ай

See also: ај, яй, -ај, -ай, and Appendix:Variations of "ai"

Adyghe

Pronunciation

• IPA^(key): [aːj]

Noun

ай • (āj)

1. (Kfar Kama Shapsug dialect) yes

Synonyms

• (yes): нытӏэ (nəṭă) (Kabardian)

---

Bashkir

Сирек ай (sense 1)

Etymology

From Proto-Turkic *āń(k) (“moon, month”).

Cognate with Azerbaijani ay, Turkish, Crimean Tatar ay, Tatar, Kazakh, Kyrgyz ай (ay), Southern Altai ай (ay), Uzbek oy, etc.

Pronunciation

• IPA^(key): [ɑj]

• Ай

  (file)

• Hyphenation: ай (one syllable)

Noun

ай • (ay)

1. moon

   Сәскәләргә ҡунған ысыҡ ай яҡтыһына ялтырай.

   Säskälärgä qunğan ïsïq ay yaqtïhïna yaltïray.

   The dew that fell on flowers glistens in the moonlight.

2. month

   Егеттәр, һаҡланығыҙ наҙан дуҫтан ― наҙан дуҫ бер айҙаң һуң булыр дошман. (Aqmulla)

   Yegettär, haqlanïğïð naðan duθtan ― naðan duθ ber ayðañ huñ bulïr došman.

   Guys, beware of an ignorant friend ― in a month's time, an ignorant friend will become an enemy.

   Айҙар буйы бер тамсы ла ямғыр яуманы.

   Ayðar buyï ber tamsï la yamğïr yawmanï.

   For months, not a single raindrop fell.

   Ҡыҙыбыҙ ҡаланан айына бер ҡайтып тора.

   Qïðïbïð qalanan ayïna ber qaytïp tora.

   Our daughter comes home from the city once a month.

   Хәйер, Уралда мартты ла тулыһынса ҡыш айы тип әйтергә мөмкин әле.

   Xäyer, Uralda marttï la tulïhïnsa qïš ayï tip äytergä mömkin äle.

   However, March in the Urals can as well be called a winter month without reservation.

Declension

Inflection of ай (ay)

	singular	plural
absolute	ай (ay)	айҙар (ayðar)
definite genitive	айҙың (ayðïñ)	айҙарҙың (ayðarðïñ)
dative	айға (ayğa)	айҙарға (ayðarğa)
definite accusative	айҙы (ayðï)	айҙарҙы (ayðarðï)
locative	айҙа (ayða)	айҙарҙа (ayðarða)
ablative	айҙан (ayðan)	айҙарҙан (ayðarðan)

Derived terms

• (male given names) Айнур (Aynur), Айтуған (Aytuğan)
• (female given names) Айгөл (Aygöl), Айһылыу (Ayhïlïw)

---

Kazakh

Cyrillic	ай
Arabic	اي‎

Etymology

From Proto-Turkic *āń(k) (“moon, month”). Cognate with Azerbaijani ay, Turkish, Crimean Tatar ay, Tatar, Bashkir, Kyrgyz ай (ay), Southern Altai ай (ay), Uzbek oy, etc.

Noun

ай • (ay)

1. moon
2. month

Declension

declension of ай

	singular (жекеше)	plural (көпше)
nominative (атау септік)	ай (ay)	айлар (aylar)
genitive (ілік септік)	айдың (aydıñ)	айлардың (aylardıñ)
dative (барыс септік)	айға (ayğa)	айларға (aylarğa)
accusative (табыс септік)	айды (aydı)	айларды (aylardı)
locative (жатыс септік)	айда (ayda)	айларда (aylarda)
ablative (шығыс септік)	айдан (aydan)	айлардан (aylardan)
instrumental (көмектес септік)	аймен (aymen)	айлармен (aylarmen)

---

Komi-Zyrian

Etymology

From Proto-Permic *ajᴕ, from Proto-Finno-Permic *äjjä. Cognates include Finnish äijä and Northern Sami áddjá.

Permic cognates include Udmurt айы (ajy) and Komi-Permyak ай (aj).

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈaj/, [ˈäj]
• Hyphenation: ай

Noun

ай • (aj)

1. male animal
2. father, dad

Declension

Declension of ай
	singular	plural
nominative	ай (aj)	айяс (ajjas)
accusative	айӧс (ajös)	айясӧс (ajjasös)
instrumental	айӧн (ajön)	айясӧн (ajjasön)
comitative	айкӧд (ajköd)	айяскӧд (ajjasköd)
caritive	айтӧг (ajtög)	айястӧг (ajjastög)
consecutive	айла (ajla)	айясла (ajjasla)
genitive	айлӧн (ajlön)	айяслӧн (ajjaslön)
ablative	айлысь (ajlysʹ)	айяслысь (ajjaslysʹ)
dative	айлы (ajly)	айяслы (ajjasly)
inessive	айын (ajyn)	айясын (ajjasyn)
elative	айысь (ajysʹ)	айясысь (ajjasysʹ)
illative	айӧ (ajö)	айясӧ (ajjasö)
egressive	айсянь (ajsjanʹ)	айяссянь (ajjassjanʹ)
approximative	айлань (ajlanʹ)	айяслань (ajjaslanʹ)
terminative	айӧдз (ajödz)	айясӧдз (ajjasödz)
prolative	айӧд (ajöd)	айясӧд (ajjasöd)
	айті (ajtï)	айясті (ajjastï)

