głowa

	Singular	Dual	Plural
Nominative	głowa	głowje	głowy
Genitive	głowy	głowowu	głowow
Dative	głowje	głowoma	głowam
Accusative	głowu	głowje	głowy
Instrumental	głowu	głowoma	głowami
Locative	głowje	głowoma	głowach

Derived terms

Masurian

Etymology

Inherited from Old Polish głowa.

Pronunciation

IPA^(key): /ˈɡwɔva/
Rhymes: -ɔva
Syllabification: gło‧wa

Noun

głowa f (diminutive główkä)

(anatomy) head (part of the body)
head (ability to reason)
mind; memory
head (person leading a homestead)

Derived terms

adjectives

głównÿ

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *golva. First attested in the 13th century.

Pronunciation

IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɡɫɔva/
IPA^(key): (15^th CE) /ɡɫɔva/

Noun

głowa f (diminutive główka, related adjective główny)

(anatomy, attested in Krakow) head (part of the body)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page II Prol 5:
  Ia, wyiøw od nego iego mecz, vczøl iesm glowø iego (amputavi caput suum)
  [Ale ja wyjąw od niego jego miecz, uciął jeśm głowę jego (amputavi caput suum)]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[3], page 822:
  Od glovy az do pyąth nye bylo myescza czalego
  [Od głowy aż do pięt nie było mieśca całego]
life
Synonym: życie
- 1930 [c. 1455-1460], Ortyle magdeburskie Vrtel 116-120, page 120:
  Wyszna-ly szye, tedy straczyl glową swą, a lezy na radczach, czo chczą sz nym vdzalacz
  [Wyznali sie, tedy stracił głowę swą, a leży na radcach, co chcą z nim udziałać]
(attested in Lesser Poland) head; person, individual
Synonyms: człowiek, osoba
- End of the 15th century, Ladislas of Gielniów, De nativitate Domini - Pieśń o narodzeniu Pańskim, Gielniów, line 4:
  Avgustus […] szwyath wszysthek popysacz kasal, a czynsz oth kasdey glovy bral
  [Augustus […] świat wszystek popisać kazał, a czynsz od każdej głowy brał]
(attested in Greater Poland) murder victim
- 1888 [1386], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎^[4], Greater Poland, page 61:
  Czso Pauel glowø zabil, tø policzil na Grotha
  [Cso Paweł głowę zabił, tę policzył na Grota]
(attested in Lesser Poland) head (person leading)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[5], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 17, 47:
  Vstawisz me w glowø poganzkø (constitues me in caput gentium)
  [Ustawisz mie w głowę pogańską (constitues me in caput gentium)]
(attested in Lesser Poland) head (beginning of something, i.e. text; thing in the most important position)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[6], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 39, 11:
  W glowe ksøg (in capite libri) pisano iest o mne
  [W głowie ksiąg (in capite libri) pisano jest o mnie]
- 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[7], 36, 36—8:
  Udzyalal […] cztyrzy slvpi s *dzrzewya sethym, ktorich gdi glowi pozloczyl (quas cum capitibus deauravit), ulawszy podstawky gich szrzebrne. I uczynyl […] slupow pyøcz s glowamy gich (et columnas quinque cum capitibus suis), ktore przykril zlotem
  [Udziałał […] cztyrzy słupy z drzewia setym, ktorych gdy głowy pozłocił (quas cum capitibus deauravit), ulawszy podstawki jich śrzebrne. I uczynił […] słupow pięć z głowami jich (et columnas quinque cum capitibus suis), ktore przykrył złotem]
- 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[8], 28, 44:
  Przichodzen […] zwyssi syø nad czø […], on bødze na glowye a ty na ogonye (ipse erit in caput et tu eris in caudam)
  [Przychodzień […] zwyszszy się nad cię […], on będzie na głowie, a ty na ogonie (ipse erit in caput et tu eris in caudam)]
(attested in Greater Poland) murder
- 1888 [1407], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎^[9], Greater Poland, page 87:
  Iaco czso yest Conarsky mesczanom warczskym dal wynø o glowø newesczø, ta swø szmerczø vmarla, ale ne zabitha
  [Jako cso jest Konarski mieszczanom warcskim dał winę o głowę niewieścią, ta swą śmiercią umarła, ale nie zabita]
(law, attested in Greater Poland) compensation for murder, usually with a fee to a feudal lord
- 1888 [1398], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎^[10], Greater Poland, page 72:
  Iaco me Nicolaus slal do Michala, obeczugø gemv pomocz thich glow placzicz
  [Jako mie Nicolaus słał do Michała, obiecuję jemu pomoc tych głow płacić]
head (part of bed where one places one's head)
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[11], 47, 31:
  *Pomodlw sze bogv Israel a obroczyl sze w glowi loszyczka (conversus ad lectuli caput)
  [Pomodl[i]w sie Bogu Israel a obrocił sie w głowy łożyczka (conversus ad lectuli caput)]

Derived terms

nouns

verbs

Related terms

nouns

Descendants

Masurian: głowa
Polish: głowa
Silesian: gowa, głowa
→ Old Ruthenian: кглова (glova), глова (hlova)

References

Boryś, Wiesław (2005) “głowa”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
Sławski, Franciszek (1958-1965) “głowa”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
Bańkowski, Andrzej (2000) “głowa”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “głowa”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Polish Wikipedia has an article on:

głowa

Wikipedia ^pl

Etymology

Inherited from Old Polish głowa.

Pronunciation

IPA^(key): /ˈɡwɔ.va/
(Middle Polish) IPA^(key): /ˈɡɫɔ.va/
Audio: (file)
Rhymes: -ɔva
Syllabification: gło‧wa

Noun

głowa f (diminutive główka)

(anatomy) head (part of the body)
Synonyms: arbuz, bania, baniak, baśka, głowina, łepetyna, łeb, pała, (literary) skroń, makówka
(colloquial) head (individual person in relation to a group)
Synonym: łepetyna
head (person in intellectual terms)
Synonyms: człowiek, łepetyna, osoba
head (ability to reason)
Synonyms: łeb, łepetyna, makówka, rozum
head (person's abilities in a given field) [with do (+ genitive) ‘for what’]
Synonyms: kiepeła, kiepełe, łeb, łepetyna
head (person leading or in highest position)
head; life
Synonyms: łepetyna, życie
head; ball (anything round resembling a head)
head (upper round part as opposed to the base of something)
hair; hairstyle
Synonyms: fryzura, uczesanie, włosy
(in the plural) head (part of an object, e.g. a bed, where a person would place their head)
Coordinate term: nogi
(obsolete, law) blood money, wergeld
Synonym: główszczyzna
(obsolete) cap, hat
Synonyms: czapka, kapelusz
(obsolete) person with a big head
Synonym: głowacz
(obsolete) headquarters; capital
(Middle Polish) murder
Synonyms: morderstwo, zabójstwo
(Middle Polish) chapter of a written work
Synonym: rozdział
(Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
- 1528, J. Murmelius, Dictionarius‎^[12], page 49:
  Caput. Haupt Głowá
  [Caput. Haupt Głowa]
- 1551, S. Murzynowski, Testamentu Nowego część pierwsza‎^[13], page 98v:
  ilé zaś żydowskiego [tekstu się dotycze] sktorego ſą mniéiſze słowa wźięté/ iako śię tego i zgrammatiki łatwie domyſliem nieściąga śię na głowę/ i nie tak pewnie na co inſzégo iako na kamień
  [ile zaś żydowskiego z którego są mniejsze słowa wzięte/ jako się tego i z grammatyki łatwie domyślem nie ściąga się na głowę/ i nie tak pewnie na co inszego jako na kamień abo na to co jest powiedziano o temto kamieniu]
(Middle Polish) head; Further details are uncertain.
- 1549, M. Rej, Kupiec‎^[14], page aa6:
  Iſczeby nawage prziſſło Snaczby barzo sgłowy wyſło [prawdopodobnie zam. z kloby]
  [Iszczeby nawage przyszło Snadźby barzo z głowy wyszło]
- 1564, Proteus abo odmieniec‎^[15], page C2v:
  O to ſwego Márſzałká prożno maćie winić/ Podobno ma nieborak z głowámi co czynić. Ziemię tłucze niewinną/ Kiy nie ieden w trzáſki/ Ogłuſzą go ná koniec ty zmieſzáne wrzaſki.
  [O to swego Marszałka próżno macie winić/ Podobno ma nieborak z głowami co czynić. Ziemię tłucze niewinną/ Kij nie ieden w trzaski/ Ogłuszą go na koniec ty zmieszane wrzaski.]
- 1590, S. Grabowiecki, Setnik rymów‎^[16], page Ev:
  Ták twa łáſká/ cżłowieká/ tu ná świećie zdobi/ A w niwecż gniew obraca/ y ná głowę robi.
  [Tak twa łaska/ człowieka/ tu na świecie zdobi/ A w niwecz gniew obraca/ i na głowę robi.]

Declension

Declension of głowa

	singular	plural
nominative	głowa	głowy
genitive	głowy	głów
dative	głowie	głowom
accusative	głowę	głowy
instrumental	głową	głowami
locative	głowie	głowach
vocative	głowo	głowy

