrdov)	խորհրդովք (xorhrdovkʻ)
locative	խորհուրդ (xorhurd)	խորհուրդս (xorhurds)

n-type

	singular (uncountable)
nominative	խորհուրդ (xorhurd)
genitive	խորհրդեան (xorhrdean)
dative	խորհրդեան (xorhrdean)
accusative	խորհուրդ (xorhurd)
ablative	խորհրդենէ (xorhrdenē)
instrumental	խորհրդեամբ (xorhrdeamb)
locative	խորհրդեան (xorhrdean)

i-type

	singular (uncountable)
nominative	խորհուրդ (xorhurd)
genitive	խորհրդի (xorhrdi)
dative	խորհրդի (xorhrdi)
accusative	խորհուրդ (xorhurd)
ablative	խորհրդէ (xorhrdē)
instrumental	խորհրդիւ (xorhrdiw)
locative	խորհրդի (xorhrdi)

Derived terms

անխորհուրդ (anxorhurd)
անխորհրդաբար (anxorhrdabar)
անխորհրդազգած (anxorhrdazgac)
անխորհրդազգեաց (anxorhrdazgeacʻ)
անխորհրդածութիւն (anxorhrdacutʻiwn)
անխորհրդական (anxorhrdakan)
անխորհրդականութիւն (anxorhrdakanutʻiwn)
անխորհրդապէս (anxorhrdapēs)
անխորհրդավարժ (anxorhrdavarž)
անխորհրդութիւն (anxorhrdutʻiwn)
անօրինախորհուրդ (anōrinaxorhurd)
առողջախորհուրդ (aṙołǰaxorhurd)
արտաքնախորհուրդ (artakʻnaxorhurd)
բազմախորհուրդ (bazmaxorhurd)
բաղախորհուրդ (bałaxorhurd)
բարեխորհուրդ (barexorhurd)
բարեխորհրդութիւն (barexorhrdutʻiwn)
բարիխորհրդութիւն (barixorhrdutʻiwn)
գետնախորհուրդ (getnaxorhurd)
երկխորհուրդ (erkxorhurd)
զրախորհուրդ (zraxorhurd)
թաքնախորհուրդ (tʻakʻnaxorhurd)
իմաստախորհուրդ (imastaxorhurd)
իրաւախորհուրդ (irawaxorhurd)
լայնախորհուրդ (laynaxorhurd)
խորախորհուրդ (xoraxorhurd)
խորհրդաբանեմ (xorhrdabanem)
խորհրդաբար (xorhrdabar)
խորհրդաբարձ (xorhrdabarj)
խորհրդաբերեմ (xorhrdaberem)
խորհրդաբերութիւն (xorhrdaberutʻiwn)
խորհրդագէտ (xorhrdagēt)
խորհրդագոյն (xorhrdagoyn)
խորհրդադրեմ (xorhrdadrem)
խորհրդազգած (xorhrdazgac)
խորհրդազգածեմ (xorhrdazgacem)
խորհրդազգածեցուցանեմ (xorhrdazgacecʻucʻanem)
խորհրդազգածիմ (xorhrdazgacim)
խորհրդազգածութիւն (xorhrdazgacutʻiwn)
խորհրդազգաց (xorhrdazgacʻ)
խորհրդածեմ (xorhrdacem)
խորհրդածու (xorhrdacu)
խորհրդածութիւն (xorhrdacutʻiwn)
խորհրդակ (xorhrdak)
խորհրդակալ (xorhrdakal)
խորհրդական (xorhrdakan)
խորհրդականագոյն (xorhrdakanagoyn)
խորհրդականապէս (xorhrdakanapēs)
խորհրդականեմ (xorhrdakanem)
խորհրդականութիւն (xorhrdakanutʻiwn)
խորհրդակատար (xorhrdakatar)
խորհրդակատարելաբար (xorhrdakatarelabar)
խորհրդակատարութիւն (xorhrdakatarutʻiwn)
խորհրդակիր (xorhrdakir)
խորհրդակից (xorhrdakicʻ)
խորհրդակորոյս (xorhrdakoroys)
խորհրդակցապէս (xorhrdakcʻapēs)
խորհրդակցեմ (xorhrdakcʻem)
խորհրդակցիմ (xorhrdakcʻim)
խորհրդակցութիւն (xorhrdakcʻutʻiwn)
խորհրդայեղց (xorhrdayełcʻ)
խորհրդանի (xorhrdani)
խորհրդանոց (xorhrdanocʻ)
խորհրդաշատ (xorhrdašat)
խորհրդապահ (xorhrdapah)
խորհրդապետ (xorhrdapet)
խորհրդապէս (xorhrdapēs)
խորհրդառու (xorhrdaṙu)
խորհրդառութիւն (xorhrdaṙutʻiwn)
խորհրդաստեղծ (xorhrdastełc)
խորհրդատետր (xorhrdatetr)
խորհրդատուն (xorhrdatun)
խորհրդատօնք (xorhrdatōnkʻ)
խորհրդատօնք (xorhrdatōnkʻ)
խորհրդարան (xorhrdaran)
խորհրդարան (xorhrdaran)
խորհրդաւոր (xorhrdawor)
խորհրդաւոր (xorhrdawor)
խորհրդաւորեալ (xorhrdaworeal)
խորհրդաւորեալ (xorhrdaworeal)
խորհրդափոխ (xorhrdapʻox)
խորհրդեմ (xorhrdem)
խորհրդօրէն (xorhrdōrēn)
ծայրախորհուրդ (cayraxorhurd)
համախորհուրդ (hamaxorhurd)
հզօրախորհուրդ (hzōraxorhurd)
մեծախորհուրդ (mecaxorhurd)
մեծախորհրդաբար (mecaxorhrdabar)
մեծախորհրդութիւն (mecaxorhrdutʻiwn)
մեղկախորհուրդ (mełkaxorhurd)
մեղսախորհուրդ (mełsaxorhurd)
միախորհուրդ (miaxorhurd)
մտախորհրդութիւն (mtaxorhrdutʻiwn)
յառաջախորհուրդ (yaṙaǰaxorhurd)
նախախորհրդագէտ (naxaxorhrdagēt)
նախախորհրդութիւն (naxaxorhrdutʻiwn)
նանրախորհուրդ (nanraxorhurd)
ներխորհուրդ (nerxorhurd)
ողջախորհուրդ (ołǰaxorhurd)
չարախորհուրդ (čʻaraxorhurd)
չարախորհրդութիւն (čʻaraxorhrdutʻiwn)
չարխորհրդութիւն (čʻarxorhrdutʻiwn)
վատախորհուրդ (vataxorhurd)
վատախորհրդութիւն (vataxorhrdutʻiwn)
քաջախորհուրդ (kʻaǰaxorhurd)
քաջախորհրդութիւն (kʻaǰaxorhrdutʻiwn)

Descendants

Armenian: խորհուրդ (xorhurd)
- Udi: խօրուրթ (xōrurtʻ)

References

Petrosean, Matatʻeay (1879) “խորհուրդ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “խորհուրդ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “խորհ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press