wkładać

Old Polish

Etymology

From w- +‎ kładać. First attested in the fifteenth century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /fkɫadat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /fkɫadat͡ɕ/

Verb

wkładać impf

1. to put on (to place on top of)
   • 1930 [c. 1455], “Neh”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], 4, 17:

     Dzalaiøci na murze, a noszøcy brzemyona, a wkladaiøci (portantium onera et imponentium) genø røkø dzalaly, a drugø myecz dzerszely

     [Działający[ch] na murze a noszący[ch] brzemiona, a wkładający[ch] (portantium onera et imponentium) jeną ręką działali a drugą miecz dzierżeli]

2. to suspect of wrongdoing, of sin
   • 1965 [Middle of the 15th century], Henryk Kowalewicz, editor, Średniowieczne zabytki języka polskiego w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu. Polskie glosy i zapiski z rękopisów 1728, 1732, 1752, Zeszyty Naukowe UAM, page 128:

     Confundantur Christiani, qui Mariam virginem in illud crimen involuunt wkladayą

     [Confundantur Christiani, qui Mariam virginem in illud crimen involuunt wkładają]

3. to remind
   • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎^[2], page 111 arg:

     Prorok o szwętem męzu molwyøcz Yezukristowø (pro Yezukrista) albo szwyetego ducha wklada w pamyęcz

     [Prorok o świętem mężu mołwiąc Jezukrysta[wą] albo Świętego Ducha wkłada w pamięć]

4. to stop, to cease doing
   • 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 103:

     Gdisch nyenasiczona yest ząndza, viczyanganyu pyenyandzi konycza nye wkladayąncz (extorsioni pecuniarum terminum non imponens)

     [Gdyż nienasycona jest żądza, wyciąganiu pieniędzy końca nie wkładając (extorsioni pecuniarum terminum non imponens)]

5. to accuse of a heinous act
   • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 246:

     Bądą wam mowicz wschitko sle, lszącz prze myą, thu sromotne vczinky a ganyebne na wasz wcladayącz, lsziwye na potwarz prze myą

     [Będą wam mowić wszytko złe łżąc prze mię, tu sromotne uczynki a ganiebne na was wkładając łżywie na potwarz prze mię]

6. to order; to oblige
   • 1868 [1451], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎^[3], volume XI, Lviv, page 370:

     Nos iudex et subiudex videntes, quod dominus Iohannes Cobilenski non obedit huic nostro iuri..., ponimus al. wkladami huiusmodi causam super dominum capitaneum in eadem causa dare iuvamen al. pomocz iuxta iuris formam

     [Nos iudex et subiudex videntes, quod dominus Iohannes Kobyleński non obedit huic nostro iuri..., ponimus al. wkładamy huiusmodi causam super dominum capitaneum in eadem causa dare iuvamen al. pomoc iuxta iuris formam]

7. to deny the right to bring to court
   • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎^[4], page 10:

     Tedi tho gymyenye tych dvchownych na naszą pracza przypysvgemy, ktorym owszeyky mylczenye vkladamy

     [Tedy to jimienie tych duchownych na naszę pracą przypisujemy, ktorym owszejki milczenie wkładamy]

8. (reflexive with się) to get into (to go to the inside of)
   • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎^[5], Lubiń, page 121:

     Wklądacz szyą intromittere

     [Wkładać się intromittere]

9. (reflexive with się) to meddle
   • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎^[6], Lubiń, page 121:

     Ingerere podvsczycz vel wklądącz szya

     [Ingerere poduścić vel wkładać się]

Derived terms

noun

• wkład

 

Related terms

verbs

• kładać impf
• kłaść impf
• wkłaść impf

 

Descendants

• Polish: wkładać
• Silesian: wkłŏdać

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “wkładać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish wkładać. By surface analysis, w- +‎ kładać.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈfkwa.dat͡ɕ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -adat͡ɕ
• Syllabification: wkła‧dać

Verb

wkładać impf (perfective włożyć)

1. (transitive) to put in, to insert (to place inside of)
2. (transitive) to put on; to don, to invest (to place on top of, especially clothes) [+dative = onto whom] [+ na (accusative) = onto what]
3. (transitive) to put in, to contribute, to invest (to add effort) [+ w (accusative) = to what]
4. (transitive) to contribute (to give money towards a goal) [+ w (accusative) = to what]
5. (transitive) to invest (to provide money for the growth an institution)

