moc
English edit
Etymology edit
Clipping of moccasin, from Powhatan makasin.
Pronunciation edit
Noun edit
moc (plural mocs)
Derived terms edit
Anagrams edit
Catalan edit
Etymology 1 edit
Inherited from Latin mŭccus, an alternative form of mūcus, from Proto-Indo-European *mew-k- (“slimy, slippery”).
Pronunciation edit
Noun edit
moc m (plural mocs)
- mucus, phlegm
- snot
- candle drippings
- (figurative, colloquial) snub, rebuff
- snood (the flap of erectile red skin on the beak of a male turkey)
- (nautical) martingale (spar used to strengthen the bowsprit)
- (botany) catkin
- (ichthyology) big salp (Salpa maxima) (type of fish)
Derived terms edit
Etymology 2 edit
Claimed by the DCVB (Diccionari català-valencià-balear) to be derived from a nonexistent English bock, supposedly meaning "vase". Perhaps in reality a confusion with French bock (“beer stein”), from German Bockbier (“bock beer”).
Pronunciation edit
Noun edit
moc m (plural mocs)
Etymology 3 edit
Pronunciation edit
Verb edit
moc
References edit
- “moc” in Diccionari de la llengua catalana, segona edició, Institut d’Estudis Catalans.
- “moc”, in Gran Diccionari de la Llengua Catalana, Grup Enciclopèdia Catalana, 2024
- “moc” in Diccionari normatiu valencià, Acadèmia Valenciana de la Llengua.
- “moc” in Diccionari català-valencià-balear, Antoni Maria Alcover and Francesc de Borja Moll, 1962.
Czech edit
Etymology edit
Inherited from Old Czech moc, from Proto-Slavic *moťь.
Pronunciation edit
Noun edit
moc f
- power (control and influence over another)
- Strana získala moc díky vlivu svého charismatického vůdce. ― The party has won power thanks to the influence of its charismatic leader.
- potency
- force, forcefulness
- strength
- clout
- might
- sway
- authority, mastership
- warrant
Declension edit
Derived terms edit
Adverb edit
moc
- too (to an excessive degree)
- Synonym: příliš
- Ten je moc velký. ― That one is too big.
- very much, a lot
Further reading edit
Lower Sorbian edit
Verb edit
moc impf
Conjugation edit
Present | Singular | Dual | Plural |
---|---|---|---|
1st person | mogu možom |
možomej | možomy |
2nd person | možoš | možotej | možośo |
3rd person | možo | možotej | mogu |
Present negative | Singular | Dual | Plural |
1st person | njamogu njamožom |
njamožomej | njamožomy |
2nd person | njamožoš | njamožotej | njamožośo |
3rd person | njamožo | njamožotej | njamogu |
Preterite | Singular | Dual | Plural |
1st person | možech | možechmej | možechmy |
2nd person | možešo | možeštej | možešćo |
3rd person | možešo | možeštej | možechu |
- Participles
Masurian edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish moc.
Pronunciation edit
Verb edit
moc f
- power (physical or spiritual strength)
- power (effectiveness or ability to influence)
- power (effectiveness or ability to gain an intended effect)
- a lot; many; much
Verb edit
moc (not comparable)
Further reading edit
Old Polish edit
Etymology edit
Inherited from Proto-Slavic *mȍťь. First attested in the first half of the 14th century.
Pronunciation edit
Noun edit
moc f
- power (physical or spiritual strength)
- Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie[3], page gl. 148b:
- Primo a fortitudine, prze gego mocz, ibi Michael, qui interpretatur quis ut deus, secundo a nobilitate..., tercio a magna bonitate
- [Primo a fortitudine, prze jego moc, ibi Michael, qui interpretatur quis ut deus, secundo a nobilitate..., tercio a magna bonitate]
- c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie[4], page ar 3:
- Puace v moch boga uasego
- [Pwacie w moc Boga waszego]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter][5], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 17, 35:
- Bog, iensze przepasal me moczø (virtute) y poloszil iest nepokalanø drogø moiø
- [Bog, jenże przepasał mie mocą (virtute) i położył jest niepokalaną drogę moję]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter][6], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 17, 1:
- Milowacz cze bødø, gospodne, moczy moia (fortitudo mea)!
- [Miłować cie będę, Gospodnie, mocy moja (fortitudo mea)!]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 66v:
- Influencia mocz nathchnyenye
- [Influencia moc natchnienie]
- power (ability to influence)
- Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie[7], page 181a:
- Tako vøcz natichmasth moczø tich to bosich slof svøty Gan gestcy szø on bil rodzon[y]m szynem panne Marie vcinil
- [Tako więc natychmiast mocą tych to bożych słow Święty Jan jestci się on był rodzon[y]m synem panny Maryje uczynił]
- 1461-1467, Sermones. Rękopiśmienne ekscerpty pochodzące z rkpsu Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej o sygn. 230 (dawna sygn. 1421/108 Mns) z roku 1461-1467, page 96r:
- Dosconala mocz lekarstwa perfecta gracia medicine
- [Doskonała moc lekarstwa perfecta gracia medicine]
- ca 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 106r:
- Preualere mer mugen oder vber mugen wszyacz albo myecz mocz
- [Preualere mer mugen oder vber mugen wziąć albo mieć moc]
- force (unlawful force, violence; rape)
- 1959 [1389], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 239:
- Toma ne vczinil moczi nat Chroslø... pirwey, nis se wansoual
- [Toma nie uczynił mocy nad Chroślą... pirwej, niż sie [w]więzował]
- force, power, authority (ability to do something in office)
- c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie[8], page ar 6:
- Pocøhø sø modlich, izbi ie bog zbauil ot mocy crola poganskego
- [Poczęchą się modlić, iżby je Bog zbawił ot mocy krola pogańskiego]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[9], page 167:
- Tegodlya dyabel ny ma ve mnye nyedney moczy (nullam habet potestatem), vschakos bądzye przeczyvnye *vkazavacz svoyą chytroscz, o ktorąsz badzye straczon z yego moczą (pro quo suo chirographo privatur)
- [Tegodla dyjabeł ni ma we mnie nijednej mocy (nullam habet potestatem), wszakoż będzie przeciw mie ukazować swoję chytrość, o ktorąż będzie stracon z jego mocą (pro quo suo chirographo privatur)]
- prestige, authority
- 1885 [End of the 15th century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[10], volume III, page 290:
- Mocz wszelkyego lekarzą za zakon autoritas medici pro lege
- [Moc wszelkiego lekarza za zakon autoritas medici pro lege]
- ca 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 15v:
- Autoritas eyn gewalt oder freyheit potestas mocz
- [Autoritas eyn gewalt oder freyheit potestas moc]
- legal legitimacy
- 1959 [1429], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1341:
- Jsze pan Jan Jugo nycz nye ma w Staschewe any listy wsdawn[y]e pana staroscyni dzelne na pol Staschewa Jugowi visly, ktore bi mocz mąly
- [Iże pan Jan Jugo nic nie ma w Stęszewie any listy wzdawn[y]e pana starościny dzielne na poł Stęszewa Jugowi wyszły, ktore by moc miały]
- right to something, entitlement, permission
- Synonym: prawo
- 1959 [1400], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 463:
- Iaco yeszm zapowedzal pana Mikoszewø moczø Woczechowy..., by iego roley ne oral
- [Jako jeśm zapowiedział pana Mikoszewą mocą Wociechowi..., by jego rolej nie orał]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[11], page 43:
- Kazdemv dana yest mocz thych kxyąg *polebschacz (cuilibet conceditur facultas corrigendi librum istum), yako yego volyą
- [Każdemu dana jest moc tych ksiąg polepszać (cuilibet conceditur facultas corrigendi librum istum), jako jego wola]
- material means, resources, property
- 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 240:
- Tocz mylossyerdze gesth [gest] czudzey byadi zalowanye y wszmozenye *poduk moczi
- [Toć miłosierdzie jest cudzej biady żałowanie i wzmożenie pod[ł]ug mocy]
- power; organized force, fighting force, army
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter][12], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 23, 10:
- Gospodzin mooczy on iest crol slawi (dominus virtutum ipse est rex gloriae)
- [Gospodzin mocy, on jest krol sławy (dominus virtutum ipse est rex gloriae)]
Derived terms edit
- mocować impf
Related terms edit
- móc impf
Descendants edit
References edit
- Boryś, Wiesław (2005) “moc”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “moc”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “moc”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “moc”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “moc”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish moc.
Pronunciation edit
Noun edit
moc f
- (countable) power (physical or spiritual strength)
- Synonym: siła
- (uncountable) power (energy or force released by some device or phenomenon)
- Synonym: siła
- (uncountable, physics, mechanics) power, strength (measure of the effectiveness that a force producing a physical effect has over time)
- (uncountable) power (effectiveness or ability to influence)
- (uncountable) power, strength; concentration (degree of concentration i.e. of an acid)
- Synonym: stężenie
- (uncountable) strength (ability to resist damage or destruction)
- Synonym: wytrzymałość
- (uncountable) force (legal validity)
- Synonym: prawomocność
- (countable) force, strength, power (ability to perform specific tasks in a production facility)
- (uncountable) force, strength, power (work done per unit of time)
- (uncountable) a lot; many; much
- Synonym: mnóstwo
- (in the plural) powers (mysterious forces or entities that are believed to cause unexplainable phenomena or events)
- (uncountable, obsolete, figuratively) strength (resilience, fortitude; bravery, valour)
- (uncountable, obsolete) emphaticness, perspicuity, explicitness
- (countable, obsolete) force, power (strength of a military unit)
- (uncountable, Middle Polish) strength (health of one's body)
- Synonym: zdrowie
- (countable, Middle Polish) property, trait
- Synonyms: cecha, właściwość
- (uncountable, Middle Polish) relevant sense, content, meaning
- (uncountable, Middle Polish, religion) God's omnipotence
- (uncountable, Middle Polish, religion) power given to people by God
- (countable, Middle Polish) miracle
- Synonym: cud
- (uncountable, Middle Polish, philosophy) form (in Aristotle's philosophy, the principle that shapes matter into a specific being)
- (uncountable, Middle Polish, biblical) host of heaven understood as an army of angels or as stars
- (uncountable, Middle Polish, biblical) heaven; sky
- Synonym: niebiosa
- (uncountable, Middle Polish, biblical) wealth, possessions
- (countable, Middle Polish, biblical) act, action; brave deed
- (countable, Middle Polish, biblical) stern facial expression
- (uncountable, Middle Polish, biblical) helmet
- Synonym: hełm
- (Middle Polish) power; Further details are uncertain.
- 1528, J. Murmelius, Dictionarius[13], page 206:
- Fortitudo. Sterck ader manlichkeit. Moc álbo mężnoſć.
- 1564, J. Mączyński, Lexicon[15], page 115b:
- Effectus, [...] Dokonánie/ Spełnienie/ Koniec/ Moc/ álbo Przemożność.
- 1564, J. Mączyński, Lexicon[16], page 238b:
- Murus per translationem dicitur, Moc/ Grunt/ Pewność/ Stałość.
- 1564, J. Mączyński, Lexicon[17], page 308c:
- AEquipollentia, Iednáka moc/ równa przemożność.
- 1564, J. Mączyński, Lexicon[18], page 503a:
- Unde tantum virium caeco, Zkądże ſie bierze táka moc ślepemu.
Declension edit
Derived terms edit
- mocować impf
- leżeć w mocy impf
Related terms edit
- móc impf
Trivia edit
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), moc is one of the most used words in Polish, appearing 55 times in scientific texts, 15 times in news, 20 times in essays, 5 times in fiction, and 3 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 98 times, making it the 640th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References edit
Further reading edit
- moc in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- moce in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- moc in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “moc”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “MOC”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 20.04.2013
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “moc”, in Słownik języka polskiego[19]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “moc”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[20]
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “moc”, in Słownik języka polskiego[21] (in Polish), volume 2, Warsaw, page 1019
- Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “moc”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN
Romanian edit
Noun edit
moc m (plural moci)
- Alternative form of moacă
Declension edit
Silesian edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish moc.
Pronunciation edit
Noun edit
moc f
Declension edit
Derived terms edit
Related terms edit
- mocnieć impf
Adverb edit
moc (not comparable)
Further reading edit
- moc in silling.org