โองการ

Thai edit

Etymology edit

From Old Khmer ឱង្ការ (oṅkāra), ឱង្គការ (oṅgakāra), ឩង្ការ (ūṅkāra, “royal command”); ultimately from Sanskrit ओङ्कार (oṅkāra), ओंकार (oṃkāra, “the sacred syllable/exclamation Om”). Cognate with Modern Khmer ឱង្ការ (ʼaôngkar).

Pronunciation edit

Orthographic		โองการ o ɒ ŋ k ā r
Phonemic		โอง-กาน o ɒ ŋ – k ā n
Romanization	Paiboon	oong-gaan
	Royal Institute	ong-kan
(standard) IPA^(key)		/ʔoːŋ˧.kaːn˧/^(R)

Noun edit

โองการ • (oong-gaan)

(archaic) (พระ~, วร~) sacred word, declaration, or pronouncement.
(archaic, of a god or royal person) (เทว~, พระ~, พระบรมราช~, พระราช~, ราช~, วร~) word; utterance; speech; statement.
(of a god or royal person) (เทว~, พระ~, พระบรมราช~, พระราช~, ราช~, วร~) command; order.
- 1858, พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, “๑๓๒ ประกาศให้เลือกพระราชครูลูกขุน พระมหาราชครูปโรหิต พระมหาราชครูมหิธร คัดจากหมายรับสั่ง เดือน ๘ ปีมะเมีย สัมฤทธิศก”, in ประชุมประกาศรัชกาลที่ ๔ ภาค ๔ ประกาศปีมะเมีย พ.ศ. ๒๔๐๑‎^[1], Bangkok: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, published 1923, retrieved 2019-07-13:
  
  ด้วย เจ้าพระยา ธรรมาธิกรณาธิบดี...เปน ประธานาธิบดี ใน กรม วัง รับ พระบรมราชโองการ...
  dûai jâao-prá-yaa tam-maa-tí-gɔɔ-rá-naa-típ-bɔɔ-dii ... bpen bprà-taa-naa-típ-bɔɔ-dii nai grom-má wang ráp prá-bɔɔ-rom-má-râat-chá oong-gaan ...
  Whereas Chaophraya Thammathikoranathipbodi...[who] is the chief executive of the Department of Palace [Affairs], [has] received a royal decree [that]...
(archaic) (พระ~, พระบรมราช~, พระราช~) used as a title for or term of address to a god or royal person.

Usage notes edit

In modern usage, the term is only applicable to male gods or royal persons. As for female gods or royal persons, เสาวนีย์ (sǎo-wá-nii) is used.