   Synonym: inwestować

6. (transitive) to deposit, to pay in (to provide money for the growth an institution)

   Synonym: wpłacać

7. (transitive, obsolete) to get into (to become interested or involved in; to get used to)
8. (reflexive with się, obsolete) to get used to

   Synonym: przyzwyczajać się

Conjugation

Conjugation of wkładać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		wkładać
present tense	1st	wkładam			wkładamy
	2nd	wkładasz			wkładacie
	3rd	wkłada			wkładają
	impersonal	wkłada się
past tense	1st	wkładałem, -(e)m wkładał	wkładałam, -(e)m wkładała	wkładałom, -(e)m wkładało	wkładaliśmy, -(e)śmy wkładali	wkładałyśmy, -(e)śmy wkładały
	2nd	wkładałeś, -(e)ś wkładał	wkładałaś, -(e)ś wkładała	wkładałoś, -(e)ś wkładało	wkładaliście, -(e)ście wkładali	wkładałyście, -(e)ście wkładały
	3rd	wkładał	wkładała	wkładało	wkładali	wkładały
	impersonal	wkładano
future tense	1st	będę wkładał, będę wkładać	będę wkładała, będę wkładać	będę wkładało, będę wkładać	będziemy wkładali, będziemy wkładać	będziemy wkładały, będziemy wkładać
	2nd	będziesz wkładał, będziesz wkładać	będziesz wkładała, będziesz wkładać	będziesz wkładało, będziesz wkładać	będziecie wkładali, będziecie wkładać	będziecie wkładały, będziecie wkładać
	3rd	będzie wkładał, będzie wkładać	będzie wkładała, będzie wkładać	będzie wkładało, będzie wkładać	będą wkładali, będą wkładać	będą wkładały, będą wkładać
	impersonal	będzie wkładać się
conditional	1st	wkładałbym, bym wkładał	wkładałabym, bym wkładała	wkładałobym, bym wkładało	wkładalibyśmy, byśmy wkładali	wkładałybyśmy, byśmy wkładały
	2nd	wkładałbyś, byś wkładał	wkładałabyś, byś wkładała	wkładałobyś, byś wkładało	wkładalibyście, byście wkładali	wkładałybyście, byście wkładały
	3rd	wkładałby, by wkładał	wkładałaby, by wkładała	wkładałoby, by wkładało	wkładaliby, by wkładali	wkładałyby, by wkładały
	impersonal	wkładano by
imperative	1st	niech wkładam			wkładajmy
	2nd	wkładaj			wkładajcie
	3rd	niech wkłada			niech wkładają
active adjectival participle		wkładający	wkładająca	wkładające	wkładający	wkładające
passive adjectival participle		wkładany	wkładana	wkładane	wkładani	wkładane
contemporary adverbial participle		wkładając
verbal noun		wkładanie

Derived terms

nouns

• wkład
• wkładacz
• wkładca
• wkładka
• wkładnik

 

verbs

• wkładać kij w szprychy impf, włożyć kij w szprychy pf
• wkładać łopatą do głowy impf
• wkładać między bajki impf, włożyć między bajki pf
• wkładać mundur impf, włożyć mundur pf
• wkładać serce impf, włożyć serce pf
• wkładać sutannę impf
• wkładać tyłem na przód impf, włożyć tyłem na przód pf
• wkładać w usta impf, włożyć w usta pf

 

Related terms

adjectives

• wkładkowy
• wkładowy

 

verbs

• kładać impf
• kłaść impf
• wkłaść impf

 

Further reading

• wkładać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• wkładać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wkładać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wkładać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Paweł Kupiszewski (12.01.2023) “WKŁADAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Paweł Kupiszewski (12.01.2023) “WKŁADAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “wkładać”, in Słownik języka polskiego‎^[7]
• Aleksander Zdanowicz (1861) “wkładać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[8]
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “wkładać”, in Słownik języka polskiego‎^[9] (in Polish), volume 1, Warsaw, page 11
• wkładać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego