Latin edit

Etymology edit

From iaciō (throw) +‎ -tō (frequentative suffix). See iactus.

Pronunciation edit

Verb edit

iactō (present infinitive iactāre, perfect active iactāvī, supine iactātum); first conjugation

  1. to throw, cast, hurl
    Synonyms: coniciō, iniciō, adiciō, obiciō, abiciō, permittō, iaciō, trāiciō, iaculor, impingō, ēmittō, mittō, lībrō
  2. to scatter, toss
  3. (figuratively) to disturb, disquiet, torment, agitate, shock
    Synonyms: cieo, perpello, molior, instigo, instinguo, agito, turbo, ango
    • 8 CE – 12 CE, Ovid, Sorrows 1.41–42:
      carmina sēcessum scrībentis et ōtia quaerunt;
      mē mare, mē ventī, mē fera iactat hiems
      Verses require of [their] writing [both] solitude and leisure;
      the sea, winds, [and] a savage winter disturb me.

      (The poet, sailing to exile during wintertime, is disturbed both physically and mentally.)
  4. to utter, speak, throw out
  5. to hurl insults
  6. to be officious or active in, give oneself up to, devote oneself to a thing
    Synonyms: versō, exerceō, operor
  7. to boast, act conceitedly, be officious, show off, display, parade, throw one’s weight around, make oneself conspicuous, flaunt oneself
    • 29 BCE – 19 BCE, Virgil, Aeneid 1.139–141:
      “Tenet ille immānia saxa,
      vestrās, Eure, domōs; illā sē iactet in aulā
      Aeolus, et clausō ventōrum carcere rēgnet.”
      “He controls those monstrous rocks, [which are] your abode, Eurus; let Aeolus flaunt himself in that palace, and rule in the locked prison of the winds.”
      (Neptune (mythology) dismisses Eurus and the other winds with a derogatory warning for their king, Aeolus (son of Hippotes).)
  8. (Medieval Latin) to invest

Conjugation edit

   Conjugation of iactō (first conjugation)
indicative singular plural
first second third first second third
active present iactō iactās iactat iactāmus iactātis iactant
imperfect iactābam iactābās iactābat iactābāmus iactābātis iactābant
future iactābō iactābis iactābit iactābimus iactābitis iactābunt
perfect iactāvī iactāvistī iactāvit iactāvimus iactāvistis iactāvērunt,
iactāvēre
pluperfect iactāveram iactāverās iactāverat iactāverāmus iactāverātis iactāverant
future perfect iactāverō iactāveris iactāverit iactāverimus iactāveritis iactāverint
passive present iactor iactāris,
iactāre
iactātur iactāmur iactāminī iactantur
imperfect iactābar iactābāris,
iactābāre
iactābātur iactābāmur iactābāminī iactābantur
future iactābor iactāberis,
iactābere
iactābitur iactābimur iactābiminī iactābuntur
perfect iactātus + present active indicative of sum
pluperfect iactātus + imperfect active indicative of sum
future perfect iactātus + future active indicative of sum
subjunctive singular plural
first second third first second third
active present iactem iactēs iactet iactēmus iactētis iactent
imperfect iactārem iactārēs iactāret iactārēmus iactārētis iactārent
perfect iactāverim iactāverīs iactāverit iactāverīmus iactāverītis iactāverint
pluperfect iactāvissem iactāvissēs iactāvisset iactāvissēmus iactāvissētis iactāvissent
passive present iacter iactēris,
iactēre
iactētur iactēmur iactēminī iactentur
imperfect iactārer iactārēris,
iactārēre
iactārētur iactārēmur iactārēminī iactārentur
perfect iactātus + present active subjunctive of sum
pluperfect iactātus + imperfect active subjunctive of sum
imperative singular plural
first second third first second third
active present iactā iactāte
future iactātō iactātō iactātōte iactantō
passive present iactāre iactāminī
future iactātor iactātor iactantor
non-finite forms active passive
present perfect future present perfect future
infinitives iactāre iactāvisse iactātūrum esse iactārī,
iactārier1
iactātum esse iactātum īrī
participles iactāns iactātūrus iactātus iactandus
verbal nouns gerund supine
genitive dative accusative ablative accusative ablative
iactandī iactandō iactandum iactandō iactātum iactātū

1The present passive infinitive in -ier is a rare poetic form which is attested.

Derived terms edit

Descendants edit

  • Late Latin: iectō (see there for further descendants)
  • Portuguese: jactar
  • Sicilian: jattari
  • Spanish: jactar

Participle edit

iactō

  1. dative/ablative masculine/neuter singular of iactus

References edit

  • iacto”, in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
  • jacto in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette.
  • Carl Meißner, Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book[1], London: Macmillan and Co.
    • tossed hither and thither by the waves: fluctibus iactari
    • to have a severe attack of fever: aestu et febri iactari
    • to experience the ups and downs of life: multis casibus iactari
    • to use threats: minas iacere, iactare
    • the bank-rate varies: nummus iactatur (Off. 3. 20. 80)
  • iacto in Enrico Olivetti, editor (2003-2024), Dizionario Latino, Olivetti Media Communication
  • iacto in Ramminger, Johann (2016 July 16 (last accessed)) Neulateinische Wortliste: Ein Wörterbuch des Lateinischen von Petrarca bis 1700[2], pre-publication website, 2005-2016