See also: Aya, AYA, ayá, áya, āya, ayą́, aþa, and Ay'a

Translingual

edit

Symbol

edit

aya

  1. (international standards) ISO 639-3 language code for Awar.

See also

edit

English

edit

Etymology 1

edit

Noun

edit

aya (plural ayas)

  1. Alternative form of ayah

Etymology 2

edit

Adverb

edit

aya (not comparable)

  1. (archaic, dialect, New England) Yes; yea; aye.
    • 1938, Thornton Wilder, Our Town: A Play in Three Acts, Coward-McCann and Samuel French, published 1965, →ISBN:
      “The date is May 7, 1901, just before dawn. (COCK CROW offstage.) Aya, just about.”
    • 2001, David McCullough, John Adams, Simon & Schuster, published 2001, →ISBN:
      “And for all her reading, her remarkable knowledge of English poetry and literature, she was never to lose certain countrified Yankee patterns of speech, saying 'Canady' for Canada, as an example, using 'set' for sit, or the old New England 'aya,' for yes.”

Anagrams

edit

Azerbaijani

edit

Etymology

edit

From Proto-Common Turkic *āja.

Pronunciation

edit
  • Audio:(file)

Noun

edit

aya (definite accusative ayanı, plural ayalar)

  1. (Chambarak) palm of the hand [1]
    Synonyms: ovuc, kəfə

Declension

edit
Declension of aya
singular plural
nominative ayaayalar
definite accusative ayanıayaları
dative ayayaayalara
locative ayadaayalarda
ablative ayadanayalardan
definite genitive ayanınayaların
Possessive forms of aya
nominative
singular plural
mənim (my) ayam ayalarım
sənin (your) ayan ayaların
onun (his/her/its) ayası ayaları
bizim (our) ayamız ayalarımız
sizin (your) ayanız ayalarınız
onların (their) ayası or ayaları ayaları
accusative
singular plural
mənim (my) ayamı ayalarımı
sənin (your) ayanı ayalarını
onun (his/her/its) ayasını ayalarını
bizim (our) ayamızı ayalarımızı
sizin (your) ayanızı ayalarınızı
onların (their) ayasını or ayalarını ayalarını
dative
singular plural
mənim (my) ayama ayalarıma
sənin (your) ayana ayalarına
onun (his/her/its) ayasına ayalarına
bizim (our) ayamıza ayalarımıza
sizin (your) ayanıza ayalarınıza
onların (their) ayasına or ayalarına ayalarına
locative
singular plural
mənim (my) ayamda ayalarımda
sənin (your) ayanda ayalarında
onun (his/her/its) ayasında ayalarında
bizim (our) ayamızda ayalarımızda
sizin (your) ayanızda ayalarınızda
onların (their) ayasında or ayalarında ayalarında
ablative
singular plural
mənim (my) ayamdan ayalarımdan
sənin (your) ayandan ayalarından
onun (his/her/its) ayasından ayalarından
bizim (our) ayamızdan ayalarımızdan
sizin (your) ayanızdan ayalarınızdan
onların (their) ayasından or ayalarından ayalarından
genitive
singular plural
mənim (my) ayamın ayalarımın
sənin (your) ayanın ayalarının
onun (his/her/its) ayasının ayalarının
bizim (our) ayamızın ayalarımızın
sizin (your) ayanızın ayalarınızın
onların (their) ayasının or ayalarının ayalarının

References

edit
  1. ^ Bədəlova, Almaz (2023) “aya”, in Qərbi Azərbaycan şivələri lüğəti [Dictionary of "Western Azerbaijan" Dialects] (in Azerbaijani), Ankara: İKSAD, →ISBN, page 26

Further reading

edit
  • aya” in Obastan.com.

Biak

edit

Pronoun

edit

aya

  1. first person singular pronoun, I

Chickasaw

edit

Etymology

edit

Inherited from Proto-Muskogean *aya.

Pronunciation

edit

Verb

edit

aya (active and stative)

  1. (intransitive) to go (I)
  2. (transitive) to go (somewhere) (I;3)
  3. (intransitive) to go to the bathroom, defecate (I)
  4. (intransitive) to walk (in baseball) (I)
  5. (auxiliary, preceded by II or III subject prefix) to get

Usage notes

edit
  • Replaced by iyya with Class I subject prefixes (aya used with Class I subject suffix -li).
  • Replaced by ayya with Class III or N prefixes.
  • The auxiliary is more common in the negative than the affirmative.

Inflection

edit

Descendants

edit
  • Mobilian: aya

Eastern Huasteca Nahuatl

edit

Adverb

edit

aya

  1. not yet

Noun

edit

aya

  1. wind

Franco-Provençal

edit

Noun

edit

aya (plural aye) (Valdôtain, Graphie BREL)

  1. Alternative form of âla (wing) documented in the following location(s): Perloz

Hausa

edit

Pronunciation

edit
  • IPA(key): /ʔáː.jàː/
    • (Standard Kano Hausa) IPA(key): [ʔáː.jàː]

Etymology 1

edit

From Arabic آيَة (ʔāya).

Noun

edit

āyā̀ f (plural āyōyī, possessed form āyàr̃)

  1. verse (usually of the Qur'an)
  2. punctuation mark
  3. pause

Etymology 2

edit

Noun

edit

ayā f (possessed form ayar̃)

  1. tiger nut (Cyperus esculentus) (a plant)
  2. tiger nut (a fruit)

Iban

edit

Pronunciation

edit

Noun

edit

aya

  1. uncle (parent's brother)

Iraqw

edit

Noun

edit

aya m (plural ayeemoo n)

  1. village, land, country, neighborhood

References

edit
  • Mous, Maarten, Qorro, Martha, Kießling, Roland (2002) Iraqw-English Dictionary (Kuschitische Sprachstudien), volume 18, Köln, Germany: Rüdiger Köppe Verlag, →ISBN, page 9

Japanese

edit

Romanization

edit

aya

  1. Rōmaji transcription of あや

Jumaytepeque

edit

Noun

edit

aya

  1. woman, female

References

edit
  • Chris Rogers, The Use and Development of the Xinkan Languages

Kankanaey

edit

Pronunciation

edit
  • IPA(key): /ʔaˈja/ [ʔʌˈja]
  • Rhymes: -a
  • Syllabification: a‧ya

Particle

edit

ayá

  1. requesting for confirmation, denoting surprise
    A, balat aya di inlako da baw?
    So it's bananas they're selling, huh? [I sure thought otherwise]
    Aw aya?
    Yes, is that so?

See also

edit

References

edit
  • Janet L. Allen (1978) “ayá”, in “Kankanaey adjuncts”, in Studies in Philippine Linguistics[2], volume 2, number 1, →ISSN, page 87 of 82-102
  • Allen, Larry (2021) “ayá”, in Kankanaey – English Dictionary, Summer Institute of Linguistics

Kurudu

edit

Pronoun

edit

aya

  1. first person singular pronoun, I

Pronoun

edit

aya

  1. Latin spelling of აჲა (aya)

Malay

edit

Pronunciation

edit

Noun

edit

aya (Jawi spelling ايا, plural aya-aya)

  1. father (male parent)

Synonyms

edit

Further reading

edit

Maybrat

edit

Noun

edit

aya

  1. water
  2. river
  3. oil

References

edit
  • Ajamiseba, Daniel C., August Kafiar & Peter J. Silzer (eds.) (1989) Aam ro Mai Brat [Mai Brat Vocabulary]. Jayapura: Universitas Cenderawasih and Summer Institute of Linguistics, pp. 1–2.
  • Dol, Philomena (2007) A Grammar of Maybrat: a Language of the Bird's Head Peninsula, Papua Province, Indonesia (Pacific Linguistics 586)‎[3], Canberra: Research School of Pacific and Asian Studies, The Australian National University, page 297

Olukumi

edit

Etymology

edit

Cognate with Igala ọ́yà, Ifè aya, Yoruba aya, ọya, ọyà, proposed to be derived from Proto-Yoruba *ɔ-yà

Pronunciation

edit

Noun

edit

aya

  1. wife
    Antonym: ọkọ

Derived terms

edit
edit

Papiamentu

edit

Etymology

edit

From Spanish allá and Portuguese alá.

Adverb

edit

aya

  1. there

Quechua

edit

Etymology

edit

Inherited from Proto-Quechuan *aya

Pronunciation

edit

Noun

edit

aya

  1. corpse, deceased, dead person
  2. (Ayacucho) pale person
    Aya uyayuq sipas kinraypi sayachkan.
    The lady with the pale face is standing in the corner.

Declension

edit
Declension of aya
singular plural
nominative aya ayakuna
accusative ayata ayakunata
dative ayaman ayakunaman
genitive ayapa ayakunap
locative ayapi ayakunapi
terminative ayakama ayakunakama
ablative ayamanta ayakunamanta
instrumental ayawan ayakunawan
comitative ayanintin ayakunantin
abessive ayaninnaq ayakunannaq
comparative ayahina ayakunahina
causative ayarayku ayakunarayku
benefactive ayapaq ayakunapaq
associative ayapura ayakunapura
distributive ayaninka ayakunanka
exclusive ayalla ayakunalla
Possessive forms of aya
ñuqap - first-person singular
ñuqap (my) singular plural
nominative ayaniy ayaniykuna
accusative ayaniyta ayaniykunata
dative ayaniyman ayaniykunaman
genitive ayaniypa ayaniykunap
locative ayaniypi ayaniykunapi
terminative ayaniykama ayaniykunakama
ablative ayaniymanta ayaniykunamanta
instrumental ayaniywan ayaniykunawan
comitative ayaniynintin ayaniykunantin
abessive ayaniyninnaq ayaniykunannaq
comparative ayaniyhina ayaniykunahina
causative ayaniyrayku ayaniykunarayku
benefactive ayaniypaq ayaniykunapaq
associative ayaniypura ayaniykunapura
distributive ayaniyninka ayaniykunanka
exclusive ayaniylla ayaniykunalla
paypa - third-person singular
paypa (his/her/its) singular plural
nominative ayanin ayaninkuna
accusative ayaninta ayaninkunata
dative ayaninman ayaninkunaman
genitive ayaninpa ayaninkunap
locative ayaninpi ayaninkunapi
terminative ayaninkama ayaninkunakama
ablative ayaninmanta ayaninkunamanta
instrumental ayaninwan ayaninkunawan
comitative ayaninintin ayaninkunantin
abessive ayaninninnaq ayaninkunannaq
comparative ayaninhina ayaninkunahina
causative ayaninrayku ayaninkunarayku
benefactive ayaninpaq ayaninkunapaq
associative ayaninpura ayaninkunapura
distributive ayanininka ayaninkunanka
exclusive ayaninlla ayaninkunalla

Derived terms

edit

Spanish

edit

Etymology

edit

Inherited from Latin avia (grandmother).

Pronunciation

edit
 
  • IPA(key): (everywhere but Argentina and Uruguay) /ˈaʝa/ [ˈa.ʝa]
  • IPA(key): (Buenos Aires and environs) /ˈaʃa/ [ˈa.ʃa]
  • IPA(key): (elsewhere in Argentina and Uruguay) /ˈaʒa/ [ˈa.ʒa]

Noun

edit

aya f (plural ayas)

  1. female equivalent of ayo

Sundanese

edit

Etymology

edit

From Old Sundanese aya, waya, perhaps ultimately from Proto-Malayo-Polynesian *wada (be, exist, no, have).

Verb

edit

aya

  1. to be present, to exist, be there, there is.
    Diditu aya randa.There is a widow over there.
    Kamari si amang aya didieuYesterday uncle was here.
  2. to happen, to occur.
    Aya naon?What happens.
    Teu aya nanaonNothing happens.

Antonyms

edit
  • (antonym(s) of to be present, to exist): euweuh (non-polite), teu aya (polite).

Swahili

edit

Etymology

edit

Borrowed from Arabic آيَة (ʔāya).[1]

Pronunciation

edit

Noun

edit

aya class IX (plural aya class X)

  1. paragraph
    Synonym: paragrafu
  2. verse

References

edit
  1. ^ Baldi, Sergio (2020 November 30) Dictionary of Arabic Loanwords in the Languages of Central and East Africa (Handbuch der Orientalistik; Erste Abteilung: Der Nahe und der Mittlere Osten; 145), Leiden • Boston: Brill, →ISBN, page 21 Nr. 136

Tagalog

edit

Etymology 1

edit

Pronunciation

edit

Noun

edit

aya (Baybayin spelling ᜀᜌ)

  1. pleasantness of the weather, face, etc.
    Synonyms: aliwalas, kaaliwalasan
Derived terms
edit

Etymology 2

edit

Borrowed from Spanish aya (governess).

Pronunciation

edit

Noun

edit

aya (Baybayin spelling ᜀᜌ)

  1. governess; caretaker of children
    Synonyms: yaya, ama, sisiwa

Etymology 3

edit

Pronunciation

edit

Noun

edit

ayà (Baybayin spelling ᜀᜌ)

  1. Alternative form of yaya
Derived terms
edit

Ternate

edit

Etymology

edit

Probably from Classical Malay ايق (ayak) (cf. ayak), the stem of مڠايق (mengayak, to sieve).

Pronunciation

edit

Verb

edit

aya

  1. (transitive) to sift

Conjugation

edit
Conjugation of aya
singular plural
inclusive exclusive
1st person toaya foaya miaya
2nd person noaya niaya
3rd
person
masculine oaya iaya
yoaya (archaic)
feminine moaya
neuter iaya

References

edit
  • Rika Hayami-Allen (2001) A descriptive study of the language of Ternate, the northern Moluccas, Indonesia, University of Pittsburgh

Turkish

edit

Etymology 1

edit

From Ottoman Turkish آیا, from Proto-Turkic *hāya, *āja (palm (of hand)).

Noun

edit

aya (definite accusative ayayı, plural ayalar)

  1. palm (of hand)
Declension
edit
Declension of aya
singular plural
nominative aya ayalar
definite accusative ayayı ayaları
dative ayaya ayalara
locative ayada ayalarda
ablative ayadan ayalardan
genitive ayanın ayaların
Possessive forms
nominative
singular plural
1st singular ayam ayalarım
2nd singular ayan ayaların
3rd singular ayası ayaları
1st plural ayamız ayalarımız
2nd plural ayanız ayalarınız
3rd plural ayaları ayaları
definite accusative
singular plural
1st singular ayamı ayalarımı
2nd singular ayanı ayalarını
3rd singular ayasını ayalarını
1st plural ayamızı ayalarımızı
2nd plural ayanızı ayalarınızı
3rd plural ayalarını ayalarını
dative
singular plural
1st singular ayama ayalarıma
2nd singular ayana ayalarına
3rd singular ayasına ayalarına
1st plural ayamıza ayalarımıza
2nd plural ayanıza ayalarınıza
3rd plural ayalarına ayalarına
locative
singular plural
1st singular ayamda ayalarımda
2nd singular ayanda ayalarında
3rd singular ayasında ayalarında
1st plural ayamızda ayalarımızda
2nd plural ayanızda ayalarınızda
3rd plural ayalarında ayalarında
ablative
singular plural
1st singular ayamdan ayalarımdan
2nd singular ayandan ayalarından
3rd singular ayasından ayalarından
1st plural ayamızdan ayalarımızdan
2nd plural ayanızdan ayalarınızdan
3rd plural ayalarından ayalarından
genitive
singular plural
1st singular ayamın ayalarımın
2nd singular ayanın ayalarının
3rd singular ayasının ayalarının
1st plural ayamızın ayalarımızın
2nd plural ayanızın ayalarınızın
3rd plural ayalarının ayalarının

References

edit

Etymology 2

edit

Noun

edit

aya

  1. dative singular of ay

Yale

edit

Noun

edit

aya

  1. father

Yoruba

edit

Alternative forms

edit

Etymology 1

edit

Cognate with Igala ọ́yà, Ifè aya, Olukumi aya, proposed to be derived from Proto-Yoruboid *ɔ́-yà

Pronunciation

edit

Noun

edit

aya or ayà

  1. wife[1]
    Synonyms: abilekọ, ìyàwó
    Antonym: ọkọ
Notes
edit
  • The form ayà is used by speakers of Central Yoruba dialects. Other speakers of Central Yoruba and Northeast Yoruba dialects use the form ọyà
Derived terms
edit
  • aláya (married man)
  • ayaba (queen, royal wife)

Etymology 2

edit

Pronunciation

edit

Noun

edit

àyà

  1. chest
  2. (by extension) lungs, heart
    Synonyms: ọkàn, ẹ̀dọ̀
  3. (idiomatic) bravery, courage
    Synonyms: akin, ògbójú
Derived terms
edit

Etymology 3

edit

Pronunciation

edit

Noun

edit

àyá

  1. (literally) same time in the past year
  2. (by extension) anniversary
    Synonyms: àyájọ́, ayẹyẹ
Derived terms
edit

References

edit
  1. ^ Crowther, Samuel (1852) A Vocabulary of the Yoruba Language[1], London: Seeleys, page 55

Yupiltepeque

edit

Etymology

edit

Cognate to Jumaytepeque aya, Jutiapa aiya, Chiquimulilla aʔyāj, Sinacantán ayala.

Pronunciation

edit

Noun

edit

aya

  1. woman

See also

edit

References

edit
  • Vocabularios de la lengua xinca de Sinacantan (1868, D. Juan Gavarrete)
  • Chris Rogers, The Use and Development of the Xinkan Languages

Zazaki

edit

Pronoun

edit

aya

  1. she