Derived terms

adjective

adverbs

interjections

nouns

phrases

proverbs

verbs

głowić impf
główkować impf

verbs

bić o głowę pf, pobić na głowę impf
być na głowie impf
chodzić po głowie impf
ciosać kołki na głowie impf
dać głowę pf, dawać głowę impf
dać sobie głowę uciąć pf, dawać sobie głowę uciąć impf
dostać obuchem w głowę pf, dostawać obuchem w głowę impf
huczeć w głowie impf
iść do głowy impf
jeździć po głowie impf
korona z głowy nie spadnie pf, korona z głowy nie spada impf
krew uderzyła do głowy pf, krew uderza do głowy impf
ładować do głowy impf
mieć dobrze poukładane w głowie impf
mieć głowę impf
mieć głowę sześć na dziewięć impf
mieć na głowie impf
mieć nie po kolei w głowie impf
mieć przewrócone w głowie impf
mieć pstro w głowie impf
mieć pusto w głowie impf
namieszać w głowie pf, mieszać w głowie impf
nie mieć gdzie głowy schronić impf
nie mieć głowy impf
nie mieścić się w głowie impf
nie postać w głowie pf
nie przebić głową muru pf
nosić głowę impf
podnieść głowę pf, podnosić głowę impf
pokiwać głową pf, kiwać głową impf
położyć głowę pod ewangelię pf, kłaść głowę pod ewangelię impf
położyć głowę pod topór pf, kłaść głowę pod topór impf
pomieszać się w głowie pf, mieszać się w głowie impf
poskrobać się w głowę pf, skrobać się w głowę impf
postawić na głowie pf, stawiać na głowie impf
posypać głowę popiołem pf, posypywać głowę popiołem impf
pójść po rozum do głowy pf, iść po rozum do głowy impf
przemknąć przez głowę pf, przemykać przez głowę impf
przerosnąć o głowę pf, przerastać o głowę impf
przewrócić się w głowie pf, przewracać się w głowie impf
przewrócić w głowie pf, przewracać w głowie impf
przyszło do głowy pf, przychodzi do głowy impf
rozjaśnić się w głowie pf, rozjaśniać się w głowie impf
ruszyć głową pf, ruszać głową impf
rwać sobie włosy z głowy impf
schować głowę w piasek pf, chować głowę w piasek impf
skrócić o głowę pf, skracać o głowę impf
stać na głowie impf
stać nad głową impf
stanąć na głowie pf, stawać na głowie impf
stanąć na głowie pf, stawać na głowie impf
stracić głowę pf, traci głowę impf
strzelić do głowy pf
suszyć głowę impf
ściągnąć na głowę pf, ściągać na głowę impf
świat zawalił się na głowę pf, świat wali się na głowę impf
uderzyć do głowy pf, uderzać do głowy impf
unieść głowę pf
upaść na głowę pf
urwać głowę pf
walić głową w mur impf
wbić do głowy pf, wbijać do głowy impf
wejść do głowy pf, wchodzić do głowy impf
wejść na głowę pf, wchodzić na głowę impf
wkładać łopatą do głowy impf
włos z głowy nie spadnie pf, włos z głowy nie spada impf
włosy stanęły dęba na głowie pf, włosy stają dęba na głowie impf
woda sodowa uderzyła do głowy pf, woda sodowa uderza do głowy impf
wybić z głowy pf, wybijać z głowy impf
wylać kubeł zimnej wody na głowę pf, wylewać kubeł zimnej wody na głowę impf
wylecieć z głowy pf, wylatywać z głowy impf
zachodzić w głowę impf
zakręcić się w głowie pf, kręcić się w głowie impf
zapłacić głową pf, płacić głową impf
zaszumieć w głowie pf, szumieć w głowie impf
zawracać głowę impf
zawrócić w głowie pf, zawracać w głowie impf
zawrócić w głowie pf, zawracać w głowie impf
zdjąć z głowy pf, zdejmować z głowy impf
zjeżyć włosy na głowie pf, jeżyć włosy na głowie impf
złapać się za głowę pf, łapać się za głowę impf
zmyć głowę pf, zmywać głowę impf
zwalić się na głowę pf, zwalać się na głowę impf

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), głowa is one of the most used words in Polish, appearing 21 times in scientific texts, 7 times in news, 7 times in essays, 129 times in fiction, and 91 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 255 times, making it the 204th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

References

^ Ida Kurcz (1990) “głowa”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 130

Silesian

Pronunciation

IPA^(key): /ˈɡwɔva/
Rhymes: -ɔva
Syllabification: gło‧wa

Noun

głowa f

Alternative form of gowa

Declension

Declension of głowa

	singular	plural
nominative	głowa	głowy
genitive	głowy	głōw
dative	głowie	głowōm
accusative	głowã	głowy
instrumental	głowōm	głowami/głowōma
locative	głowie	głowach
vocative	głowo	głowy

głowa

Kashubian

Alternative forms

Etymology

Pronunciation

Noun

Derived terms

Related terms

Further reading

Lower Sorbian

Etymology

Pronunciation

Noun

Declension

Derived terms

Further reading

Masurian

Etymology

Pronunciation

Noun

Derived terms

Further reading

Old Polish

Etymology

Pronunciation

Noun

Derived terms

Related terms

Descendants

References

Polish

Etymology

Pronunciation

Noun

Declension

Derived terms

Trivia

References

Further reading

Silesian

Pronunciation

Noun

Declension

Further reading