pisać
Old Polish edit
Etymology edit
Inherited from Proto-Slavic *pisati. First attested in the 14th century.
Pronunciation edit
Verb edit
pisać impf
- to write [+ ku (dative)] or [+ do (genitive) = to whom], [+ o (accusative)] or [+ po (accusative) = about/for what], [+ o (locative) = about what]
- 1895 [1433–1438], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici[2], volume II, page XXXII:
- Pyssali szedzøcz o dzczbane pywa, grzanky gedzøcz
- [Pisali siedząc o dzbanie piwa, grzanki jedząc]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[3], Krakow, page 181b:
- Isci szø o nem tako pysze, yszecz on nemoczne ludze gest bil vsdraual
- [Iżci się o niem tako pisze, iżeć on niemocne ludzie jest był uzdrawiał]
- 1960 [1416], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 458, Pyzdry:
- Jaco Wiszotha caszal listh pysacz panu Paskowi, czo ten list mowy
- [Jako Wysota (a. Wyszota) kazał list pisać panu Paszkowi, co ten list mowi]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[5], page 228:
- O thym, yzesz mi pysal (quod tu scripsisti), abych k tobye przyschedl
- [O tym, iżeś mi pisał (quod tu scripsisti), abych k tobie przyszedł]
- 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 76:
- Pythalysczye nasz y pyszalyszmy wam, ysz czlowek moze dacz szwe gymyenye..., gdzye albo *kvmu chcze
- [Pytaliście nas i pisalismy wam, iż człowiek może dać swe jimienie..., gdzie albo komu chce]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[6], Krakow, page 3a:
- Isci szø nam o them tako pisze
- [Iżci się nam o tem tako pisze]
- 1930 [c. 1455], “Judith”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[7], 4, 5:
- A takesz Elyachym... pysal (scripsit) ku wszem..., abi osyedly gori
- [A takież Elijachym... pisał (scripsit) ku wszem..., aby osiedli gory]
- 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 49, 2:
- Daley pytalyszcze nasz a pyszalyscze geden ortel do nasz
- [Dalej pytaliście nas a pisaliście jeden ortel do nas]
- 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 142:
- Przy mye tesz krothoszynszczy panowye pyszaly po prawo do Lwowa thymy szlowy
- [Przy mie też krotoszyńszczy panowie pisali po prawo do Lwowa tymi słowy]
- c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie[8], page br 20:
- O gemze pise suøti Lucas
- [O jemże pisze święty Łukasz]
- to register
- 1950 [1436], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 474:
- Jaco mnye Paszek trzi kopi za ramkogemstwo Chrczonowo zaplacil a gine dlugi nan pisane na swe potrzebi bral
- [Jako mnie Paszek trzy kopy za rękojemstwo Chrczonowo zapłacił a jine długi nań pisane na swe potrzeby brał]
- to draw; to paint; to decorate
- 1934-1935 [Fifteenth century], Mikołaj z Koźla, edited by Roman Jakobson, Slezsko-polská cantilena inhonesta ze začátku XV století[9], Koźle, Wrocław:
- Na pissane perzynye damy sobye do wole pywa y medu
- [Na pisane pierzynie damy sobie do wole piwa i miedu]
- to confirm; to recognize
- End of the 15th century, Kanon mszy św., Canon missae., volume VII, page 55:
- Yez [obyatowane] thy, boze, ve wszyczkyem, [proszymy], przyezegnane, pyssane, *wuczwyerdzone, przygemne [y tesz vczinicz] raczylby (quam oblationem tu deus in omnibus, quaesumus, benedictam, adscriptam, ratam, rationabilem acceptabilemque facere digneris)
- [Jeż [obiatowanie] ty, Boże, we wszyćkiem, [prosimy], przeżegnane, [przy]pisane, [w]ućwierdzone, przyjemne i też uczynić raczyłby (quam oblationem tu Deus in omnibus, quaesumus, benedictam, adscriptam, ratam, rationabilem acceptabilemque facere digneris)]
- corruption of pismo
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[10], page 429:
- Kv ktoremze szye stalo slovo boze, a pyssano nye moze bycz poruszono (non potest solvi Scriptura Jo 10, 35)
- [Ku ktoremże sie stało słowo boże, a pis[a]mo nie może być poruszono (non potest solvi Scriptura Jo 10, 35)]
Derived terms edit
Related terms edit
Descendants edit
References edit
- Boryś, Wiesław (2005) “pisać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “pisać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “pisać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “pisać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish pisać. Cognate with English paint and picture.
Pronunciation edit
- IPA(key): /ˈpi.sat͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈpi.sat͡ɕ/
Audio 1, pisać (file) Audio 2, pisać się (file) - Rhymes: -isat͡ɕ
- Syllabification: pi‧sać
Verb edit
pisać impf (perfective napisać, indeterminate pisywać)
- (transitive, intransitive) to write (to form letters, words or symbols on a surface in order to communicate) [+instrumental = with what] [+ na (locative) = on what]
- (transitive) to write (to be the author of)
- (transitive) to write (to show (information, etc) in written form) [+ o (locative) = about what]
- (ditransitive) to write (to convey a fact to someone via writing) [+dative] or [+ do (genitive) = to whom], [+ o (locative) = about whom/what]
- (intransitive, colloquial, of the press) to write (to inform about in a written publication) [+ o (locative) = about what]
- Gazety piszą zgoła co innego. ― The newspapers say something entirely different.
- (transitive, intransitive) to write, to take (to fill in a written exam)
- (intransitive, impersonal, colloquial, proscribed) to say, to state, to read (to indicate in a written form)
- Na ich stronie internetowej pisze, że urządzenie jest wykonane z komponentów najwyższej jakości. ― Their website says that the device is built of top-tier quality components.
- Na etykiecie wyraźnie pisze, do czego służy urządzenie. ― The label clearly states what the device is designed for.
Verb edit
pisać impf
- (intransitive, of objects) to write (to be used in writing; to be able to be used for writing)
- (transitive, archaic) to decorate with drawings and patterns
- (transitive, obsolete) to pin as, to consider; to call
- (transitive, obsolete) to write down; to describe
- (Middle Polish) to write; Further details are uncertain.
- 1564, J. Mączyński, Lexicon[11], page 174b:
- ipse scribit, On ſam piſze.
- 1564, J. Mączyński, Lexicon[12], page 374a:
- Scribo, Piſzę.
- 1579, A. Calagius, Synonyma Latina[13], page 426a:
- Schreiben. Piſáć. Scribere.
- 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum[14], page 957a:.
- Scriptito – Vſtawnię piſzę
- 1594, J. Januszowski, S. Orzechowskiego, Nowy karakter, page F3v:
- gdzieby ſie poloſchyc mialo po s. z. lepiey poloſchic c. h. aby bylo waſcha/ proſchę/ pyſchę/ etć.
- 1568, P. Statorius (Stojeński), Polonicae grammatices institutio, page I:
- Piſzewá/ Piſzetá.
- (reflexive with się) to write out one's own name and surname
- (reflexive with się) to be written
- (reflexive with się) to sign up for, to be up for, to be down to, to be ready [+ na (accusative) = something]
- (reflexive with się, obsolete) to pin oneself as, to consider oneself; to call oneself
- Synonyms: nazywać się, uważać
- (reflexive with się, obsolete) to ensure by writing
Usage notes edit
Unlike in other Slavic languages (Slovene pisati, Serbo-Croatian pisati, Macedonian пишува (pišuva), Bulgarian пиша (piša)), the impersonal sense is generally not considered to be standard in Polish, and it is stigmatized as "incorrect" by Polish prescriptive authorities. The sanctioned way of expressing the "to indicate in a written form" meaning is jest napisane (passive voice of napisać) or napisano (impersonal past).
Conjugation edit
Derived terms edit
- dopisać pf, dopisywać impf
- nadpisać pf, nadpisywać impf
- odpisać pf, odpisywać impf
- opisać pf, opisywać impf
- podpisać pf, podpisywać impf
- popisać pf, popisywać impf
- przepisać pf, przepisywać impf
- przypisać pf, przypisywać impf
- rozpisać pf, rozpisywać impf
- spisać pf, spisywać impf
- upisać pf, upisywać impf
- wpisać pf, wpisywać impf
- wypisać pf, wypisywać impf
- zapisać pf, zapisywać impf
- być pisany impf
- pisać do szuflady impf
Related terms edit
Trivia edit
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pisać is one of the most used words in Polish, appearing 15 times in scientific texts, 29 times in news, 27 times in essays, 28 times in fiction, and 43 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 142 times, making it the 417th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References edit
Further reading edit
- pisać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- pisać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pisać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pisać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “PISAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2014 February 20
- “PISAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 13.11.2008
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pisać”, in Słownik języka polskiego[15]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “pisać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[16]
- A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pisać”, in Słownik języka polskiego[17] (in Polish), volume 4, Warsaw, page 204
- pisać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- pisać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Silesian edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish pisać.
Pronunciation edit
Verb edit
pisać impf (perfective napisać, frequentative pisować)
- (transitive, intransitive) to write
Conjugation edit
Derived terms edit
Related terms edit
Further reading edit
Upper Sorbian edit
Etymology edit
Inherited from Proto-Slavic *pisati.
Verb edit
pisać impf (perfective napisać)
- to write
Further reading edit
- “pisać” in Soblex