ай
Adyghe edit
Pronunciation edit
Noun edit
ай • (aj)
- (Kfar Kama Shapsug dialect) yes
Synonyms edit
- (yes): нытӏэ (nətʼɛ) (Kabardian)
Bashkir edit
Etymology edit
From Proto-Turkic *āń(k) (“moon, month”).
Cognate with Azerbaijani ay, Turkish, Crimean Tatar ay, Tatar, Kazakh, Kyrgyz ай (ay), Southern Altai ай (ay), Uzbek oy, etc.
Pronunciation edit
Noun edit
ай • (ay)
- moon
- Сәскәләргә ҡунған ысыҡ ай яҡтыһына ялтырай.
- Səskələrgə qunğan ısıq ay yaqtıhına yaltıray.
- The dew that fell on flowers glistens in the moonlight.
- month
- Егеттәр, һаҡланығыҙ наҙан дуҫтан ― наҙан дуҫ бер айҙаң һуң булыр дошман. (Aqmulla)
- Yegettər, haqlanığıź naźan duśtan ― naźan duś ber ayźañ huñ bulır doşman.
- Guys, beware of an ignorant friend ― in a month's time, an ignorant friend will become an enemy.
- Айҙар буйы бер тамсы ла ямғыр яуманы.
- Ayźar buyı ber tamsı la yamğır yawmanı.
- For months, not a single raindrop fell.
- Ҡыҙыбыҙ ҡаланан айына бер ҡайтып тора.
- Qıźıbıź qalanan ayına ber qaytıp tora.
- Our daughter comes home from the city once a month.
- Хәйер, Уралда мартты ла тулыһынса ҡыш айы тип әйтергә мөмкин әле.
- Xəyer, Uralda marttı la tulıhınsa qış ayı tip əytergə mömkin əle.
- However, March in the Urals can as well be called a winter month without reservation.
Declension edit
Derived terms edit
Chulym edit
Etymology edit
From Proto-Turkic *āń(k) (“moon, month”).
Cognate with Azerbaijani ay, Turkish, Crimean Tatar ay, Tatar, Kazakh, Kyrgyz ай (ay), Southern Altai ай (ay), Uzbek oy, etc.
Noun edit
ай • (ay)
References edit
А. Ф. кондияков, В. М. Лемская , Чулымский Язык , Д. Пасечное тюхтетского района красноярского края 2007-2021 гг.
Even edit
Adjective edit
ай (aj)
References edit
- Cincius, V. I.; Rišes, L. D. (1952) Русско-эвенский словарь [Russian–Even Dictionary], Moscow
Karaim edit
Etymology edit
From Proto-Turkic *āń(k).
Noun edit
ай • (ay)
References edit
- N. A. Baskakov, S.M. Šapšala, editor (1973), “ай”, in Karaimsko-Russko-Polʹskij Slovarʹ [Karaim-Russian-Polish Dictionary], Moscow: Moskva, →ISBN
Kazakh edit
Alternative scripts | |
---|---|
Arabic | اي |
Cyrillic | ай |
Latin | ai |
Etymology edit
From Proto-Turkic *āń(k) (“moon, month”). Cognate with Azerbaijani ay, Turkish, Crimean Tatar ay, Tatar, Bashkir, Kyrgyz ай (ay), Southern Altai ай (ay), Uzbek oy, etc.
Noun edit
ай • (ai)
Declension edit
singular (жекеше) | plural (көпше) | |
---|---|---|
nominative (атау септік) | ай (ai) | айлар (ailar) |
genitive (ілік септік) | айдың (aidyñ) | айлардың (ailardyñ) |
dative (барыс септік) | айға (aiğa) | айларға (ailarğa) |
accusative (табыс септік) | айды (aidy) | айларды (ailardy) |
locative (жатыс септік) | айда (aida) | айларда (ailarda) |
ablative (шығыс септік) | айдан (aidan) | айлардан (ailardan) |
instrumental (көмектес септік) | аймен (aimen) | айлармен (ailarmen) |
Derived terms edit
- айлық (ailyq)
Komi-Zyrian edit
Etymology edit
From Proto-Permic *ajᴕ, from Proto-Finno-Permic *äjjä. Cognates include Finnish äijä and Northern Sami áddjá.
Permic cognates include Udmurt айы (ajy) and Komi-Permyak ай (aj).
Pronunciation edit
Noun edit
ай • (aj)
Declension edit
Declension of ай (stem: ай-) | |||
---|---|---|---|
singular | plural | ||
nominative | ай (aj) | айяс (ajas) | |
accusative | I* | ай (aj) | айяс (ajas) |
II* | айӧс (ajös) | айясӧс (ajasös) | |
instrumental | айӧн (ajön) | айясӧн (ajasön) | |
comitative | айкӧд (ajköd) | айяскӧд (ajasköd) | |
caritive | айтӧг (ajtög) | айястӧг (ajastög) | |
consecutive | айла (ajla) | айясла (ajasla) | |
genitive | айлӧн (ajlön) | айяслӧн (ajaslön) | |
ablative | айлысь (ajlyś) | айяслысь (ajaslyś) | |
dative | айлы (ajly) | айяслы (ajasly) | |
inessive | айын (ajyn) | айясын (ajasyn) | |
elative | айысь (ajyś) | айясысь (ajasyś) | |
illative | айӧ (ajö) | айясӧ (ajasö) | |
egressive | айсянь (ajśań) | айяссянь (ajasśań) | |
approximative | айлань (ajlań) | айяслань (ajaslań) | |
terminative | айӧдз (ajödź) | айясӧдз (ajasödź) | |
prolative | I | айӧд (ajöd) | айясӧд (ajasöd) |
II | айті (ajti) | айясті (ajasti) | |
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I. |
Possessive declension of ай | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Synonyms edit
Coordinate terms edit
Derived terms edit
References edit
- L. M. Beznosikova; E. A. Ajbabina; R. I. Kosnyreva (2000) Коми-русский словарь [Komi-Russian dictionary], →ISBN, page 22
Kyrgyz edit
Etymology edit
From Proto-Turkic *āń(k) (“moon, month”). Cognate with Azerbaijani ay, Turkish, Crimean Tatar ay, Tatar, Bashkir, Kazakh ай (ai), Southern Altai ай (ay), Uzbek oy, Uyghur ئاي (ay), etc.
Noun edit
ай • (ay) (Arabic spelling اي)
Declension edit
singular (жекелик) |
plural (көптөгөн) | |
---|---|---|
nominative (атооч) | ай ay |
айлар aylar |
genitive (илик) | айдын aydın |
айлардын aylardın |
dative (барыш) | айга ayga |
айларга aylarga |
accusative (табыш) | айды aydı |
айларды aylardı |
locative (жатыш) | айда ayda |
айларда aylarda |
ablative (чыгыш) | айдан aydan |
айлардан aylardan |
possessive forms | ||
first-person singular (менин) | ||
nominative | айым ayım |
айларым aylarım |
genitive | айымдын ayımdın |
айларымдын aylarımdın |
dative | айыма ayıma |
айларыма aylarıma |
accusative | айымды ayımdı |
айларымды aylarımdı |
locative | айымда ayımda |
айларымда aylarımda |
ablative | айымдан ayımdan |
айларымдан aylarımdan |
second-person singular informal (сенин) | ||
nominative | айың ayıŋ |
айларың aylarıŋ |
genitive | айыңдын ayıŋdın |
айларыңдын aylarıŋdın |
dative | айыңа ayıŋa |
айларыңа aylarıŋa |
accusative | айыңды ayıŋdı |
айларыңды aylarıŋdı |
locative | айыңда ayıŋda |
айларыңда aylarıŋda |
ablative | айыңдан ayıŋdan |
айларыңдан aylarıŋdan |
second-person singular formal (сиздин) | ||
nominative | айыңыз ayıŋız |
айларыңыз aylarıŋız |
genitive | айыңыздын ayıŋızdın |
айларыңыздын aylarıŋızdın |
dative | айыңызга ayıŋızga |
айларыңызга aylarıŋızga |
accusative | айыңызды ayıŋızdı |
айларыңызды aylarıŋızdı |
locative | айыңызда ayıŋızda |
айларыңызда aylarıŋızda |
ablative | айыңыздан ayıŋızdan |
айларыңыздан aylarıŋızdan |
Russian edit
Pronunciation edit
Interjection edit
ай • (aj)
Particle edit
ай • (aj)
- (dated) maybe, or
- 1863, Л. Н. Толстой, Казаки:
- Марьяна опять засмеялась своим светлым, счастливым смехом. ― Ай боишься меня? ― сказала она.
- Marʹjana opjatʹ zasmejalasʹ svoim svetlym, sčastlivym smexom. ― Aj boišʹsja menja? ― skazala ona.
- Maryana again laughed with her bright, happy laughter. “Maybe you're scared of me?”, she said.
Derived terms edit
- а́й да (áj da)
Noun edit
ай • (aj) n inan (indeclinable)
Southern Altai edit
Etymology edit
From Proto-Turkic *āń(k) (“moon, month”).
Noun edit
ай • (ay)
Declension edit
Tatar edit
Etymology edit
From Proto-Turkic *āń(k) (“moon, month”). Compare Bashkir ай (ay, “moon”).
Noun edit
ай • (ay)
Tuvan edit
Etymology edit
From Proto-Turkic *āń(k) (“moon, month”). Compare Turkish ay (“moon”).
Pronunciation edit
Noun edit
Yakut edit
Etymology edit
Unknown.
Verb edit
ай • (ay)
- (transitive) to create