ครอง

Thai

Etymology

From Old Khmer គ្រោង (groṅa) or គ្រង (graṅa, “to rule, to administer; to protect, to watch over”). Cognate with Modern Khmer គ្រង (krɔɔng).

Pronunciation

Orthographic		ครอง g r ɒ ŋ
Phonemic		คฺรอง g ̥ r ɒ ŋ
Romanization	Paiboon	krɔɔng
	Royal Institute	khrong
(standard) IPA^(key)		/kʰrɔːŋ˧/^(R)

Verb

ครอง • (krɔɔng) (abstract noun การครอง)

to rule; to administer; to govern.
- 1510, “จารึกฐานพระอิศวรเมืองกำแพงเพชร”, in ประชุมจดหมายเหตุ สมัยอยุธยา, volume 1, พระนคร: สำนักทำเนียบนายกรัฐมนตรี, published 1967, page 28:
  
  ให้ครองสัตว์สี่ตีน สอง ตีน ใน เมือง กำแพงเพชร
  hâi krɔɔng sàt sìi dtiin sɔ̌ɔng dtiin nai mʉʉang gam-pɛɛng-pét
  so that [he] reigns over two-footed [and] four-footed creatures in the town of Kamphaeng Phet.
- 1855, “แผ่นดินสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๒”, in พระราชพงษาวดาร ฉบับพระราชหัดถเลขา, volume 1, กรุงเทพฯ: n.p., published 1912, page 14:
  
  ให้ขึ้น ไปครองเมือง พระ พิศณุโลก
  hâi kʉ̂n bpai krɔɔng mʉʉang prá pít-sà-nú-lôok
  [and] ordered [him] to go up to [and] rule the town of Phra Phitsanulok.
to own; to possess; to occupy.
- 1860, คทาธรธรณินทร์ (เยีย), เจ้าพระยา, “พงศาวดารเมืองพระตะบอง”, in ประชุมพงศาวดาร, volume 16, พระนคร: โรงพิมพ์พระจันทร์, published 1932, page 1:
  
  ให้เจ้า องค์ราม น้อง ต่าง มารดา ขึ้นครองราชสมบัติ
  hâi jâao ong raam nɔ́ɔng dtàang maan-daa kʉ̂n krɔɔng râat-chá-sǒm-bàt
  [He] allowed Chao Ong Ram, [his] younger brother of different mother, to ascend [and] assume the seat of royalty.
- 1922 September 14, อุดมราชภักดี (โถ สุจริตกุล), พระยา, “กฎธานิโยปการ พระพุทธศักราช ๒๔๖๕”, in ธรรมนูญลักษณปกครองคณะนคราภิบาล พระพุทธศักราช ๒๔๖๕, n.p., page 22:
  
  ผู้ที่ครองเคหสถาน อัน รวม อยู่ใน ขอบเขต ที่ดิน...
  pûu tîi krɔɔng kee-hà-sà-tǎan an ruuam yùu nai kɔ̀ɔp-kèet tîi-din ...
  The person who owns a place of dwelling which is included in the land boundaries ...
(used of a priest) to don; to dress; to wear.
- 1932 December 18, “การฉลองรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช ๒๔๗๕”, in ราชกิจจานุเบกษา, volume 49, number 0D, page 3199:
  
  สมเด็จ พระ สังฆราชเจ้า...ออก ไปครองผ้า เสร็จ กลับ มา นั่ง เหนือ อาสน
  sǒm-dèt prá sǎng-ká-râat-jâao ... ɔ̀ɔk bpai krɔɔng pâa sèt glàp maa nâng nʉ̌ʉa àat
  His Holiness the Prince-Patriarch ... went out to put on the robe. Having finished [this, he] returned to sit upon [his] pulpit.
- 1962, ยุวพุทธิกสมาคมแห่งประเทศไทย, องคุลิมาล, 3rd edition, พระนคร: ไทยวัฒนาพานิช, page 23:
  
  พระผู้มีพระภาคเจ้า ทรง ถือ บาตรครองจีวร เข้า สู่หมู่บ้าน
  prá-pûu-mii-prá-pâak-jâao song tʉ̌ʉ bàat krɔɔng jii-wɔɔn kâo sùu mùu-bâan
  The Blessed One, carrying an alms bowl [and] wearing the saffron robe, came into the village.
to maintain; to support; to sustain.
- 1956 November 15, “ประมวลกฎหมายอาญา ภาค ๓”, in ราชกิจจานุเบกษา, volume 73, number 95A, page 166:
  
  ผู้ใด เสพย์สุรา...จน...ครองสติ ไม่ได้ขณะ อยู่ใน ถนน สาธารณะ...
  pûu dai sèep sù-raa ... jon ... krɔɔng sà-dtì mâi dâai kà-nà yùu nai tà-nǒn sǎa-taa-rá-ná ...
  Whoever consumes liquor ... to the point of ... being unable to maintain consciousness whilst being on a public road ...
to maintain, conduct, or manage (someone or something in a certain way or condition).

Derived terms