धीर

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ᬥᬷᬭ (Balinese script)
• ধীৰ (Assamese script)
• ধীর (Bengali script)
• 𑰠𑰱𑰨 (Bhaiksuki script)
• 𑀥𑀻𑀭 (Brahmi script)
• 𑌧𑍀𑌰 (Grantha script)
• ધીર (Gujarati script)
• ਧੀਰ (Gurmukhi script)
• ꦣꦷꦫ (Javanese script)
• ធីរ (Khmer script)
• ಧೀರ (Kannada script)
• ຘີຣ (Lao script)
• ധീര (Malayalam script)
• 𑘠𑘲𑘨 (Modi script)
• ᢑᠾᢈᢈᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
• ᢡᡳᡳᡵᠠ (Manchu script)
• ဓီရ (Burmese script)
• 𑧀𑧓𑧈 (Nandinagari script)
• 𑐢𑐷𑐬 (Newa script)
• ଧୀର (Oriya script)
• ꢤꢷꢬ (Saurashtra script)
• 𑆣𑆵𑆫 (Sharada script)
• 𑖠𑖱𑖨 (Siddham script)
• ධීර (Sinhalese script)
• ధీర (Telugu script)
• ธีร (Thai script)
• དྷཱི་ར (Tibetan script)
• 𑒡𑒲𑒩 (Tirhuta script)

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /dʱíː.ɾɐ/
• (Classical) IPA^(key): /ˈd̪ʱiː.ɾɐ/

Etymology 1

From the root धृ (dhṛ, “to be hold, to be firm”) from Proto-Indo-European *dʰer- (“to hold, support”).

Adjective

धीर • (dhī́ra)

1. steady, constant, firm, resolute, brave, energetic, courageous, self-possessed, composed, calm, grave
2. deep, low, dull (as sound)
3. gentle, soft
4. well-conducted, well-bred

Declension

Masculine a-stem declension of धीर (dhī́ra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	धीरः dhī́raḥ	धीरौ dhī́rau	धीराः / धीरासः¹ dhī́rāḥ / dhī́rāsaḥ¹
Vocative	धीर dhī́ra	धीरौ dhī́rau	धीराः / धीरासः¹ dhī́rāḥ / dhī́rāsaḥ¹
Accusative	धीरम् dhī́ram	धीरौ dhī́rau	धीरान् dhī́rān
Instrumental	धीरेण dhī́reṇa	धीराभ्याम् dhī́rābhyām	धीरैः / धीरेभिः¹ dhī́raiḥ / dhī́rebhiḥ¹
Dative	धीराय dhī́rāya	धीराभ्याम् dhī́rābhyām	धीरेभ्यः dhī́rebhyaḥ
Ablative	धीरात् dhī́rāt	धीराभ्याम् dhī́rābhyām	धीरेभ्यः dhī́rebhyaḥ
Genitive	धीरस्य dhī́rasya	धीरयोः dhī́rayoḥ	धीराणाम् dhī́rāṇām
Locative	धीरे dhī́re	धीरयोः dhī́rayoḥ	धीरेषु dhī́reṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of धीरा (dhī́rā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	धीरा dhī́rā	धीरे dhī́re	धीराः dhī́rāḥ
Vocative	धीरे dhī́re	धीरे dhī́re	धीराः dhī́rāḥ
Accusative	धीराम् dhī́rām	धीरे dhī́re	धीराः dhī́rāḥ
Instrumental	धीरया / धीरा¹ dhī́rayā / dhī́rā¹	धीराभ्याम् dhī́rābhyām	धीराभिः dhī́rābhiḥ
Dative	धीरायै dhī́rāyai	धीराभ्याम् dhī́rābhyām	धीराभ्यः dhī́rābhyaḥ
Ablative	धीरायाः dhī́rāyāḥ	धीराभ्याम् dhī́rābhyām	धीराभ्यः dhī́rābhyaḥ
Genitive	धीरायाः dhī́rāyāḥ	धीरयोः dhī́rayoḥ	धीराणाम् dhī́rāṇām
Locative	धीरायाम् dhī́rāyām	धीरयोः dhī́rayoḥ	धीरासु dhī́rāsu
Notes	¹Vedic

Feminine ī-stem declension of धीरी (dhī́rī)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	धीरी dhī́rī	धीर्यौ / धीरी¹ dhī́ryau / dhī́rī¹	धीर्यः / धीरीः¹ dhī́ryaḥ / dhī́rīḥ¹
Vocative	धीरि dhī́ri	धीर्यौ / धीरी¹ dhī́ryau / dhī́rī¹	धीर्यः / धीरीः¹ dhī́ryaḥ / dhī́rīḥ¹
Accusative	धीरीम् dhī́rīm	धीर्यौ / धीरी¹ dhī́ryau / dhī́rī¹	धीरीः dhī́rīḥ
Instrumental	धीर्या dhī́ryā	धीरीभ्याम् dhī́rībhyām	धीरीभिः dhī́rībhiḥ
Dative	धीर्यै dhī́ryai	धीरीभ्याम् dhī́rībhyām	धीरीभ्यः dhī́rībhyaḥ
Ablative	धीर्याः dhī́ryāḥ	धीरीभ्याम् dhī́rībhyām	धीरीभ्यः dhī́rībhyaḥ
Genitive	धीर्याः dhī́ryāḥ	धीर्योः dhī́ryoḥ	धीरीणाम् dhī́rīṇām
Locative	धीर्याम् dhī́ryām	धीर्योः dhī́ryoḥ	धीरीषु dhī́rīṣu
Notes	¹Vedic

