Wiktionary

Appendix:Tungusic Swadesh lists

This is a Swadesh list of Tungusic languages, specifically Oroqen, Manchu, Evenki, Even, Negidal, Oroch, Udihe, Orok, Ulch, Nanai and Jurchen, compared with that of English.


No English Oroqen
(IPA) 		Manchu
(MT) 		Manchu
(Manc) 		Evenki
(Cyrl) 		Even
(Cyrl) 		Negidal
(Cyrl) 		Oroch
(Cyrl) 		Udege
(Cyrl) 		Orok
(Cyrl) 		Ulch
(Cyrl) 		Nanai
(Cyrl) 		Jurchen
(Jin)
1 I bi: bi ᠪᡳ (bi) би (bi) би (ʙi) би (bi) би (bi) би (bi) бӣ (bī) би (bi) ми (mi)
2 you (sing.) ʃi: si ᠰᡳ (si) си (si) си сӣ (sī) си (si) си (si) сӣ (sī) си (si) си (si)
3 he tarɪ, nɔ:nin i, tere ᡳ (i); ᡨᡝᡵᡝ (tere) нуӈан (nuŋan) ноӈан (noŋan) ноӈан (noŋan) нуӈани (nuŋani) нуани (nuani) но̄ни (nōni) нан (nan) нёани (nyoani)
4 we bu:, mir be, muse ᠪᡝ (be)(exclusive); ᠮᡠᠰᡝ (muse)(inclusive) бу (bu) (exclusive); мит (mit) (inclusive) бу (ʙu) бу (bu) бу (bu) бу (bu) бӯ (bū) бӯ (bū) буэ (buə)
5 you (plural) ʃu suwe ᠰᡠᠸᡝ (suwe) су (su) су сӯ (sū) су (su) су (su) сӯ (sū) сӯ (sū) суэ (suə) *ʃu
6 they nɔ:tɪn ce, tese ᠴᡝ (ce); ᡨᡝᠰᡝ (tese) нуӈартын (nuŋartin) ноӈартан (noŋartan) ноӈатил (noŋatil), ноӈалтин (noŋaltin) нуӈанти (nuŋanti) нуати (nuati) но̄чи (nōči) на̄ти (nāti) нёанчи (njoanči)
7 this əri ere ᡝᡵᡝ (ere) эр (ər) тар, эр эй (əj) утава (utawa) эри (èri), ану (anu) эй (ei) эй (ei) *ərə
8 that tarɪ tere ᡨᡝᡵᡝ (tere) тар (tar) тар оло (olo) тари (tari) тэй (tei), ча (ča) *ta
9 here ədu uba ᡠᠪᠠ (uba) эдӯ (ədū) э̄дӯ *ou-(g)uru
10 there tadu tuba ᡨᡠᠪᠠ (tuba) таду (tadu) та̄ла̄, тадӯ та̄дӯ (tādū) тала (tala), утаду (utadu), утала (utala) чаду (čadu)
11 who ni: we ᠸᡝ (we) ӈи (ŋi) ни (ni) ӈуи (ŋui) ӈуй (ŋui) уй (ui) *wə-ə
12 what ikun ai ᠠᡳ (ai) экун (əkun) кун; е̄, аӈӣ ява (yawa) йэвэ (jəwə), йэу (iəu) хаи (hai) ҳай (hai) хай (hai) *ai
13 where ilə, idu yaba, aibide, aba ᠶᠠᠪᠠ (yaba); ᠠᡳᠪᡳᡩᡝ (aibide); ᠠᠪᠠ (aba) иду (idu) ӣдӯ, ӣлэ̄ йэлэ (jələ) ҳаҋду (haidu) хаҋду (haidu)
14 when alɪ atanggi ᠠᡨᠠᠩᡤᡳ (atanggi) окин (okin) о̄кин, э̄мӣ-да̄ али (ali) ҳа̄ли (hāli)
15 how ɔ:n absi, adarame ᠠᠪᠰᡳ (absi); ᠠᡩᠠᡵᠠᠮᡝ (adarame) он (on) о̄н, о̄ни о̄н (ōn), о̄ни (ōni), о̄нигда оно (ono), бэдэ (bədə) хо̄ни (hōni) ӽо̄ни (ḩōni)
16 not ə- waka (not), akū (no) ᠸᠠᡴᠠ (waka); ᠠᡴᡡ (akū) эи (əi), эини (əini), эити (əiti), эсини (əsini), эӡэӈэ (əʒəŋə) (negative verb forms), эӡи (əʒi) (prohibition) *guai-y, *ei-wə (not), ai-ku, *a sui, əʃï-in (no)
17 all banbʊr
ɔ:rin 		eiten
gemu
gubci 		ᡝᡳᡨᡝᠨ (eiten); ᡤᡝᠮᡠ (gemu); ᡤᡠᠪᠴᡳ (gubci) куктэ (kuktə), олус (olus) тэу (təu) *ei-ten, *gəmu, *gəmu-r
18 many bara:n labdu
geren 		ᠯᠠᠪᡩᡠ (labdu); ᡤᡝᡵᡝᠨ (geren) кэтэ (kətə) кэтэ гэрэн (gərən) (<Ulch.) эгди (əgdi) бара (bara) *gə-ən
