zdawać

Old Polish

Etymology

From z- +‎ dawać. First attested in 1420. Compare Old Czech zdávati and Old Slovak zdávať.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zdaːvat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /zdɒvat͡ɕ/

Verb

zdawać impf (perfective zdać)

1. (law) to deliver by court
   • 1856-1870 [1429], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki‎^[1], volume II, number 2256:

     Martinus cum Stephano... Mathie... partem hereditatis.... ordinare et assignare al. zd[a]wacz... debebunt

     [Martinus cum Stephano... Mathie... partem hereditatis.... ordinare et assignare al. zd[a]wać... debebunt]

2. (law, attested in Greater Poland) to determine or set a court date
   • 1981 [1420], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, t. V., B. Roty konińskie, s. 275-533, number 371, Konin:

     Jacoszm panw Woythcowy sdawal rok po obeslanw trzeczi dzen

     [Jakośm panu Wojtkowi zdawał rok po obesłaniu trzeci dzień]

3. to announce
   • 1868 [1442], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎^[2], volume XIV, page 55:

     Primo, secundo, tercio et quarto concitans eum contumacem pronuncciabat al. zdawal gy

     [Primo, secundo, tercio et quarto concitans eum contumacem pronuncciabat al. zdawał ji]

4. (law) to accuse, to charge
   • 1868 [1440], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎^[3], volume XIV, page 4:

     Princeps deputat al. zdawa knyaza Kuzma... in noncomparicione termini

     [Princeps deputat al. zdawa kniazia Kuźmę... in noncomparicione termini]

5. to damn, to condemn
   • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej‎^[4], Modlitewnik Nawojki, page 70:

     Raczy my vproszycz... v szwego mylego, aby mye nye pokazowal groznego oblycza... any mye zdawal

     [Raczy mi uprosić... u swego miłego, aby mie nie pokazował groźnego oblicza... ani mie zdawał]

6. (law) to pass or obtain a conviction against someone
   • 1895 [1420], Adolf Pawiński, editor, Sejmiki ziemskie. Początek ich i rozwój aż do ustalenia się udziału posłów ziemskich w ustawodawstwie sejmu walnego 1374-1505‎^[5], number 120:

     Domini eadem prima die colloquii generalis erunt zdawacz

     [Domini eadem prima die colloquii generalis erunt zdawać]

Derived terms

conjunctions

• zdali

 

nouns

• zdawane roki
• zdawanie

 

verbs

• zdawać zła słowa impf

 

Related terms

nouns

• zdanie

 

verbs

• dać pf, dawać impf

 

Descendants

• Polish: zdawać
• Silesian: zdŏwać

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zdawać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish zdawać. By surface analysis, z- +‎ dawać.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈzda.vat͡ɕ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈzdɒ.vat͡ɕ/

• Audio 1; “zdawać”:

  (file)

• Audio 2; “zdawać się”:

  (file)

• Rhymes: -avat͡ɕ
• Syllabification: zda‧wać

Verb

zdawać impf (perfective zdać)

1. (transitive) to pass (to receive a sufficient mark so as not to fail on a test) [with na (+ accusative) ‘what subject/department’]

   Synonyms: składać, zaliczać

2. (transitive) to pass (to receive a sufficient mark so as to continue education in the next semester or year)
3. (transitive) to turn over, to hand over, to surrender (to officially transfer to someone i.e. an object or position) [with dative ‘to whom’]
4. (transitive) used as a light verb

   zdawać meldunek ― to dispatch

   zdawać raport/relację/sprawozdanie ― to report

5. (reflexive with się, literary) to refer (to rely on someone for something) [with na (+ accusative) ‘to whom’]

   Synonym: spuszczać się

6. (reflexive with się, literary) to be good for (to be useful in a particular situation) [with do (+ genitive) or na (+ accusative) ‘for what’]

   Synonym: nadawać się

7. (reflexive with się, literary) to seem, to appear (to give a particular impression) [with instrumental ‘as whom/what’ and dative ‘to whom’ and infinitive ‘to be/do’]

   Synonym: wydawać się

Conjugation

Conjugation of zdawać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		zdawać
present tense	1st	zdaję			zdajemy
	2nd	zdajesz			zdajecie
	3rd	zdaje			zdają
	impersonal	zdaje się
past tense	1st	zdawałem, -(e)m zdawał	zdawałam, -(e)m zdawała	zdawałom, -(e)m zdawało	zdawaliśmy, -(e)śmy zdawali	zdawałyśmy, -(e)śmy zdawały
	2nd	zdawałeś, -(e)ś zdawał	zdawałaś, -(e)ś zdawała	zdawałoś, -(e)ś zdawało	zdawaliście, -(e)ście zdawali	zdawałyście, -(e)ście zdawały
	3rd	zdawał	zdawała	zdawało	zdawali	zdawały
	impersonal	zdawano
future tense	1st	będę zdawał, będę zdawać	będę zdawała, będę zdawać	będę zdawało, będę zdawać	będziemy zdawali, będziemy zdawać	będziemy zdawały, będziemy zdawać
	2nd	będziesz zdawał, będziesz zdawać	będziesz zdawała, będziesz zdawać	będziesz zdawało, będziesz zdawać	będziecie zdawali, będziecie zdawać	będziecie zdawały, będziecie zdawać
	3rd	będzie zdawał, będzie zdawać	będzie zdawała, będzie zdawać	będzie zdawało, będzie zdawać	będą zdawali, będą zdawać	będą zdawały, będą zdawać
	impersonal	będzie zdawać się
conditional	1st	zdawałbym, bym zdawał	zdawałabym, bym zdawała	zdawałobym, bym zdawało	zdawalibyśmy, byśmy zdawali	zdawałybyśmy, byśmy zdawały
	2nd	zdawałbyś, byś zdawał	zdawałabyś, byś zdawała	zdawałobyś, byś zdawało	zdawalibyście, byście zdawali	zdawałybyście, byście zdawały
	3rd	zdawałby, by zdawał	zdawałaby, by zdawała	zdawałoby, by zdawało	zdawaliby, by zdawali	zdawałyby, by zdawały
	impersonal	zdawano by
imperative	1st	niech zdaję			zdawajmy
	2nd	zdawaj			zdawajcie
	3rd	niech zdaje			niech zdają
active adjectival participle		zdający	zdająca	zdające	zdający	zdające
passive adjectival participle		zdawany	zdawana	zdawane	zdawani	zdawane
contemporary adverbial participle		zdając
verbal noun		zdawanie

Derived terms

verbs

• zdawać egzamin impf, zdać egzamin pf
• zdawać rachunek impf, zdać rachunek pf
• zdawać sobie sprawę impf, zdać sobie sprawę pf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), zdawać się is one of the most used words in Polish, appearing 5 times in scientific texts, 0 times in news, 5 times in essays, 51 times in fiction, and 46 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 107 times, making it the 585th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• zdawać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zdawać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zdawać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zdawać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zdawać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “zdawać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zdawać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 404
• zdawać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• zdawać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego