Wiktionary

chodzić

See also: chodźić

Old Polish edit

Etymology edit

Inherited from Proto-Slavic *xoditi. By surface analysis, chód +‎ -ić. First attested in the 14th century.

Pronunciation edit

  • IPA(key): (10th–15th CE) /xɔd͡ʑit͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /xɔd͡ʑit͡ɕ/

Verb edit

chodzić impf

  1. to walk (to move by means of one's feet) [+instrumental = on what trail], [+ po (locative)] or [+ po (accusative) = along what], [+ na (locative) = on what], [+ w (locative) = in what], [+ przed (instrumental) = in front of whom/what], [+ między (instrumental)], [+ pośrzod (genitive) = ], or [+ weśrod (genitive) = between/among whom], [+ z (instrumental) = with whom/what], [+ ku (dative)] or [+ do (genitive) = towards what], [+ na (accusative) = onto what], [+ w (accusative) = into what], [+ mimo (accusative)], [+ podle (genitive)], or [+ około (genitive) = around what]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎[1], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 58, 4:
      Przez lichoti begal iesm y chodzil (sine iniquitate cucurri et direxi)
      [Przez lichoty biegał jeśm i chodził (sine iniquitate cucurri et direxi)]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎[2], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 125, 7:
      Idancz chodzyly y plakaly (euntes ibant, Leopolita i Wujek: idąc szli)
      [Idąc chodzili i płakali (euntes ibant, Leopolita i Wujek: idąc szli)]
  2. (copulative) to go (to continuously or habitually be in a state)
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎[3], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 37, 6:
      Smøczen chodzil iesm (contristatus ingrediebar)
      [Smęcien chodził jeśm (contristatus ingrediebar)]
  3. (locative) to be; to find oneself; to last a certain amount of time
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎[4], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 67, 23:
      Bog zlame glowi neprzyacelow swogich, wirzch wlosa chodzøczich w grzeszech swogich (verticem capilli perambulantium in delictis suis)
      [Bog złamie głowy nieprzyjacielow swojich, wirzch włosa chodzących w grzeszech swojich (verticem capilli perambulantium in delictis suis)]
  4. to be in contact with something
    • 1888 [1410], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎[5], page 53:
      Jacom w them chodzil, gdi Staszek ne chczal ranczicz za starostan Thomka dz<e>sanci grziwen Lewkowskim
      [Jakom w tem chodził, gdy Staszek nie chciał ręczyć za starostę Tomka dzi<e>siąci grzywien Lewkowskim]
  5. to follow (to move along the same line as someone) [+ za (instrumental) = whom/what]
    • 1930 [Fifteenth century], “I Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[6], 14, 14:
      Y *rzek gemv bog: Nye chodzi za nymy, otydzi ot nych (non ascendas post eos, recede ab eis)
      [I rzek jemu Bog: Nie chodzi za nimi, otydzi ot nich (non ascendas post eos, recede ab eis)]
  6. to act against [+ przeciwko (dative) = against whom]
    • 1930 [Fifteenth century], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[7], 26, 41:
      Sznødzeny bødø, doyøød... zlego... nye wspomyonø, gimze to przestøpili sø przecziwko mnye. Przetos y ia chodzicz bødø przecziwko gim (ambulaverunt ex adverso mihi. Ambulabo igitur et ego contra eos)
      [Snędzeni będą, dojąd... złego... nie wspomioną, jimże to przestąpili są przeciwko mnie. Przetoż i ja chodzić będę przeciwko jim (ambulaverunt ex adverso mihi. Ambulabo igitur et ego contra eos)]
  7. to wear [+ w (locative) = what]
    • Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie‎[8], page 182a:
      Szøcz ony bily swe sludzy f drodzem odzenv chodzøcz vsrzely
      [Sąć oni byli swe sługi w drogiem odzieniu chodząc uźrzeli]
  8. to be pregnant
    • Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie‎[9], page 176a:
      Maria gest ona brzemenna byla a svim szinkem milim gestcy ona bila chodzila
      [Maryja jest ona brzemienna była a swym synkiem miłym jestci ona była chodziła]
  9. to invade [+ na (accusative) = what/whom]
    • 1920 [1403], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 349:
      Iacom ia ne chodzil na Staskowi dom ni na gednø scodø
      [Jakom ja nie chodził na Staszkowy dom ni na jednę szkodę]
  10. to come
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎[10], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 65, 4:
      Chodzicze i widzcze (venite et videte) dzala bosza
      [Chodzicie i widzcie (venite et videte) działa boża]

Derived terms edit

nouns
verbs

Related terms edit

adjectives
adverbs
nouns

Descendants edit

  • Polish: chodzić
  • Silesian: chodzić

References edit

Polish edit

Etymology edit

Inherited from Old Polish chodzić. By surface analysis, chód +‎ -ić.

