zamawiać

Old Polish

Etymology

From za- +‎ mawiać. First attested in 1400.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /za(ː)mavjat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /zamavjat͡ɕ/, /zɒmavjat͡ɕ/

Verb

zamawiać impf (perfective zamówić)

1. (reflexive with się, attested in Greater Poland) to promise that something will be done
   • 1959 [1400], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 478, Poznań:

     Iaco Czaslaw ne zamawal sø prziechacz Jarkemboltowy do Cosczana na prawo

     [Jako Czasław nie zamawiał się przyjechać Jarkembołtowi do Kościana na prawo]

2. (reflexive with się) to deny, to say that something will not be done
   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], 10, 33:

     Nye zamaway sye tak (noli ita), ale nalazli (leg. nalazłli) gesm myloszcz przed twyma oczyma, weszmy darek moy

     [Nie zamawiaj sie tak (noli ita), ale nalazłli jeśm miłość przed twyma oczyma, weźmi darek moj]

3. (reflexive with się, attested in Pomerania, Greater Poland) to agree, to arrange, to set up
   • 1981-2001 [Fifteenth century], Elżbieta Belcarzowa, editor, Glosy polskie w łacińskich kazaniach średniowiecznych, volume II, Grochów, Kcynia, page 95:

     Ut videmus multos nequam, qui volentes conservare sermones suos zamawayø sø et hastiludunt

     [Ut videmus multos nequam, qui volentes conservare sermones suos zamawiają się et hastiludunt]

Related terms

nouns

• zamowa
• zamówienie

 

verbs

• mówić impf

 

Descendants

• Polish: zamawiać

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “zamawiać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish zamawiać. By surface analysis, za- +‎ mawiać.

Pronunciation

• IPA^(key): /zaˈma.vjat͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /zaˈma.vjat͡ɕ/, /zaˈmɒ.vjat͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -avjat͡ɕ
• Syllabification: za‧ma‧wiać

Verb

zamawiać impf (perfective zamówić)

1. (transitive) to order (to request an action or item and commit to paying for it) [with dative ‘at whom’ and dla (+ genitive) ‘for whom’]
2. (transitive) to order (to ensure one will be able to use something, e.g. a hotel room) [with dative ‘at whom’ and dla (+ genitive) ‘for whom’]

   Synonym: rezerwować

3. (transitive) to order (to request particular food or drink at a restaurant or similar place) [with dative ‘at whom’ and dla (+ genitive) ‘for whom’]
4. (transitive) to hire, to employ (to arrange to meet someone somewhere and request their services for something) [with do (+ genitive) ‘to do what’]

   Synonym: najmować

5. (transitive) to do the actions of a witch doctor (to heal by magical means) [with instrumental ‘by means of what’]

   Synonym: odczyniać

6. (intransitive, children's games) to say uncle, to be out, to call time out
7. (reflexive with się) to announce one's own visit somewhere [with do (+ genitive) ‘to whom’], [with na (+ accusative) ‘for what’]

   Synonyms: anonsować się, zapowiadać się

Conjugation

Conjugation of zamawiać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		zamawiać
present tense	1st	zamawiam			zamawiamy
	2nd	zamawiasz			zamawiacie
	3rd	zamawia			zamawiają
	impersonal	zamawia się
past tense	1st	zamawiałem, -(e)m zamawiał	zamawiałam, -(e)m zamawiała	zamawiałom, -(e)m zamawiało	zamawialiśmy, -(e)śmy zamawiali	zamawiałyśmy, -(e)śmy zamawiały
	2nd	zamawiałeś, -(e)ś zamawiał	zamawiałaś, -(e)ś zamawiała	zamawiałoś, -(e)ś zamawiało	zamawialiście, -(e)ście zamawiali	zamawiałyście, -(e)ście zamawiały
	3rd	zamawiał	zamawiała	zamawiało	zamawiali	zamawiały
	impersonal	zamawiano
future tense	1st	będę zamawiał, będę zamawiać	będę zamawiała, będę zamawiać	będę zamawiało, będę zamawiać	będziemy zamawiali, będziemy zamawiać	będziemy zamawiały, będziemy zamawiać
	2nd	będziesz zamawiał, będziesz zamawiać	będziesz zamawiała, będziesz zamawiać	będziesz zamawiało, będziesz zamawiać	będziecie zamawiali, będziecie zamawiać	będziecie zamawiały, będziecie zamawiać
	3rd	będzie zamawiał, będzie zamawiać	będzie zamawiała, będzie zamawiać	będzie zamawiało, będzie zamawiać	będą zamawiali, będą zamawiać	będą zamawiały, będą zamawiać
	impersonal	będzie zamawiać się
conditional	1st	zamawiałbym, bym zamawiał	zamawiałabym, bym zamawiała	zamawiałobym, bym zamawiało	zamawialibyśmy, byśmy zamawiali	zamawiałybyśmy, byśmy zamawiały
	2nd	zamawiałbyś, byś zamawiał	zamawiałabyś, byś zamawiała	zamawiałobyś, byś zamawiało	zamawialibyście, byście zamawiali	zamawiałybyście, byście zamawiały
	3rd	zamawiałby, by zamawiał	zamawiałaby, by zamawiała	zamawiałoby, by zamawiało	zamawialiby, by zamawiali	zamawiałyby, by zamawiały
	impersonal	zamawiano by
imperative	1st	niech zamawiam			zamawiajmy
	2nd	zamawiaj			zamawiajcie
	3rd	niech zamawia			niech zamawiają
active adjectival participle		zamawiający	zamawiająca	zamawiające	zamawiający	zamawiające
passive adjectival participle		zamawiany	zamawiana	zamawiane	zamawiani	zamawiane
contemporary adverbial participle		zamawiając
verbal noun		zamawianie

Derived terms

noun

• zamawiacz
• zamawiaczka

 

Related terms

adjective

• zamówieniowy

 

nouns

• zamowa
• zamówienie
• zamówiny
• zamówka

 

verbs

• mówić impf

 

Further reading

• zamawiać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zamawiać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zamawiać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zamawiać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “zamawiać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zamawiać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 167
• zamawiać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego