сар

See also: Appendix:Variations of "sar" and Appendix:Variations of "cap"

Eastern Mari

Pronunciation

• IPA^(key): /sɑɾ/
• Rhymes: -ɑɾ
• Hyphenation: сар

Etymology 1

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Noun

сар • (sar)

1. war
2. fight, battle
3. row, scene, uproar, hubbub

Declension

Declension of сар

		singular	plural
nominative		сар (sar)	сар-влак (sar-vlak)
accusative		сарым (sarym)	сар-влакым (sar-vlakym)
genitive		сарын (saryn)	сар-влакын (sar-vlakyn)
dative		сарлан (sarlan)	сар-влаклан (sar-vlaklan)
comitative		сарге (sarge)	сар-влакге (sar-vlakge)
comparative		сарла (sarla)	сар-влакла (sar-vlakla)
inessive		сарыште (saryšte)	сар-влакыште (sar-vlakyšte)
illative	short	сарыш (saryš)	сар-влакыш (sar-vlakyš)
	long	сарышке (saryške)	сар-влакышке (sar-vlakyške)
lative		сареш (sareš)	сар-влакеш (sar-vlakeš)

Possessed forms of сар

	singular	plural
1st person	сарем (sarem)	сарна (sarna)
2nd person	сарет (saret)	сарда (sarda)
3rd person	сарже (sarže)	сарышт (saryšt)

Etymology 2

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Adjective

сар • (sar) (long form саре)

1. yellow, orange, cream, cream-colored/cream-coloured, golden, waxen
2. blond, light-haired, light-brown (hair)
3. dun, light bay (horse color)
4. gray, grey (bird)

References

• J. Bradley et al. (2023) “сар”, in The Mari Web Project: Mari-English Dictionary, University of Vienna

Kalmyk

Etymology

From Proto-Mongolic *sara, compare Mongolian сар (sar), Buryat һара (hara). More distantly related to Khitan 賽咿児 (sair).

Pronunciation

• IPA^(key): /sar/, /saˈrə/

Noun

сар • (sar) (Clear script spelling ᠰᠠᠷᠠ (sara))

1. moon

   Coordinate term: нарн (narn, “sun”)

2. month

Mongolian

сар

Etymology

From Proto-Mongolic *sara; compare Buryat һара (hara), Kalmyk сар (sar).

Pronunciation

• (Ulaanbaatar) IPA^(key): [sʰär]
• (Hure Banner) IPA^(key): /sɐɾ/
• Hyphenation: сар

Noun

Mongolian	Cyrillic
ᠰᠠᠷᠠ (sara)	сар (sar)

сар • (sar)

1. moon (the Moon, the satellite of planet Earth)

   Coordinate term: нар (nar, “sun”)

2. blaze (mark on a horse’s nose)

Declension

Declension of сар (а-harmonic hidden-n ууд-pl)

attributive саран saran singular / indefinite definite plural nominative сар sar сарнууд sarnuud genitive сарны sarny сарнуудын sarnuudyn accusative сарыг saryg сарнуудыг sarnuudyg dative-locative саранд sarand сарнуудад sarnuudad ablative сарнаас sarnaas сарнуудаас sarnuudaas instrumental сараар saraar сарнуудаар sarnuudaar comitative сартай sartaj сарнуудтай sarnuudtaj privative саргүй sargüj сарнуудгүй sarnuudgüj directive сар луу sar luu сарнууд руу sarnuud ruu Reflexive possessive forms  singular / indefinite definite plural nominative сараа saraa сарнуудаа sarnuudaa genitive сарныхаа sarnyxaa сарнуудынхаа sarnuudynxaa accusative сарыгаа sarygaa сарнуудыгаа sarnuudygaa dative-locative сарандаа sarandaa сарнууддаа sarnuuddaa ablative сарнаасаа sarnaasaa сарнуудаасаа sarnuudaasaa instrumental сараараа saraaraa сарнуудаараа sarnuudaaraa comitative сартайгаа sartajgaa сарнуудтайгаа sarnuudtajgaa privative саргүйгээ sargüjgee сарнуудгүйгээ sarnuudgüjgee directive сар луугаа sar luugaa сарнууд руугаа sarnuud ruugaa independent genitive singular / indefinite definite plural singular possession сарных sarnyx сарнуудынх sarnuudynx collective possession сарныхан sarnyxan сарнуудынхан sarnuudynxan

Noun

Mongolian	Cyrillic
ᠰᠠᠷ᠎ᠠ (sar-a)	сар (sar)

сар • (sar)

1. month

Declension

Declension of сар (а-harmonic regular ууд-pl)

attributive сар sar singular / indefinite definite plural nominative сар sar сарууд saruud genitive сарын saryn саруудын saruudyn accusative сарыг saryg саруудыг saruudyg dative-locative сард sard саруудад saruudad ablative сараас saraas саруудаас saruudaas instrumental сараар saraar саруудаар saruudaar comitative сартай sartaj саруудтай saruudtaj privative саргүй sargüj саруудгүй saruudgüj directive сар луу sar luu сарууд руу saruud ruu Reflexive possessive forms  singular / indefinite definite plural nominative сараа saraa саруудаа saruudaa genitive сарынхаа sarynxaa саруудынхаа saruudynxaa accusative сарыгаа sarygaa саруудыгаа saruudygaa dative-locative сардаа sardaa сарууддаа saruuddaa ablative сараасаа saraasaa саруудаасаа saruudaasaa instrumental сараараа saraaraa саруудаараа saruudaaraa comitative сартайгаа sartajgaa саруудтайгаа saruudtajgaa privative саргүйгээ sargüjgee саруудгүйгээ saruudgüjgee directive сар луугаа sar luugaa сарууд руугаа saruud ruugaa independent genitive singular / indefinite definite plural singular possession сарынх sarynx саруудынх saruudynx collective possession сарынхан sarynxan саруудынхан saruudynxan

Tajik

Etymology

Inherited from Classical Persian سَر (sar).

Pronunciation

• IPA^(key): /sar/, [säɾ]

Noun

сар • (sar) (Persian spelling سر)

1. (anatomy) head

   Synonym: калла (kalla)

2. beginning

Inflection

Inflection of сар

		singular	plural
sound	broken1	or broken1
bare		сар (sar)	сарҳо (sarho)	[Term?]	[Term?]
definite object		сарро (sarro)	сарҳоро (sarhoro)	ро (ro)	ро (ro)
izofa		сари (sar-i)	сарҳои (sarho-yi)	и (i)	и (i)
indefinite, definite relative	bare	саре (sare)	—	—	—
	object	сареро (sarero)	—	—	—

Possessive forms of сар

		singular	plural
sound	broken1	broken1
bare	1st singular	сарам (saram)	сарҳоям (sarhoyam)	ам (am)	ам (am)
	2nd singular	сарат (sarat)	сарҳоят (sarhoyat)	ат (at)	ат (at)
	3rd singular	сараш (saraš)	сарҳояш (sarhoyaš)	аш (aš)	аш (aš)
	1st plural	сарамон (saramon)	сарҳоямон (sarhoyamon)	амон (amon)	амон (amon)
	2nd plural	саратон (saraton)	сарҳоятон (sarhoyaton)	атон (aton)	атон (aton)
	3rd plural	сарашон (sarašon)	сарҳояшон (sarhoyašon)	ашон (ašon)	ашон (ašon)
		singular	plural
sound	broken1	broken1
definite object	1st singular	сарамро (saramro)	сарҳоямро (sarhoyamro)	амро (amro)	амро (amro)
	2nd singular	саратро (saratro)	сарҳоятро (sarhoyatro)	атро (atro)	атро (atro)
	3rd singular	сарашро (sarašro)	сарҳояшро (sarhoyašro)	ашро (ašro)	ашро (ašro)
	1st plural	сарамонро (saramonro)	сарҳоямонро (sarhoyamonro)	амонро (amonro)	амонро (amonro)
	2nd plural	саратонро (saratonro)	сарҳоятонро (sarhoyatonro)	атонро (atonro)	атонро (atonro)
	3rd plural	сарашонро (sarašonro)	сарҳояшонро (sarhoyašonro)	ашонро (ašonro)	ашонро (ašonro)

Further reading

• сар on the Tajik Wikipedia.Wikipedia ^tg
• “сар”, in Вожаҷӯ / واژه‌جو [Vožajü] (in Tajik), 2024

Yagnobi

Etymology

Borrowed from Tajik сар (sar).

Noun

сар (sar)

1. head