Pronunciation edit

Verb edit

chodzić impf (imperfective determinate iść)

  1. (intransitive) to walk (to move by means of one's feet)
  2. (intransitive) to climb (to go up something) [+ po (locative) = what]
    Synonym: wspinać się
  3. (intransitive) to go, to frequent (to regularly participate in an activity) [+infinitive = to do what] [+ na (accusative) = for what]
    Chodzę na siłownię dwa razy w tygodniu. ― I go to the gym twice a week.
  4. (intransitive) to go in; to wear (to go in a particular vestment) [+ w (locative) = what]
  5. (intransitive, colloquial) to go out with, to date (to be in a romantic relationship with someone) [+ z (instrumental) = with whom]
    Synonym: spotykać się
  6. (intransitive, copulative) to go (to continuously or habitually be in a state)
  7. (intransitive, colloquial, of vehicles) to go (to follow a particular route)
    Synonym: kursować
  8. (intransitive, colloquial, of devices) to work [+ na (locative) = on a source of power]
    Synonym: działać
    Mój laptop chodzi na baterii najwyżej trzy godziny. ― My laptop works on battery for at most three hours.
    Ten zegarek dawno przestał chodzić. ― This clock stopped ticking a long time ago.
  9. (intransitive, colloquial, of body parts) to bob, to throb, to tremble (to move beyond one's volition) [+dative = whom]
  10. (intransitive, of shudders) to be felt on the body
  11. (intransitive, of news, rumors, etc.) to spread (to disseminate; to proliferate, to become widely known or present)
  12. (intransitive, colloquial) to get stuck in one's head (to remain constantly in one's thoughts and memories) [+ za (instrumental) = whom]
    Synonym: przyczepić się
  13. (intransitive, colloquial) to be an object of desire for someone
  14. (intransitive, proscribed) to go for (to visit a particular location to finish a particular task or to acquire a particular thing) [+ za (instrumental) = what]
  15. (intransitive) to tend to, to care for, to take care of [+ koło (genitive) = to/for/of whom/what]
    Synonyms: dbać, troszczyć się
  16. (impersonal) to mean, to be on about; to have in mind [+dative = who, i.e. the subject of the English sentence] [+ o (accusative) = (about) who or what/what in mind]
    Synonyms: iść, rozchodzić się
  17. (intransitive, colloquial) to go for, to cost (to be offered to sell for a certain price) [+ po (accusative) = how much]
  18. (intransitive, obsolete) to go for a walk, to stroll
    Synonym: spacerować
  19. (intransitive, obsolete) to participate in an excursion against someone, to war with [+ na (accusative) = against whom]
  20. (intransitive, Middle Polish) to act, to behave
    Synonym: zachowywać się
  21. (intransitive, Middle Polish) to obey
    Synonym: słuchać się
  22. (intransitive, Middle Polish) to be pregnant
    Synonym: być w ciąży
  23. (intransitive, Middle Polish) to court, to romance
    Synonym: zabiegać
  24. (intransitive, Middle Polish) to swim
    Synonym: pływać
  25. (intransitive, Middle Polish) to reach
    Synonyms: dosięgać, sięgać
  26. (intransitive, Middle Polish, property law) to have some status of functioning or use guaranteed by a contract or agreement
  27. (intransitive, Middle Polish, of a state) to be governed

Conjugation edit

Conjugation of chodzić impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive chodzić
present tense 1st chodzę chodzimy
2nd chodzisz chodzicie
3rd chodzi chodzą
impersonal chodzi się
past tense 1st chodziłem,
-(e)m chodził 		chodziłam,
-(e)m chodziła 		chodziłom,
-(e)m chodziło 		chodziliśmy,
-(e)śmy chodzili 		chodziłyśmy,
-(e)śmy chodziły
2nd chodziłeś,
-(e)ś chodził 		chodziłaś,
-(e)ś chodziła 		chodziłoś,
-(e)ś chodziło 		chodziliście,
-(e)ście chodzili 		chodziłyście,
-(e)ście chodziły
3rd chodził chodziła chodziło chodzili chodziły
impersonal chodzono
future tense 1st będę chodził,
będę chodzić 		będę chodziła,
będę chodzić 		będę chodziło,
będę chodzić 		będziemy chodzili,
będziemy chodzić 		będziemy chodziły,
będziemy chodzić
2nd będziesz chodził,
będziesz chodzić 		będziesz chodziła,
będziesz chodzić 		będziesz chodziło,
będziesz chodzić 		będziecie chodzili,
będziecie chodzić 		będziecie chodziły,
będziecie chodzić
3rd będzie chodził,
będzie chodzić 		będzie chodziła,
będzie chodzić 		będzie chodziło,
będzie chodzić 		będą chodzili,
będą chodzić 		będą chodziły,
będą chodzić
impersonal będzie chodzić się
conditional 1st chodziłbym,
bym chodził 		chodziłabym,
bym chodziła 		chodziłobym,
bym chodziło 		chodzilibyśmy,
byśmy chodzili 		chodziłybyśmy,
byśmy chodziły
2nd chodziłbyś,
byś chodził 		chodziłabyś,
byś chodziła 		chodziłobyś,
byś chodziło 		chodzilibyście,
byście chodzili 		chodziłybyście,
byście chodziły
3rd chodziłby,
by chodził 		chodziłaby,
by chodziła 		chodziłoby,
by chodziło 		chodziliby,
by chodzili 		chodziłyby,
by chodziły
impersonal chodzono by
imperative 1st niech chodzę chodźmy
2nd chodź chodźcie
3rd niech chodzi niech chodzą
active adjectival participle chodzący chodząca chodzące chodzący chodzące
contemporary adverbial participle chodząc
verbal noun chodzenie

Derived terms edit

adjectives
adverb
idioms
interjections
nouns
particle
phrases
verbs
verbs

Related terms edit

adjectives
nouns

Trivia edit

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), chodzić is one of the most used words in Polish, appearing 37 times in scientific texts, 16 times in news, 97 times in essays, 96 times in fiction, and 153 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 399 times, making it the 121st most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References edit

  1. ^ Ida Kurcz (1990), “chodzić”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków; Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 47

Further reading edit

Silesian edit

Etymology edit

Inherited from Old Polish chodzić. By surface analysis, chōd +‎ -ić.

Pronunciation edit

Verb edit

chodzić impf

  1. (intransitive) to walk (to move by means of one's feet)

Conjugation edit

Conjugation of chodzić impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive chodzić
present tense 1st chodzã chodzimy
2nd chodzisz chodzicie
3rd chodzi chodzōm
past tense 1st chodziōłch,
chodziōłech,
chodziōł żech 		chodziyłach
chodziyła żech 		chodziyłoch1)
chodziyło żech1)		 chodziylimy,
chodziylichmy 		chodziyłymy,
chodziyłychmy
2nd chodziōłś,
chodziōłeś,
chodziōł żeś 		chodziyłaś
chodziyła żeś 		chodziyłoś1)
chodziyło żeś1)		 chodziyliście,
chodziyli żeście 		chodziyłyście,
chodziyły żeście
3rd chodziōł chodziyła chodziyło chodziyli chodziyły
future tense 1st bydã chodziōł,
bydã chodzić 		bydã chodziyła,
bydã chodzić 		bydã chodziyło,1)
bydã chodzić 		bydymy chodziyli,
bydymy chodzić 		bydymy chodziyły,
bydymy chodzić
2nd bydziesz chodziōł,
bydziesz chodzić 		bydziesz chodziyła,
bydziesz chodzić 		bydziesz chodziyło,1)
bydziesz chodzić 		bydziecie chodziyli,
bydziecie chodzić 		bydziecie chodziyły,
bydziecie chodzić
3rd bydzie chodziōł,
bydzie chodzić 		bydzie chodziyła,
bydzie chodzić 		bydzie chodziyło,
bydzie chodzić 		bydōm chodziyli,
bydōm chodzić 		bydōm chodziyły,
bydōm chodzić
pluperfect tense2)
 1st bōłch chodziōł,
bōłech chodziōł,
bōł żech chodziōł 		byłach chodziyła
była żech chodziyła 		byłoch chodziyło1)
było żech chodziyło1)		 byli my chodziyli,
bylichmy chodziyli 		były my chodziyły,
byłychmy chodziyły
2nd bōłś chodziōł,
bōłeś chodziōł,
bōł żeś chodziōł 		byłaś chodziyła
była żeś chodziyła 		byłoś chodziyło1)
było żeś chodziyło1)		 byliście chodziyli,
byli żeście chodziyli 		byłyście chodziyły,
były żeście chodziyły
3rd bōł chodziōł była chodziyła było chodziyło1)
 		były my chodziyli,
byłychmy chodziyli 		były chodziyły
conditional 1st bych chodziōł bych chodziyła byście chodziyli by my chodziyły,
bychmy chodziyły
2nd byś chodziōł byś chodziyła byście chodziyli byście chodziyły
3rd by chodziōł by chodziyła by chodziyło by chodziyli by chodziyły
imperative 1st niych chodzã chodźmy
2nd chodź chodźcie
3rd niych chodzi niych chodzōm
active adjectival participle chodzōncy chodzōncŏ chodzōnce chodzōncy chodzōnce
verbal noun chodzynie
1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms.
2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

Derived terms edit

verbs

Further reading edit

Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=chodzić&oldid=76368619"