บัญชา

Thai edit

Alternative forms edit

Alternative forms

^†บันชา

Etymology edit

From Old Khmer pañjā, pañja, or Pre-Angkorian Old Khmer pañjā (“(1) to command, to decree; (2) command, decree; (3) to desire, to want; (4) desire, want; etc”, used of a royal person). Cognate with Modern Khmer បញ្ជា (bɑñciə).

Pronunciation edit

Orthographic		บัญชา ɓ ạ ɲ d͡ʑ ā
Phonemic		บัน-ชา ɓ ạ n – d͡ʑ ā
Romanization	Paiboon	ban-chaa
	Royal Institute	ban-cha
(standard) IPA^(key)		/ban˧.t͡ɕʰaː˧/^(R)

Noun edit

บัญชา • (ban-chaa)

command; order; instruction.
- 2020 March 23, สยามรัฐออนไลน์, “ผบ. กองกำลังสุรนารีมีบัญชาให้พ่นยาฆ่าเชื้อ ๓ จังหวัดกำจัดเชื้อร้ายโควิด-๑๙”, in สยามรัฐออนไลน์‎^[1], Bangkok: สยามรัฐ, retrieved 2020-03-23:
  
  ผบ.กองกำลัง สุร นารี มีบัญชาให้พ่น ยาฆ่าเชื้อ 3 จังหวัด กำจัด เชื้อ ร้าย COVID-19
  pɔ̌ɔ-bɔɔ gɔɔng-gam-lang sù-rá naa-rii · mii ban-chaa hâi pôn yaa-kâa-chʉ́ʉa sǎam jang-wàt · gam-jàt chʉ́ʉa ráai · COVID koo-wìt-sìp-gâao
  The Commanding Officer of the Suranari Command has given an order for spraying disinfectants [in] three provinces to eliminate hazardous COVID-19 germs.
(of a god, high priest, or royal person) (พระ~, พระราช~)
1. (archaic) speech; spoken word; verbal expression.
  - 2004, ชุมพล พลปญฺโญ, พุทธมงคลอานิสงส์‎^[2], Bangkok: Widhaya Trisarnwadhana, page 268:
    
    ท้าว สักก เทวราช...ประพาส สวน นันทวัน...เห็น นาง โกสาตกี...จึง มี เทวบัญชาไต่ถาม ว่า...
    táao sàk-gà tee-wá-râat ... bprà-pâat sǔuan nan-tá-wan ... hěn naang goo-sà-dtà-gii ... jʉng mii tee-wá ban-chaa dtài-tǎam wâa ...
    King Sakka the King of Deities...[whilst] visiting the Nandavana Park...saw Nang Kosātakī... [He] then made a divine utterance inquiring [her] about...
2. imperative word: command, order, decree, edict, mandate, etc.
  - 2020 March 23, “สมเด็จพระสังฆราชมีพระบัญชาให้วัดตั้งโรงทานช่วยผู้ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์โรคระบาด”, in มติชนออนไลน์‎^[3], Bangkok: มติชน, retrieved 2020-03-23:
    
    สมเด็จ พระ สังฆราช มี พระบัญชาให้วัด ตั้ง โรงทาน ช่วย ผู้ได้รับ ผลกระทบ จาก สถานการณ์โรคระบาด
    sǒm-dèt prá sǎng-ká-râat mii prá ban-chaa hâi wát dtâng roong-taan chûai pûu dâai-ráp pǒn-grà-tóp jàak sà-tǎa-ná-gaan rôok-rá-bàat
    His Holiness the Supreme Patriarch issued a decree directing monasteries to set up almshouses to support those who have been affected by the epidemic situation.

Verb edit

บัญชา • (ban-chaa) (abstract noun การบัญชา)

to command; to order; to instruct.
(of a god, high priest, or royal person)
1. (archaic) to speak; to say; to express verbally.
2. to state imperatively: to command, to order, to decree, to mandate, etc.
to direct; to oversee; to superintend; to administer; to regulate.
(figurative) to dictate: to command unconditionally; to force; to compel.