19 some adɪ: ememu
ududu 		ᡝᠮᡝᠮᡠ (ememu); ᡠᡩᡠᡩᡠ (ududu) ады̄ка̄н (adīkān) ~ ады̄кӯн (adīkūn) адыкан
20 few atʃʊkʊn komso ᡴᠣᠮᠰᠣ (komso) ои (oi)
21 other oŋtu encu, gūwa ᡝᠨᠴᡠ (encu); ᡤᡡᠸᠠ (gūwa) хуӈту (huŋtu) хуҥту гагда (gagda), хоӈто (xoŋto)
22 one umun emu ᡝᠮᡠ (emu) умун (umun) өмэн (ömən) омо (omo) ге̄да (gēda) эмун (əmun) *əmu
23 two dʒu:r juwe ᠵᡠᠸᡝ (juwe) дюр (ʒur) дӫр (ʒör) ӡӯ (zū) дө̄ (dȫ), дӯ (dū) дюэр (djuər) *dʒo
24 three ɪlan ilan ᡳᠯᠠᠨ (ilan) илан (ilan) илан (ilan) елан (elan) ~ илан (ilan) ила (ila) ила (ila) ила̄ (ilā) илан (ilan) *ilan
25 four diyin duin ᡩᡠᡳᠨ (duin) дыгин (digin) дыгэн (digən) дийин (diiin) дӣ (dī) ӡин (ʒin) дуин (duin) *duin
26 five tʊŋŋa sunja ᠰᡠᠨᠵᠠ (sunja) тунӈа (tunŋa) тунӈан (tunŋan) тонˈӈа (ton'ŋa) ~ туӈнˈа (tuŋn'a) туӈа (tuŋa) туӈа (tuŋa) тунда (tunda) тойнга (toinga) *ʃundʒa
27 big əgdiŋə amba ᠠᠮᠪᠠ (amba) хэгды (həgdi) хэгдыӈэ да̄ји (dāji) да̄й (dāi) да̄и (dāi) *amba-an, *amba
28 long ŋʊnʊm golmin ᡤᠣᠯᠮᡳᠨ (golmin) ӈо̄ним (ŋōņim) ӈо̄ним ӈоними (ŋonimi) ӈоними (ŋonimi) нгоними (ngonimi) *golmi-gi?
29 wide əŋŋəl, aɣum, awam onco, letehun, leli ᠣᠨᠴᠣ (onco); ᠯᡝᡨᡝᡥᡠᠨ (letehun); ᠯᡝᠯᡳ (leli) ды̄вэ̄н (dīwə̄n), албин дэлэй (albin dələj), нэптэрин (nəptərin), вардама (wardama) агби (agbi)，ваними (vanimi) дарами (darami) дарами (darami)
30 thick dɪram jiramin ᠵᡳᡵᠠᠮᡳᠨ (jiramin) дырам (diram) боу (bou) (about the tree) дирами (dirami) *dira?
31 heavy urgə ujen ᡠᠵᡝᠨ (ujen) ургэ (urgə) *udʒə-ə
32 small nitʃukun ajige ᠠᠵᡳᡤᡝ (ajige) уһакан, хулукӯн (hulukūn) хулукӯн, никӯн ӈича (ŋiča) нӯчи (nūči), нучӣкэ (nučīkè) нючи (njuči) нӯчи (nūči) *oso-on, *oso
33 short nəktəkun, wurumkun foholon (of length)
fangkala (of height) 		ᡶᠣᡥᠣᠯᠣᠨ (foholon); ᡶᠠᠩᡴᠠᠯᠠ (fangkala) урумкӯн (urumkūn) урумкун хуруми (hurumi)?
34 narrow ʃiləmkun hafirahūn, isheliyen ᡥᠠᡶᡳᡵᠠᡥᡡᠨ (hafirahūn); ᡳᠰᡥᡝᠯᡳᠶᡝᠨ (isheliyen) силимкӯн (silimkūn) силимкун *fo-xo-lo?
35 thin nəmkun nekeliyen ᠨᡝᡴᡝᠯᡳᠶᡝᠨ (nekeliyen) нэмкӯн (nəmkūn) нэмкун нэмнэчэ (nəmnəčə) *nən-xkə̯-xuŋ?
36 woman aʃɪ hehe ᡥᡝᡥᡝ (hehe) асӣ (asī) асӣ а̄нта (ānta) э̄ктэннэ̄ (è̄ktènnè̄) аси най (asi nai) *xəxə
37 man (male) ɲɪray haha ᡥᠠᡥᠠ (haha) бэе (bəje) бэе нӣнта (nīnta) нари (nari) нарисал (narisal)(pl.) *xaxa
38 man (human being) bəyə niyalma ᠨᡳᠶᠠᠯᠮᠠ (niyalma) илэ (ilə), бэе (bəje) бэе, илэ нӣ (nī) нари (nari) най (nai) *nialma
39 child kɔ:kan jui ᠵᡠᡳ (jui) куӈака̄н (kuŋakān) куӈака̄н
40 wife atɪrkan sargan ᠰᠠᡵᡤᠠᠨ (sargan) асӣ (asī), атырка̄н (atirkān) асӣ, атырка̄н аси (asi) *saran
41 husband ətirkən eigen ᡝᡳᡤᡝᠨ (eigen) этыркэн (ətirkən) этыркэн *ei-ə?
42 mother ənin eme, eniye ᡝᠮᡝ (eme); ᡝᠨᡳᠶᡝ (eniye) эне (əņe), энӣн (əņīn) энӣн эне (əne) эниӈэ (əniŋə) эннэ (ènnè), энэкэ (ènèkè) эне (ənè) эннэ (ənnə)
43 father amɪn ama ᠠᠮᠠ (ama) ама (ama), амӣн (amīn) амӣн ама (ama) абуға, ами (ami-) амма (amma), амака (amaka) ама (ama) ама (ama) *amin
44 animal bəyiŋə aššara jaka, ergengge (living things), gurgu (beast) ᡤᡠᡵᡤᡠ (gurgu) бэйӈэ̄ (bəjŋə̄), чивка̄н (çiwkān) бэйҥэ буи (bui)
45 fish ɔlɔ nimaha ᠨᡳᠮᠠᡥᠠ (nimaha) олло (ollo) олло оло (olo) ӡауӈа (ʒauŋa) ө̄рө (ȫrö)
46 bird tʃinəkə gasha ('large bird, fowl')
cecike ('small bird, songbird') 		ᡤᠠᠰᡥᠠ (gasha); ᠴᡝᠴᡳᡴᡝ (cecike) дэги (dəgi) дэг, дэги гайа (gaia), чинда (činda) гаса (gasa) гаса (gasa)
47 dog ŋanakin indahūn ᡳᠨᡩᠠᡥᡡᠨ (indahūn) ӈинакин (ŋinakin) ӈин (ŋin) инаки (inaki) инаи (inai) ӈинда (ŋinda) инда (inda) *indaxoŋ
48 louse kuŋkə: cihe ᠴᡳᡥᡝ (cihe) кумкэ (kumkə); нэйкэ (nəjkə) (маленькая) кумкэ
49 snake kʊlɪn meihe ᠮᡝᡳᡥᡝ (meihe) кулин (kulin), сулама (sulama) кулин кулиға *mei-xə
50 worm kʊlikan umiyaha ᡠᠮᡳᠶᠠᡥᠠ (umiyaha) икирӣ (ikirī) икири *u-mia-xa?
51 tree mɔ: moo, hailan ᠮᠣᠣ (moo); ᡥᠠᡳᠯᠠᠨ (hailan) мо̄ (mō), ирэ̄ктэ (irə̄ktə) мо̄ мо̄ (mō) мо̄ (mō) мо̄ (mō) *mo?
52 forest mɔ:ʃa bujan, weji ᠪᡠᠵᠠᠨ (bujan); ᠸᡝᠵᡳ (weji) мо̄са (mōsa), хӯра (hūra), харги (hargi) мо̄са
53 stick lata mukšan ᠮᡠᡴᡧᠠᠨ (mukšan) мо̄ка̄н (mōkān), голоко̄ча̄н (golokōçān) мокан, голокочан
54 fruit tubiɣə tubihe ᡨᡠᠪᡳᡥᡝ (tubihe) плод (plod) (растений), о̄на (ōna) (результат) tuwɔ-xɔ?
55 seed urə use ᡠᠰᡝ (use) чэ̄мэ (çə̄mə), чӣмэ (çīmə) чэмэ, чимэ нуми (numi)
56 leaf abdana abdaha ᠠᠪᡩᠠᡥᠠ (abdaha) авданна (awdanna), абдон (abdon), абданна (abdanna) авданна, абдон абдиа (abdia) *abuxa
57 root təkən fulehe, da ᡶᡠᠯᡝᡥᡝ (fulehe); ᡩᠠ (da) ӈиӈтэ (ŋiŋtə), нэлгэ (nəlgə) ҥиҥтэ, нэлгэ *da
58 bark kə:rə, talu notho ᠨᠣᡨᡥᠣ (notho) улдакса (uldaksa), эрэктэ (ərəktə), дэллэ (dəllə), угдаха (ugdaha) талу, улдакса, эрэктэ вакта (wakta)
59 flower ɪlga, ɲandʒa ilha ᡳᠯᡥᠠ (ilha) ӈо̄ды (ŋōdi), аргава̄ктэ (argawāktə), чэӈэктэ (çəŋəktə), чурика̄ (çurikā) ӈо̄ды, аргава̄ктэ, нөчэ ила (ila) силла̄ (sillā) *i-lxa
60 grass ɔrɔktɔ orho ᠣᡵᡥᠣ (orho) чӯка (çūka), орокто (orokto), арна (arna) чӯка, орокто вокто (wokto), окто (okto) орокто (orokto), паикта (paikta) *or-xo
61 rope uʃikən, ʊrkʊn futa ᡶᡠᡨᠠ (futa) харкэвӯн (harkəwūn), уюр (ujur), унявун (uņawun), уту (utu), боголи (bogoli) харкэвун, уюр, унявун, уту, боголи
62 skin nana, ilə sukū ᠰᡠᡴᡡ (sukū) кикикта (kikikta), иллэ (illə), илдэ (ildə), сэвгу (səwgu) (рыбья)[1] иллэ, кикикта, сэвгу (fish) њиа, эиктэ (əiktə) натта (natta), натта̄ (nattā) *su-gu
63 meat ulə yali ᠶᠠᠯᡳ (yali) уллэ (ullə) уллэ, иллэ улисэ (ulisè), улиссэ (ulissè)
64 blood ʃə:kʃə senggi ᠰᡝᠩᡤᡳ (senggi) сэ̄ксэ̄ (sə̄ksə̄) хуӈэл (huŋəl) сэ̄ксэ (sè̄ksè) сэ̄ксэ (səksə) *səgi
65 bone gɪramna giranggi ᡤᡳᡵᠠᠩᡤᡳ (giranggi) анат (anat), гирамна (giramna), икэри (ikəri) икири (ikiri) гирапса (girapsa) гирмакса (girmaksa) *gilangi
66 fat (noun) imukʃə imenggi ᡳᠮᡝᠩᡤᡳ (imenggi) имӯксэ (imūksə), имурэ̄ (imurə̄) имуксэ *i-mən-ŋgi
67 egg ʊmʊkta umhan ᡠᠮᡥᠠᠨ (umhan) умукта (umukta) умукта
68 horn i:gə uihe ᡠᡳᡥᡝ (uihe) ие (ije) ие
69 tail irgi uncehen ᡠᠨᠴᡝᡥᡝᠨ (uncehen) ирги (irgi), иргинды (irgindi), кутурук (kuturuk), лупча (lupça), лапча (lapça) (рыбий) [2] ирги
70 feather ʃuptʃu dethe, funggala ᡩᡝᡨᡥᡝ (dethe); ᡶᡠᠩᡤᠠᠯᠠ (funggala) лэпурэ̄ (ləpurə̄), бӯк (būk) лэпурэ, бук
71 hair ɲuriktə funiyehe ᡶᡠᠨᡳᠶᡝᡥᡝ (funiyehe) нюриктэл (ņuriktəl) нюриктэ *fun-il-xei?
72 head dɪl uju ᡠᠵᡠ (uju) дыл (dil) дыл (dil) дили (dili) ӡили (ʒili) дили (dili) дили (dili) *udʒu
73 ear ʃɛ:n šan ᡧᠠᠨ (šan) сен (sen) се̄н се̄н (sēn)， се̄ (sē)
74 eye yɛ:ʃa yasa ᠶᠠᠰᠠ (yasa) эса (əsa) ясал (jasal)? йа (ia) исал (isal)
75 nose ɔŋɔktɔ oforo ᠣᡶᠣᡵᠣ (oforo) онокто (onokto) оӈокто ӈио (ŋio) хуре̄ (hurē), хурига (huriga), хура̄ (hurā), хурја̄ (hurjā) опоро (oporo)
76 mouth amŋa angga ᠠᠩᡤᠠ (angga) амӈа (amŋa) амӈа (amŋa) амӈа (amŋa), аӈма (aŋma) ангма (angma) *am-ŋa
77 tooth iktə weihe ᠸᡝᡳᡥᡝ (weihe) иктэ (iktə) иктэ иктэ (iktə) иктэ (iktè), көрөктө (köröktö) *wei-xə
78 tongue iŋi ilenggu ᡳᠯᡝᠩᡤᡠ (ilenggu) инни (inņi) инни иӈи (iŋi) сину (sinu) *iləŋ-ŋgu
79 fingernail ʊʃɪkta hitahūn ᡥᡳᡨᠠᡥᡡᠨ (hitahūn) оһикта осикта
80 foot algan bethe ᠪᡝᡨᡥᡝ (bethe) халган (halgan) бөдэл (ʙödəl), будэл (ʙudəl) бэгди (bəgdi) *budixə
81 leg algan bethe ᠪᡝᡨᡥᡝ (bethe) бэгди (bəgdi)
82 knee əŋŋən tobgiya ᡨᠣᠪᡤᡳᠶᠠ (tobgiya) хэнӈэн (hənŋən) хэнӈэн (hənŋən)
83 hand ŋa:la gala, falanggū (palm of the hand) ᡤᠠᠯᠠ (gala); ᡶᠠᠯᠠᠩᡤᡡ (falanggū) ӈалэ (ŋalə) ӈāл (ŋāl) ӈала (ŋala) ӈа̄ла (ŋāla) ӈа̄ла (ŋāla) нга̄ла (ngāla) *ga-la， *ŋa-la
84 wing dəktilə, aʃakɪ: asha ᠠᠰᡥᠠ (asha) дэктылэ̄ (dəktilə̄), асакӣ (asakī), лэпурэ̄ (ləpurə̄), хуракӣ (hurakī)
85 belly gudə: hefeli ᡥᡝᡶᡝᠯᡳ (hefeli) хукитэ (hukitə), дылба (dilba) хукитэ, дылба *xəfuli
86 guts ʃɪlʊkta duha ᡩᡠᡥᠠ (duha) силуктал (siluktal) силукта
87 neck nɪkɪmna monggon, gen ᠮᠣᠩᡤᠣᠨ (monggon); ᡤᡝᠨ (gen) никимна (ņikimna), кавка (kawka), моӈон (moŋon) никан (ņikan)
88 back ʃɔgdɔnɔ fisa ᡶᡳᠰᠠ (fisa) сэ̄гдэ̄ннэ (sə̄gdə̄nnə), кэӈтырэ̄ (kəŋtirə̄) ака (aka) атта (atta) *fisa
89 breast ukun tunggen (chest)
huhun (breasts) 		ᡨᡠᠩᡤᡝᠨ (tunggen); ᡥᡠᡥᡠᠨ (huhun) хикэ̄н (hikə̄n), укун (ukun) (женская), тыӈэн (tiŋən) (животного) грудь тӣӈэн (tīŋən) *tuŋ(g)ə, *xuxun
90 heart mɛɣan niyaman，mujilen ᠨᡳᠶᠠᠮᠠᠨ (niyaman); ᠮᡠᠵᡳᠯᡝᠨ (mujilen) ме̄ван (mēwan), хэлэмэ (hələmə), мӣян (mījan), ме̄ган (mēgan) мяван (mẹwan) ме̄ва (mēwa) миаван (miawan) *mudʒilən
91 liver a:kin fahūn ᡶᠠᡥᡡᠨ (fahūn) хакин (hakin) хакин
92 to drink um- omi- ᠣᠮᡳᠮᠪᡳ (omimbi) умдямӣ (umʒamī) умдя-ми
93 to eat dʒəb- je- (to eat) ᠵᡝᠮᠪᡳ (jembi) девдеми (ʒewʒemi) (в значений пить)[3] девде-ми
94 to bite kɪk- sai- ᠰᠠᡳᠮᠪᡳ (saimbi) кикчамӣ (kikçamī) кикча-ми
95 to suck lʊpkʊ- goci- ᡤᠣᠴᡳᠮᠪᡳ (gocimbi) укудемӣ (ukuʒemī) укуде-ми
96 to spit tə: cifele- ᠴᡳᡶᡝᠯᡝᠮᠪᡳ (cifelembi) тумнидямӣ (tumņiʒamī) тумин-ми
97 to vomit iʃə- fuyakiya-, oksi-, juru- ᡶᡠᠶᠠᡴᡳᠶᠠᠮᠪᡳ (fuyakiyambi); ᠣᡴᠰᡳᠮᠪᡳ (oksimbi); ᠵᡠᡵᡠᠮᠪᡳ (jurumbi) исэримуде-ми
98 to blow u:- fulgiye- ᡶᡠᠯᡤᡳᠶᡝᠮᠪᡳ (fulgiyembi) хувдямӣ (huwʒamī) хувдя-ми
99 to breathe əri:- ergen gai- ᡝᡵᡤᡝᠨ
ᡤᠠᡳᠮᠪᡳ (ergen gaimbi) 		эрӣдемӣ (ərīʒemī) эриде-ми
100 to laugh iɲə- inje- ᡳᠨᠵᡝᠮᠪᡳ (injembi) инектэдемӣ (iņektəʒemī), инедемӣ (iņeʒemī) инектэде-ми
101 to see itʃə- sabu- ᠰᠠᠪᡠᠮᠪᡳ (sabumbi) ичэдемӣ (içəʒemī) ичэде-ми
102 to hear dɔ:ldi- donji- ᡩᠣᠨᠵᡳᠮᠪᡳ (donjimbi) до̄лды̄дямӣ (dōldīʒamī) долдыдя-ми
103 to know ʃa:- sa- ᠰᠠᠮᠪᡳ (sambi) са̄демӣ (sāʒemī) саде-ми
104 to think bɔdɔ- gūni-, bodo- ᡤᡡᠨᡳᠮᠪᡳ (gūnimbi); ᠪᠣᡩᠣᠮᠪᡳ (bodombi) гунчэдемӣ (gunçəʒemī), дялда̄демӣ (ʒaldāʒemī) гунчэде-ми
105 to smell ŋɔkɔ- wangkiya- ᠸᠠᠩᡴᡳᠶᠠᠮᠪᡳ (wangkiyambi) ӈо̄вуктадямӣ (ŋōwuktaʒamī) ҥовуктадя-ми
106 to fear gele-
olho-
golo-
sengguwe-
sesula- 		ᡤᡝᠯᡝᠮᠪᡳ (gelembi); ᠣᠯᡥᠣᠮᠪᡳ (olhombi); ᡤᠣᠯᠣᠮᠪᡳ (golombi); ᠰᡝᠩᡤᡠᠸᡝᠮᠪᡳ (sengguwembi); ᠰᡝᠰᡠᠯᠠᠮᠪᡳ (sesulambi) ӈэ̄лэтчэмӣ (ŋə̄lətçəmī), ёндямӣ (jonʒamī), мэлэтчэмӣ (mələtçəmī),эрдэмтэдемӣ (ərdəmtəʒemī), ӈэ̄лумӣ (ŋə̄lumī) ҥэлэтчэ-ми, ҥэлу-ми
107 to sleep a:ʃɪn- amga-
šabura- 		ᠠᠮᡤᠠᠮᠪᡳ (amgambi); ᡧᠠᠪᡠᡵᠠᠮᠪᡳ (šaburambi) адеми (aʒemi) аде-ми
108 to live i:nikin banji- ᠪᠠᠨᠵᡳᠮᠪᡳ (banjimbi) индемӣ (inʒemī), бидемӣ (biʒemī), бододёмӣ (bodoʒomī) инде-ми, биде-ми
109 to die bu- buce-
bude- 		ᠪᡠᠴᡝᠮᠪᡳ (bucembi); ᠪᡠᡩᡝᠮᠪᡳ (budembi) будемӣ (buʒemī), мэкчэрэ̄демӣ (məkçərə̄ʒemī) буде-ми
110 to kill wa:- wa- ᠸᠠᠮᠪᡳ (wambi) ва̄мӣ (wāmī) ва-ми
111 to fight wa:ldɪ- afandumbi, temše- ᠠᡶᠠᠨᡩᡠᠮᠪᡳ (afandumbi); ᡨᡝᠮᡧᡝᠮᠪᡳ (temšembi) ӈо̄рчадямӣ (ŋōrçaʒamī), туркулды̄дямӣ (turkuldīʒamī), мо̄рча̄дямӣ (mōrçāʒamī), кусӣлды̄демӣ (kusīldīʒemī), кусӣдемӣ (kusīʒemī), тургатчамӣ (turgatçamī), колтома̄тчэмӣ (koltomātçəmī) кусиде-ми, муссэмэтчэ-ми
112 to hunt bəyu:- abala- ᠠᠪᠠᠯᠠᠮᠪᡳ (abalambi) бэюмидеми (bəjumiʒemi) бэюмиде-ми
113 to hit mʊnda:- tanta- ᡨᠠᠨᡨᠠᠮᠪᡳ (tantambi) дуг-мӣмӣ (dug-mīmī), колтомӣ (koltomī), солтомӣ (soltomī) дуг-ми, колто-ми
114 to cut dʒig- faita-
furu-
saci- 		ᡶᠠᡳᡨᠠᠮᠪᡳ (faitambi); ᡶᡠᡵᡠᠮᠪᡳ (furumbi); ᠰᠠᠴᡳᠮᠪᡳ (sacimbi) минэ̄мӣ (minə̄mī), мурукэ̄мӣ (murukə̄mī), гирмӣ (girmī), кайра̄мӣ (kajrāmī) минэ-ми, гир-ми
115 to split i:wə:- delhebu-
dendebu- 		ᡩᡝᠯᡥᡝᠪᡠᠮᠪᡳ (delhebumbi); ᡩᡝᡩᡝᠪᡠᠮᠪᡳ (dedebumbi) ивэдемӣ (iwəʒemī)
116 to stab gɪdala:- toko-
gidala- (with a spear)
huwesile- (with a dagger) 		ᡨᠣᡴᠣᠮᠪᡳ (tokombi); ᡤᡳᡩᠠᠯᠠᠮᠪᡳ (gidalambi); ᡥᡠᠸᡝᠰᡳᠯᡝᠮᠪᡳ (huwesilembi) бо̄ритмӣ (bōritmī), бо̄ричивмӣ (bōriçiwmī), хуечивмӣ (hujeçiwmī) гидаладе-ми
117 to scratch ʊkɪ:- waša-
wasihala- 		ᠸᠠᡧᠠᠮᠪᡳ (wašambi); ᠸᠠᠰᡳᡥᠠᠯᠠᠮᠪᡳ (wasihalambi) осӣдямӣ (osīʒamī), сэвэридемӣ (səwəriʒemī) осиде-ми
118 to dig ulə:- fete- ᡶᡝᡨᡝᠮᠪᡳ (fetembi) улэдемӣ (uləʒemī), эридемӣ (əriʒemī), чокчомӣ (çokçomī) улэде-ми
119 to swim əlbi- ebiše-
muke selbi- 		ᡝᠪᡳᡧᡝᠮᠪᡳ (ebišembi) элбэскэ̄тчэмӣ (əlbəskə̄tçəmī) элбэскэтчэ-ми
120 to fly dəyli-
dəg- 		deye- ᡩᡝᠶᡝᠮᠪᡳ (deyembi) дэгиктэдемӣ (dəgiktəʒemī) дэгиктэде-ми
121 to walk girani- okso-
yabu- 		ᠣᡴᠰᠣᠮᠪᡳ (oksombi); ᠶᠠᠪᡠᠮᠪᡳ (yabumbi) гиркуктадямӣ (girkuktaʒamī), некэедемӣ (ņekəjeʒemī), хавалдямӣ (hawalʒamī) гиркуктадя-ми
122 to come əmə- ji- ᠵᡳᠮᠪᡳ (jimbi) эмэдемӣ (əməʒemī) эме-ми
123 to lie ulə:- dedu- ᡩᡝᡩᡠᠮᠪᡳ (dedumbi) хуклэ̄демӣ (huklə̄ʒemī) хуклэде-ми
124 to sit tə: te- ᡨᡝᠮᠪᡳ (tembi) тэгэтчэмӣ (təgətçəmī) тэгэтчэ-ми
125 to stand ɪlɪ- ili- ᡳᠯᡳᠮᠪᡳ (ilimbi) илитчамӣ (ilitçamī) илитча-ми
126 to turn ukukin- forgošo- ᡶᠣᡵᡤᠣᡧᠣᠮᠪᡳ (forgošombi) хоролӣвдямӣ (horolīwʒamī), хоролӣвка̄ндемӣ (horolīwkānʒemī) хороливканде-ми, учисин-ми
127 to fall tik- tuhe- ᡨᡠᡥᡝᠮᠪᡳ (tuhembi) бурудемӣ (buruʒemī), тыкчэмӣ (tikçəmī) тык-ми
128 to give bu:- bu- ᠪᡠᠮᠪᡳ (bumbi) бӯдемӣ (būʒemī), бӯмӣ (būmī) бу-ми
129 to hold dʒɔ:tʃa- jafa- ᠵᠠᡶᠠᠮᠪᡳ (jafambi) дявучамӣ (ʒawuçamī) дявуча-ми
130 to squeeze ʃir- hafita- ᡥᠠᡶᡳᠯᠠᠮᠪᡳ (hafilambi) дапчудямӣ (dapçuʒamī), тырэ̄демӣ (tirə̄ʒemī) тырэде-ми
131 to rub iki- monji-, monjira- ᠮᠣᠨᠵᡳᠮᠪᡳ (monjimbi); ᠮᠣᠨᠵᡳᡵᠠᠮᠪᡳ (monjirambi) сикидемӣ (sikiʒemī) сикиде-ми
132 to wash ʃɪlkɪ obo- ᠣᠪᠣᠮᠪᡳ (obombi) авдямӣ (awʒamī), силкидямӣ (silkiʒamī), булдямӣ (bulʒamī), булкудямӣ (bulkuʒamī) авдя-ми, силкидя-ми
133 to wipe awʊ- fu- ᡶᡠᠮᠪᡳ (fumbi) авдямӣ (awʒamī), тэсидемӣ (təsiʒemī), авмӣ (awmī) ав-ми
134 to pull ta:n- tata- ᡨᠠᡨᠠᠮᠪᡳ (tatambi) анӯтчамӣ (anūtçamī), анадямӣ (anaʒamī) танде-ми
135 to push ana- ana- ᠠᠨᠠᠮᠪᡳ (anambi) анӯтчамӣ (anūtçamī), анадямӣ (anaʒamī) анутча-ми
136 to throw garʊnda:- makta-
waliyabu- 		ᠮᠠᡴᡨᠠᠮᠪᡳ (maktambi); ᠸᠠᠯᡳᠶᠠᠪᡠᠮᠪᡳ (waliyabumbi) усэ̄ндэ̄демӣ (usə̄ndə̄ʒemī), но̄дӯдямӣ (nōdūʒamī), гаранда̄демӣ (garandāʒemī) гарандаде-ми, усэндэде-ми
137 to tie u:yi-, ərkə- huthu-
hūwaita- 		ᡥᡠᡨᡥᡠᠮᠪᡳ (huthumbi); ᡥᡡᠸᠠᡳᡨᠠᠮᠪᡳ (hūwaitambi) нэкэдемӣ (nəkəʒemī), сувдямӣ (suwʒamī), хэркэмӣ (hərkəmī) хэркэ-ми, ситымнэ-ми