Neuter a-stem declension of धीर (dhī́ra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	धीरम् dhī́ram	धीरे dhī́re	धीराणि / धीरा¹ dhī́rāṇi / dhī́rā¹
Vocative	धीर dhī́ra	धीरे dhī́re	धीराणि / धीरा¹ dhī́rāṇi / dhī́rā¹
Accusative	धीरम् dhī́ram	धीरे dhī́re	धीराणि / धीरा¹ dhī́rāṇi / dhī́rā¹
Instrumental	धीरेण dhī́reṇa	धीराभ्याम् dhī́rābhyām	धीरैः / धीरेभिः¹ dhī́raiḥ / dhī́rebhiḥ¹
Dative	धीराय dhī́rāya	धीराभ्याम् dhī́rābhyām	धीरेभ्यः dhī́rebhyaḥ
Ablative	धीरात् dhī́rāt	धीराभ्याम् dhī́rābhyām	धीरेभ्यः dhī́rebhyaḥ
Genitive	धीरस्य dhī́rasya	धीरयोः dhī́rayoḥ	धीराणाम् dhī́rāṇām
Locative	धीरे dhī́re	धीरयोः dhī́rayoḥ	धीरेषु dhī́reṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Punjabi: ਧੀਰਾ (dhīrā)

Etymology 2

From the root धी (dhī, “to perceive, think”) from Proto-Indo-European *dʰeyh₂- (“mind, thought”).

Adjective

धीर • (dhī́ra)

1. intelligent, wise, skillful, clever

Noun

धीर • (dhī́ra) m

1. the ocean, sea
2. name of बलि (bali)

Declension

Masculine a-stem declension of धीर (dhī́ra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	धीरः dhī́raḥ	धीरौ dhī́rau	धीराः / धीरासः¹ dhī́rāḥ / dhī́rāsaḥ¹
Vocative	धीर dhī́ra	धीरौ dhī́rau	धीराः / धीरासः¹ dhī́rāḥ / dhī́rāsaḥ¹
Accusative	धीरम् dhī́ram	धीरौ dhī́rau	धीरान् dhī́rān
Instrumental	धीरेण dhī́reṇa	धीराभ्याम् dhī́rābhyām	धीरैः / धीरेभिः¹ dhī́raiḥ / dhī́rebhiḥ¹
Dative	धीराय dhī́rāya	धीराभ्याम् dhī́rābhyām	धीरेभ्यः dhī́rebhyaḥ
Ablative	धीरात् dhī́rāt	धीराभ्याम् dhī́rābhyām	धीरेभ्यः dhī́rebhyaḥ
Genitive	धीरस्य dhī́rasya	धीरयोः dhī́rayoḥ	धीराणाम् dhī́rāṇām
Locative	धीरे dhī́re	धीरयोः dhī́rayoḥ	धीरेषु dhī́reṣu
Notes	¹Vedic

Noun

धीर • (dhī́ra) n

1. saffron

Declension

Neuter a-stem declension of धीर (dhī́ra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	धीरम् dhī́ram	धीरे dhī́re	धीराणि / धीरा¹ dhī́rāṇi / dhī́rā¹
Vocative	धीर dhī́ra	धीरे dhī́re	धीराणि / धीरा¹ dhī́rāṇi / dhī́rā¹
Accusative	धीरम् dhī́ram	धीरे dhī́re	धीराणि / धीरा¹ dhī́rāṇi / dhī́rā¹
Instrumental	धीरेण dhī́reṇa	धीराभ्याम् dhī́rābhyām	धीरैः / धीरेभिः¹ dhī́raiḥ / dhī́rebhiḥ¹
Dative	धीराय dhī́rāya	धीराभ्याम् dhī́rābhyām	धीरेभ्यः dhī́rebhyaḥ
Ablative	धीरात् dhī́rāt	धीराभ्याम् dhī́rābhyām	धीरेभ्यः dhī́rebhyaḥ
Genitive	धीरस्य dhī́rasya	धीरयोः dhī́rayoḥ	धीराणाम् dhī́rāṇām
Locative	धीरे dhī́re	धीरयोः dhī́rayoḥ	धीरेषु dhī́reṣu
Notes	¹Vedic

References

• Monier Williams (1899), “धीर”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 517, column 1.