wymawiać
Old Polish edit
Alternative forms edit
Etymology edit
From wy- + mawiać. First attested in 1403.
Pronunciation edit
Verb edit
wymawiać impf (perfective wymówić)
- to express verbally
- to exclude from an agreement
- 1967 [1421], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 866:
- Kedy pan Poznansky zastawyal Strycowo... panu Januszewy..., tedy ne wymawal, aby ktory kmecz myal wolą, ale ge sastawil ze wsytkim prawem
- [Kiedy pan poznański zastawiał Strykowo... panu Januszewi..., tedy nie wymawiał, aby ktory kmieć miał wolą, ale je zastawił ze wszytkim prawem]
- 1908 [-], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490[1], page 125:
- Vymavyayacz prąvo gynne salvo iure alieno ca
- [Wymawiając prawo inne salvo iure alieno ca]
- to justify; to excuse
- 1874-1891 [Fifteeneth century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume I, page XLV:
- Ktho szye wymawya *vupyczya (qui se ebrium verbis excusat), then szye szam szhoczy (leg. soczy 'obwinia')
- [Kto sie wymawia [v]upicia (qui se ebrium verbis excusat), ten sie sam soczy]
- to reproach; to upbraid
- 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 30, 1:
- Nye yesthly kthori czlowyek... dokonan, aby byl wyleganyecz, czosz gemv tho wymawyano (vituperat aliquis... ipsius nationem), poko byl zyw
- [Nie jestli ktory człowiek... dokonan, aby był wyleganiec, coż jemu to wymawiano (vituperat aliquis... ipsius nationem), poko był żyw]
- to give or get a promise
- 1981 [1403], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, t. V, A. Roty gnieźnieńskie, s. 76-274, number 103:
- Ysz Bodzata ne vimaval[al] na Jaszcu dw (leg. dwu) czasczu Syrnik ot mnichow viprawicz
- [Iż Bodzęta nie wymawiał[ał] na Jaszku dwu częściu Sirnik ot mnichow wyprawić]
Derived terms edit
noun
Related terms edit
adjectives
adverb
nouns
verbs
- mówić impf
Descendants edit
- Polish: wymawiać
References edit
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “wymawiać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish wymawiać. By surface analysis, wy- + mawiać. Compare Czech vymluvit.
Pronunciation edit
- IPA(key): /vɨˈma.vjat͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /vɨˈma.vjat͡ɕ/, /vɨˈmɒ.vjat͡ɕ/
Audio (file) - Rhymes: -avjat͡ɕ
- Syllabification: wy‧ma‧wiać
Verb edit
wymawiać impf (perfective wymówić)
- (transitive) to pronounce, to articulate, to say
- Jak należy wymawiać to słowo? ― How should this word be pronounced?
- (transitive) to terminate, to cancel (e.g. a contract)
- (transitive) to reproach
- (reflexive with się, literary) to excuse oneself from something
- (reflexive with się, Middle Polish) to defend oneself, to justify oneself
Conjugation edit
Derived terms edit
adjective
Related terms edit
adjectives
adverb
nouns
verbs
- mówić impf
References edit
Further reading edit
- wymawiać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- wymawiać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wymawiać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wymawiać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “WYMAWIAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 08.09.2009
- “WYMAWIAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 08.09.2009
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “wymawiać”, in Słownik języka polskiego[2]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “wymawiać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[3]
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “wymawiać”, in Słownik języka polskiego[4] (in Polish), volume 7, Warsaw, page 928
- wymawiać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego