ziemia

See also: Ziemia

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *zemľa. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ʑɛːmja/
• IPA^(key): (15^th CE) /ʑemja/

Noun

ziemia f

1. (attested in Lesser Poland) earth (all that which is under the sky)
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[1], Krakow, page 1a:

     Chuala bøcz bogu na uiszszokosczy, a mir boszy bødz na szemy (in terra Luc 2, 14) ludzem dobre vole

     [Chwała bądź Bogu na wysokości, a mir boży bądź na ziemi (in terra Luc 2, 14) ludziem dobre wole]

2. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) habitants of the Earth
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 2, 10:

     Nauczce se, czso sødzice zemø (terram)

     [Nauczcie sie, czso sądzicie ziemię (terram)]

   • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎^[3], Greater Poland, pages 9, 8:

     On będzye sądzyl okrąng zyeme (orbem terrae) w sprawyedlywoszczy

     [On będzie sądził okrąg ziemie (orbem terrae) w sprawiedliwości]

3. (attested in Greater Poland, Sieradz-Łęczyca) one of the earthly spheres
   • 1965 [End of the 15th century], Julian Wojtkowski, editor, Glosy i drobne teksty polskie do 1550 roku. Z inkunabułów Kalisza, Kazimierza Biskupiego, Koła, Sieradza i Warty‎^[4], Kalisz, Kazimierz Biskupi, Koło, Sieradz, Warta, page 75:

     Gorna zemya torrida zona

     [Gorna ziemia torrida zona]

4. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) earth, soil, dirt
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[5], Krakow, page 173b:

     Vøczcy on (sc. wąż) gedno vcho ogonem szaslony a drudzecz on ku szemy skloniy

     [Więcci on (sc. wąż) jedno ucho ogonem zasłoni a drugieć on ku ziemi skłoni]

   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[6], Krakow, Brodnia, page 57a:

     Blogoslawyona zyemya, Anna swyatha, kthora zbawyenyv nasszemv poczatek dala

     [Błogosławiona ziemia, Anna święta, ktora zbawieniu naszemu początek dała]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[7], page 20:

     Począla (sc. Maryja) *vnyątacz kosczyol. A yako smyotla proch v gromada,... pobrala przed szyą w szvknyą... A zatem poschedl yeden stary kaplan zydowsky. Vzravschy dzyevyczą Marya naczela szyą lyekacz... y osvla on proch na zyemyą

     [Poczęła (sc. Maryja) umiatać kościoł. A jako smiotła proch w gromadę,... pobrała przed się w suknią... A zatem poszedł jeden stary kapłan żydowski. Uźrawszy ji dziewica Maryja naczęła się lękać... i osuła on proch na ziemię]

5. (alchemy, philosophy, attested in Greater Poland) earth (one of the four classical elements)
   • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎^[8], Greater Poland, page 73 arg:

     Ten ps[alm] powyada, yze Xpus stworzyl zywyoly, to yest *zyemye, wyatr, ogye[ń], wodę

     [Ten ps[alm] powiada, iże Krystus stworzył żywioły, to jest ziemię, wiatr, ogie[ń], wodę]

6. land, earth (solid ground, as opposed to air or water)
   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[9], 1, 10:

     Nazwal bog suchoszcz szemyø (vocavit... aridam terram)

     [Nazwal Bog suchość ziemię (vocavit... aridam terram)]

7. (attested in Lesser Poland) land, country
   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎^[10], Miechów, page av 8:

     Sam... pres mø prisøgl iesm, iz uam hochal [dać z]emø urogow uasih

     [Sam... przez mię przysiągł jeśm, iż wam chociał [dać z]iemię wrogow waszych]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[11], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 41, 8:

     Przetosz pomnecz bødø czebe z zeme iordanskey (de terra Iordanis)

     [Przetoż pomnieć będę ciebie z ziemie jordańskiej (de terra Iordanis)]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[12], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 104, 11:

     Tobye dam szemyø Kanaan (terram Chanaan)

     [Tobie dam ziemię Kanaan (terram Chanaan)]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[13], Krakow, page 175a:

     Chos gesmcy ga vasz s te tho szeme Egypta (de terra Aegypti Ex 20, 2) vyuotl

     [Coż jeśmci ja was z te to ziemie Ejipta (de terra Aegypti Ex 20, 2) wywiodł]

   • 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[14], 21, 31:

     Tak przebiwal Israel w zemi Amorreyskego (in terra Amorrhaei)

     [Tak przebywał Israel w ziemi Amorejskiego (in terra Amorrhaei)]

8. inhabitants of a country
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[15], page 177:

     K temv Yanovy vychodzyla wszytka zydowska zyemya (omnis Iudaea)

     [K temu Janowi wychodziła wszytka żydowska ziemia (omnis Iudaea)]

9. (attested in Masovia, Greater Poland) territorial unit of a country or of land
   • 1920 [1406], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 696, Płońsk:

     Iaco Marczin w kszøzey szemi ne cradne

     [Jako Marcin w księżej ziemi nie kradnie]

   • 1861 [1415–1427], Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi‎^[16], volume III, Biblioteka Warszawska, page 39:

     Jaco Boyan y Boguslaw sa wsze zeme cuyawskye zlodzeye

     [Jako Bojan i Bogusław są wsze ziemie kujawskie złodzieje]

   • 1967 [1428], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 1345, Kościan:

     Yssze Dzerszek... nye began (pro begal) na zemą krole[s]wstwa polszkego... any gey scodzyl

     [Iże Dzierżek... nie biegał na ziemię krole[s]wstwa polskiego... ani jej szkodził]

10. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) property or ownership of land; manor, estate, property
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[17], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 48, 11:

      Zwali sø ymona swa w zemach swogich (in terris suis)

      [Zwali są imiona swa w ziemiach swojich (in terris suis)]

    • 1959 [1400], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 446, Poznań:

      Iaco Potrek do Kaliszkego slal, zøndayø miru, drzewey nisz w zemi zawadzil

      [Jako Piotrek do Kaliskiego słał, żądaję miru, drzewiej niż w ziemi zawadził]

Derived terms

adjective

• ziemny
• ziemski

 

nouns

• cudzoziemca
• cudzoziemiec
• obiecana ziemia
• okrąg ziemie
• ziemia przyrodzona
• ziemia żywących
• ziemianin
• ziemica
• ziemieżółć
• ziemiomierna
• ziemiżółć

 

Related terms

adjective

• cudzoziemcow
• ziemiański

 

noun

• cudzoziemianin
• cudzoziemstwo
• odziemek
• poziemczyzna
• poziemki
• ziemność
• ziemszczyzna

 

Descendants

• Polish: ziemia
• Silesian: ziymia

References

• Boryś, Wiesław (2005) “ziemia”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “ziemia”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish ziemia.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈʑɛ.mja/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈʑe.mja/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛmja
• Syllabification: zie‧mia
• Homophone: Ziemia

Noun

ziemia f

1. (countable) earth (planet on which people live)

   Synonym: glob

2. (uncountable, literary) earth (place of life, as opposed to heaven or the afterlife)
3. (uncountable) earth, soil, dirt (layer of land in which plants grow)

   Synonyms: gleba, grunt

4. (uncountable) ground; floor (that which is walked on)
5. (uncountable) land, earth (solid ground, as opposed to air or water)

   Synonym: ląd

   Coordinate terms: powietrze, woda

6. (uncountable) land; ground, property (area that is one's property)

   Synonym: grunt

7. (countable) land; country (particular political, ethnographic, or geographic region)

   Synonym: kraina

8. (uncountable, literary) motherland, fatherland (country in which one was born)
9. (countable, historical) unit or division smaller than a voivodeship

Declension

Declension of ziemia

	singular	plural
nominative	ziemia	ziemie
genitive	ziemi	ziem
dative	ziemi	ziemiom
accusative	ziemię	ziemie
instrumental	ziemią	ziemiami
locative	ziemi	ziemiach
vocative	ziemio	ziemie

Derived terms

adjectives

• bliskoziemski
• nadziemny
• nie z tej ziemi
• podziemny
• przyziemny
• ziemisty
• ziemny
• ziemski

 

adverbs

• jak spod ziemi
• na udeptanej ziemi

 

interjections

• niech ziemia lekką będzie
• żeby kogoś święta ziemia nie nosiła

 

nouns

• metal ziem rzadkich
• niebo i ziemia
• poziomka
• sól ziemi
• taktyka spalonej ziemi
• trzęsienie ziemi
• wszystkie znaki na niebie i ziemi
• Ziemia
• ziemia niczyja
• ziemia obiecana
• ziemia okrzemkowa
• Ziemianin
• ziemianka
• ziemniak

 

phrases

• nogi wrosły w ziemię
• szkoda, że kogoś święta ziemia nosi
• że też kogoś święta ziemia nosi

 

verbs

• uziemić pf, uziemiać impf

 

verbs

• być zawieszony między niebem a ziemią impf
• gryźć ziemię impf
• ledwo odrosnąć od ziemi pf
• poruszyć niebo i ziemię pf
• przywiązać do ziemi pf
• sprowadzić na ziemię pf, sprowadzać na ziemię impf
• stąpać twardo po ziemi impf
• wdeptać w ziemię pf, wdeptywać w ziemię impf
• wrócić na ziemię pf, wracać na ziemię impf
• wydobyć spod ziemi pf
• wyzwać na udeptaną ziemię pf, wyzywać na udeptaną ziemię impf
• zapaść się pod ziemię pf, zapadać się pod ziemię impf
• zmieść z powierzchni ziemi pf
• zniknąć z powierzchni ziemi pf, znikać z powierzchni ziemi impf
• zrównać z ziemią pf, zrównywać z ziemią impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), ziemia is one of the most used words in Polish, appearing 107 times in scientific texts, 48 times in news, 39 times in essays, 61 times in fiction, and 45 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 300 times, making it the 169th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• ziemia in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• ziemia in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “ziemia”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Wiesław Morawski (18.07.2008) “ZIEMIA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “ziemia”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “ziemia”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “ziemia”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 498