Possessive declension of ай
First person singular singular plural nominative айӧй (ajöj) айясӧй (ajjasöj) accusative айӧс (ajös) айясӧс (ajjasös) instrumental айнам (ajnam) айяснам (ajjasnam) comitative айӧйкӧд (ajöjköd) айясӧйкӧд (ajjasöjköd) caritive айтӧгым (ajtögym) айястӧгым (ajjastögym) consecutive айӧйла (ajöjla) айясӧйла (ajjasöjla) genitive айӧйлӧн (ajöjlön) айясӧйлӧн (ajjasöjlön) ablative айӧйлысь (ajöjlysʹ) айясӧйлысь (ajjasöjlysʹ) dative айӧйлы (ajöjly) айясӧйлы (ajjasöjly) inessive айам (ajam) айясам (ajjasam) elative айсьым (ajsʹym) айяссьым (ajjassʹym) illative айам (ajam) айясам (ajjasam) egressive айсяньым (ajsjanʹym) айяссяньым (ajjassjanʹym) approximative айланьым (ajlanʹym) айясланьым (ajjaslanʹym) terminative айӧдзым (ajödzym) айясӧдзым (ajjasödzym) prolative айӧдым (ajödym) айясӧдым (ajjasödym) айтіым (ajtïym) айястіым (ajjastïym)
Second person singular singular plural nominative айыд (ajyd) айясыд (ajjasyd) accusative айтӧ (ajtö) айястӧ (ajjastö) instrumental айнад (ajnad) айяснад (ajjasnad) comitative айыдкӧд (ajydköd) айясыдкӧд (ajjasydköd) caritive айтӧгыд (ajtögyd) айястӧгыд (ajjastögyd) consecutive айыдла (ajydla) айясыдла (ajjasydla) genitive айыдлӧн (ajydlön) айясыдлӧн (ajjasydlön) ablative айыдлысь (ajydlysʹ) айясыдлысь (ajjasydlysʹ) dative айыдлы (ajydly) айясыдлы (ajjasydly) inessive айад (ajad) айясад (ajjasad) elative айсьыд (ajsʹyd) айяссьыд (ajjassʹyd) illative айад (ajad) айясад (ajjasad) egressive айсяньыд (ajsjanʹyd) айяссяньыд (ajjassjanʹyd) approximative айланьыд (ajlanʹyd) айясланьыд (ajjaslanʹyd) terminative айӧдзыд (ajödzyd) айясӧдзыд (ajjasödzyd) prolative айӧдыд (ajödyd) айясӧдыд (ajjasödyd) айтіыд (ajtïyd) айястіыд (ajjastïyd)
Third person singular singular plural nominative айыс (ajys) айясыс (ajjasys) accusative айсӧ (ajsö) айяссӧ (ajjassö) instrumental айнас (ajnas) айяснас (ajjasnas) comitative айыскӧд (ajysköd) айясыскӧд (ajjasysköd) caritive айтӧгыс (ajtögys) айястӧгыс (ajjastögys) consecutive айысла (ajysla) айясысла (ajjasysla) genitive айыслӧн (ajyslön) айясыслӧн (ajjasyslön) ablative айыслысь (ajyslysʹ) айясыслысь (ajjasyslysʹ) dative айыслы (ajysly) айясыслы (ajjasysly) inessive айас (ajas) айясас (ajjasas) elative айсьыс (ajsʹys) айяссьыс (ajjassʹys) illative айас (ajas) айясас (ajjasas) egressive айсяньыс (ajsjanʹys) айяссяньыс (ajjassjanʹys) approximative айланьыс (ajlanʹys) айясланьыс (ajjaslanʹys) terminative айӧдзыс (ajödzys) айясӧдзыс (ajjasödzys) prolative айӧдыс (ajödys) айясӧдыс (ajjasödys) айтіыс (ajtïys) айястіыс (ajjastïys)
First person plural singular plural nominative айным (ajnym) айясным (ajjasnym) accusative айнымӧс (ajnymös) айяснымӧс (ajjasnymös) instrumental айнаным (ajnanym) айяснаным (ajjasnanym) comitative айнымкӧд (ajnymköd) айяснымкӧд (ajjasnymköd) caritive айтӧгным (ajtögnym) айястӧгным (ajjastögnym) consecutive айнымла (ajnymla) айяснымла (ajjasnymla) genitive айнымлӧн (ajnymlön) айяснымлӧн (ajjasnymlön) ablative айнымлысь (ajnymlysʹ) айяснымлысь (ajjasnymlysʹ) dative айнымлы (ajnymly) айяснымлы (ajjasnymly) inessive айаным (ajanym) айясаным (ajjasanym) elative айсьыным (ajsʹynym) айяссьыным (ajjassʹynym) illative айаным (ajanym) айясаным (ajjasanym) egressive айсяньыным (ajsjanʹynym) айяссяньыным (ajjassjanʹynym) approximative айланьыным (ajlanʹynym) айясланьыным (ajjaslanʹynym) terminative айӧдзыным (ajödzynym) айясӧдзыным (ajjasödzynym) prolative айӧдыным (ajödynym) айясӧдыным (ajjasödynym) айтіыным (ajtïynym) айястіыным (ajjastïynym)
Second person plural singular plural nominative айныд (ajnyd) айясныд (ajjasnyd) accusative айнытӧ (ajnytö) айяснытӧ (ajjasnytö) instrumental айнаныд (ajnanyd) айяснадныд (ajjasnadnyd) comitative айныдкӧд (ajnydköd) айясныдкӧд (ajjasnydköd) caritive айтӧгныд (ajtögnyd) айястӧгныд (ajjastögnyd) consecutive айныдла (ajnydla) айясныдла (ajjasnydla) genitive айныдлӧн (ajnydlön) айясныдлӧн (ajjasnydlön) ablative айныдлысь (ajnydlysʹ) айясныдлысь (ajjasnydlysʹ) dative айныдлы (ajnydly) айясныдлы (ajjasnydly) inessive айаныд (ajanyd) айясаныд (ajjasanyd) elative айсьыныд (ajsʹynyd) айяссьыныд (ajjassʹynyd) illative айаныд (ajanyd) айясаныд (ajjasanyd) egressive айсяньыныд (ajsjanʹynyd) айяссяньыныд (ajjassjanʹynyd) approximative айланьыныд (ajlanʹynyd) айясланьыныд (ajjaslanʹynyd) terminative айӧдзныд (ajödznyd) айясӧдзныд (ajjasödznyd) prolative айӧдныд (ajödnyd) айясӧдныд (ajjasödnyd) айтіныд (ajtïnyd) айястіныд (ajjastïnyd)
Third person plural singular plural nominative айныс (ajnys) айясныс (ajjasnys) accusative айнысӧ (ajnysö) айяснысӧ (ajjasnysö) instrumental айнаныс (ajnanys) айяснаныс (ajjasnanys) comitative айныскӧд (ajnysköd) айясныскӧд (ajjasnysköd) caritive айтӧгныс (ajtögnys) айястӧгныс (ajjastögnys) consecutive айнысла (ajnysla) айясныссла (ajjasnyssla) genitive айныслӧн (ajnyslön) айяснысслӧн (ajjasnysslön) ablative айныслысь (ajnyslysʹ) айяснысслысь (ajjasnysslysʹ) dative айныслы (ajnysly) айяснысслы (ajjasnyssly) inessive айаныс (ajanys) айясаныс (ajjasanys) elative айсьыныс (ajsʹynys) айяссьыныс (ajjassʹynys) illative айаныс (ajanys) айясаныс (ajjasanys) egressive айсяньныс (ajsjanʹnys) айяссяньныс (ajjassjanʹnys) approximative айланьныс (ajlanʹnys) айясланьныс (ajjaslanʹnys) terminative айӧдзныс (ajödznys) айясӧдзныс (ajjasödznys) prolative айӧдныс (ajödnys) айясӧдныс (ajjasödnys) айтіныс (ajtïnys) айястіныс (ajjastïnys)

Synonyms

• (male animal): кыр (kyr)
• (father, dad): бать (batʹ)

Coordinate terms

• (father, dad): мам (mam), энь (enʹ) (archaic)

Derived terms

• аяныв (ajanyv)
• унай (unaj)
• ыджыд ай (ydžyd aj)

 

References

• L. M. Beznosikova; E. A. Ajbabina; R. I. Kosnyreva (2000) Коми-Русский словарь [Komi-Russian dictionary], →ISBN, page 22

---

Kyrgyz

Etymology

From Proto-Turkic *āń(k) (“moon, month”). Cognate with Azerbaijani ay, Turkish, Crimean Tatar ay, Tatar, Bashkir, Kazakh ай (ay), Southern Altai ай (ay), Uzbek oy, Uyghur ئاي‎ (ay), etc.

Noun

ай • (ay)

1. moon
2. month

Declension

Declension of ай

	singular (жекелик)	plural (көптөгөн)
nominative (атооч)	ай ay	айлар aylar
genitive (илик)	айдын aydın	айлардын aylardın
dative (барыш)	айга ayğa	айларга aylarğa
accusative (табыш)	айды aydı	айларды aylardı
locative (жатыш)	айда ayda	айларда aylarda
ablative (чыгыш)	айдан aydan	айлардан aylardan
	possessive forms
	first-person singular (менин)
nominative	айым ayım	айларым aylarım
genitive	айымдын ayımdın	айларымдын aylarımdın
dative	айыма ayıma	айларыма aylarıma
accusative	айымды ayımdı	айларымды aylarımdı
locative	айымда ayımda	айларымда aylarımda
ablative	айымдан ayımdan	айларымдан aylarımdan
	second-person singular informal (сенин)
nominative	айың ayıñ	айларың aylarıñ
genitive	айыңдын ayıñdın	айларыңдын aylarıñdın
dative	айыңа ayıña	айларыңа aylarıña
accusative	айыңды ayıñdı	айларыңды aylarıñdı
locative	айыңда ayıñda	айларыңда aylarıñda
ablative	айыңдан ayıñdan	айларыңдан aylarıñdan
	second-person singular formal (сиздин)
nominative	айыңыз ayıñız	айларыңыз aylarıñız
genitive	айыңыздын ayıñızdın	айларыңыздын aylarıñızdın
dative	айыңызга ayıñızğa	айларыңызга aylarıñızğa
accusative	айыңызды ayıñızdı	айларыңызды aylarıñızdı
locative	айыңызда ayıñızda	айларыңызда aylarıñızda
ablative	айыңыздан ayıñızdan	айларыңыздан aylarıñızdan

---

Russian

Pronunciation

• IPA^(key): [aj]

• Audio

  (file)

Interjection

ай • (aj)

1. ouch! (it hurts!)

   Synonyms: ай-а́й (aj-áj), ой (oj), ой-ой (oj-oj)

Noun

ай • (aj) n inan (indeclinable)

1. (English letter) I, i

---

Southern Altai

Etymology

From Proto-Turkic *āń(k) (“moon, month”)

Noun

ай • (ay)

1. moon

Declension

Inflection of ай (ay)

	singular	plural
absolute	ай (ay)	айлар (aylar)
definite genitive	айдыҥ (aydïŋ)	айлардыҥ (aylardïŋ)
dative	айга (ayga)	айларга (aylarga)
definite accusative	айды (aydï)	айларды (aylardï)
locative	айда (ayda)	айларда (aylarda)
ablative	айдаҥ (aydaŋ)	айлардаҥ (aylardaŋ)

---

Tatar

Etymology

From Proto-Turkic *āń(k) (“moon, month”). Compare Bashkir ай (ay, “moon”).

Noun

ай • (ay)

1. moon
2. month

---

Tuvan

Etymology

From Proto-Turkic *āń(k) (“moon, month”). Compare Turkish ay (“moon”).

Pronunciation

• IPA^(key): /ɐj/

Noun

ай • (ay) (definite accusative айны, plural айлар)

1. moon
2. month

---

Yakut

Etymology

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Verb

ай • (ay)

1. (transitive) to create

Derived terms

• айыы (ayıı, “creation, production”)
• айымньы (ayımńı, “creation”)