138 to sew uli:- ufi- ᡠᡶᡳᠮᠪᡳ (ufimbi) уллидемӣ (ulliʒemī), улдыдемӣ (uldiʒemī) улгэ-ми
139 to count taŋ- tolo- ᡨᠣᠯᠣᠮᠪᡳ (tolombi) таӈдямӣ (taŋʒamī) таҥ-ми
140 to say un-, gun- hendu-
gisure-
se- 		ᡥᡝᠨᡩᡠᠮᠪᡳ (hendumbi); ᡤᡳᠰᡠᡵᡝᠮᠪᡳ (gisurembi); ᠰᡝᠮᠪᡳ (sembi) гундемӣ (gunʒemī), гӯнмӣ (gūnmī) гун-ми
141 to sing dʒa:nda- ucule-
yangkūnggala- 		ᡠᠴᡠᠯᡝᠮᠪᡳ (uculembi); ᠶᠠᠩᡴᡡᠩᡤᠠᠯᠠᠮᠪᡳ (yangkūnggalambi) икэдеми (ikəʒemi) икэде-ми
142 to play əwi- efi- ᡝᡶᡳᠮᠪᡳ (efimbi) эвидеми (əwiʒemi) эвиде-ми
143 to float kəpə:n- dekde- ᡩᡝᡴᡩᡝᠮᠪᡳ (dekdembi) элбэскэ̄тчэмӣ (əlbəskə̄tçəmī)
144 to flow əyə:- eye- ᡝᠶᡝᠮᠪᡳ (eyembi) эе̄ндемӣ (əjēnʒemī)
145 to freeze dɔŋɔtɔ- gece-
juhe jafa- 		ᡤᡝᠴᡝᠮᠪᡳ (gecembi); ᠵᡠᡥᡝ
ᠵᠠᡶᠠᠮᠪᡳ (juhe jafambi) 		хёмурдемӣ (hjomurʒemī), доӈотодёмӣ (doŋotoʒomī) доҥотодё-ми
146 to swell awul aibi-
dukdure- 		ᠠᡳᠪᡳᠮᠪᡳ (aibimbi); ᡩᡠᡴᡩᡠᡵᡝᠮᠪᡳ (dukdurembi) кэпэдемӣ (kəpəʒemī), курбэдемӣ (kurbəʒemī), авулдямӣ (awulʒamī), нуӈдемӣ (nuŋʒemī) доҥотодё-ми
147 sun dɪlatʃa, ʃiwun šun ᡧᡠᠨ (šun) дылачан (dilaçan), сигун (sigun) нөлтэн сӯ (sū) *ʃun
148 moon bɛga biya ᠪᡳᠶᠠ (biya) бега (bega) бега бе̄ (bē) биа (bia) *bia
149 star ɔʃɪkta usiha ᡠᠰᡳᡥᠠ (usiha) о̄сикта (ōsikta), о̄сика̄кта (ōsikākta) осикта ваикта (waikta) осиакта (osiakta) |c=12| *oʃï, *oʃïxa
150 water mu: muke ᠮᡠᡴᡝ (muke) мӯ (mū) мө ули (uli) мӯ (mū), мө (mö) муэ (muə) *muwə
151 rain tigdə aga ᠠᡤᠠ (aga) тыгдэ (tigdə), удун (udun) тыгдэ, удун тигдэ (tigdə) тугдэ (tugdə) *a-ga
152 river bira bira
ula 		ᠪᡳᡵᠠ (bira); ᡠᠯᠠ (ula) бира (bira) окат (okat)? биаса (biasa), ули (uli) уни (uni) *ula
153 lake amʊdʒi omo
tenggin
noor 		ᠣᠮᠣ (omo); ᡨᡝᠩᡤᡳᠨ (tenggin); ᠨᠣᠣᡵ (noor) амут (amut), ня̄рут (ņārut), туӈэ̄р (tuŋə̄r) амут, нярут тоӈи (toŋi) омо̄ (omō)
154 sea dalay namu
mederi 		ᠨᠠᠮᡠ (namu); ᠮᡝᡩᡝᡵᡳ (mederi) ламу (lamu), лам (lam), далай (dalaj) ламу, далай наму (namu) наму (namu), наммо̄ (nammō) намо (namo) *mədə-əri
155 salt dɔ:sun, katagan dabsun ᡩᠠᠪᠰᡠᠨ (dabsun) турукэ (turukə), давахун (dawahun), тус (tus) турукэ, давахун, тус (Sakha) даусу (dausu) даосон (daoson), даосун (daosun)
156 stone dʒɔlɔ wehe ᠸᡝᡥᡝ (wehe) дёло (ʒolo), хисэ (hisə), иӈа̄ (iŋā), ихэ (ihə) дёл (джол) ӡоло (ʒolo) ӡоло (ʒolo) *wə-xə
157 sand ʃirgi yonggan ᠶᠣᠩᡤᠠᠨ (yonggan) иӈа̄ (iŋā), сируги (sirugi), сиргӣ (sirgī), сиргӣлан (sirgīlan) иҥа, сируги, сирги
158 dust tɔ:rag buraki ᠪᡠᡵᠠᡴᡳ (buraki) тукала (tukala)，намнэ (namnə) тукала, намнэ *burə-ki?
159 earth tʊkala na ᠨᠠ (na) тукала (tukala) тукала на̄ (nā) на̄ (nā)
160 cloud tukʃu tugi ᡨᡠᡤᡳ (tugi) туксу (tuksu), нектэ (ņektə) тугэчин *tu-ŋgi
161 fog tamna talman ᡨᠠᠯᠮᠠᠨ (talman) тамнакса (tamnaksa) тамнакса тамна (tamna) *tamaŋgi
162 sky bʊwa abka, niyangniya (clear sky) ᠠᠪᡴᠠ (abka); ᠨᡳᠶᠠᠩᠨᡳᠶᠠ (niyangniya) буга (buga), няӈна (ņaŋna) няҥна, буга боүа (boɣa) њаӈња наӈна (naŋna), бо̄ (bō) *abxa
163 wind ədin edun ᡝᡩᡠᠨ (edun) эрдын (ərdin), удун (udun), сигир (sigir) эрдын эди (ədi) хэду (hèdu) *ədu-un
164 snow ɪmana nimanggi ᠨᡳᠮᠠᠩᡤᡳ (nimanggi) иманна (imanna), сиӈилгэн (siŋilgən), хиӈилгэн (hiŋilgən), чигдян (çigʒan) иманна има (ima) *ima-ŋgi
165 ice umukʃu juhe ᠵᡠᡥᡝ (juhe) дюкэ (ʒukə) дюкэ ӡуғэ *dʒu-xə
166 smoke ʃaŋŋan šanggiyan ᡧᠠᠩᡤᡳᠶᠠᠨ (šanggiyan) саӈнян (saŋņan) ханин *ʃaŋ-gian?
167 fire tɔɣɔ tuwa ᡨᡠᠸᠠ (tuwa) того (togo) тог тоғо (toɤo) *towo
168 ash uləptən fulenggi ᡶᡠᠯᡝᠩᡤᡳ (fulenggi) хулэптэн (huləptən), тукала̄ (tukalā) хулэптэн, тукала furɵ-gi?
169 to burn (v.i.) dalga- deiji- ᡩᡝᡳᠵᡳᠮᠪᡳ (deijimbi) дегды̄демӣ (ʒegdīʒemī), лургидемӣ (lurgiʒemī), котородёмӣ (kotoroʒomī) дегдэде-ми
170 road ɔktɔ jugūn, on ᠵᡠᡤᡡᠨ (jugūn); ᠣᠨ (on) хотко (hotko) хотаран хокто (xokto)
171 mountain urə alin ᠠᠯᡳᠨ (alin) урэ (urə) урэ вуэ (wuə), кэктимэ (kəktimə) хурэ̄н (hurə̄n) *ali-in
172 red ʊla:rɪn fulgiyan ᡶᡠᠯᡤᡳᠶᠠᠨ (fulgiyan) хулама (hulama), хуларин (hularin), хо̄лбама (hōlbama) хуланя хулалиғи *fula-giɛn
173 green tʃuturin niowanggiyan ᠨᡳᠣᠸᠠᠩᡤᡳᠶᠠᠨ (niowanggiyan) чулама (çulama), чуларин (çularin), чурин (çurin) чулбаня њолиғи *non-gian ("blue")
174 yellow ʃɪŋarɪn suwayan ᠰᡠᠸᠠᠶᠠᠨ (suwayan) сиӈарин (siŋarin), сиӈама (siŋama), сиӈэлэмэ (siŋələmə) хиҥаня хо̄лиғи ԩо̄гдо (ɲōgdo) *so-gian
175 white bagdarɪn šanggiyan; šanyan ᡧᠠᠩᡤᡳᠶᠠᠨ (šanggiyan); ᡧᠠᠨᠶᠠᠨ (šanyan) багдама (bagdama), багдарин (bagdarin) нёбати *ʃaŋ-gian?
176 black kɔŋnɔrɪn sahaliyan ᠰᠠᡥᠠᠯᡳᠶᠠᠨ (sahaliyan) коӈномо (koŋnomo), коӈнорин (koŋnorin) хакарин *saxa-lia
177 night dɔlbɔ dobori ᡩᠣᠪᠣᡵᡳ (dobori) долбони (dolboņi), луӈур (luŋur) долбони догбо (dogbo) *dolō
178 day inəŋ inenggi ᡳᠨᡝᠩᡤᡳ (inenggi) тырганӣ (tirgaņī), инэӈӣ (inəŋī) инэҥи инэӈи (inəŋi) инэӈи (inəŋi) инэӈи (inèŋi) *inəŋgi
179 year aŋŋanɪ aniya ᠠᠨᡳᠶᠠ (aniya) анӈанӣ (anŋaņī) анҥани анани (anani) *ania
180 warm ɲama bulukan, halukan ᠪᡠᠯᡠᡴᠠᠨᠠ (bulukana); ᡥᠠᠯᡠᡴᠠᠨ (halukan) няма (ņama), нямапчу (ņamapçu) няма *xalun
181 cold iŋin šahūrun ᡧᠠᡥᡡᡵᡠᠨ (šahūrun) буркас (burkas), игэсчэрӣ (igəsçərī), иӈинӣпчу (iŋiņīpçu), хиктырэ̄ (hiktirə̄) иҥинипчу *ʃən-un?
182 full dʒalʊm jaluka ᠵᠠᠯᡠᡴᠠ (jaluka) дялум (ʒalum) дялум *dʒal-lu-xa?
183 new irkəkin ice ᡳᠴᡝ (ice) о̄макта (ōmakta), ирчэ̄ (irçə̄) ирчэ, омакта *itʃə
184 old ʃagdɪ fe, sakda ᡶᡝ (fe); ᠰᠠᡴ᠋ᡩ᠋ᠠ (sakda) сагды (sagdi) сагды *fu-ə
185 good aya sain ᠰᠠᡳᠨ (sain) ая (aja) ая айа (aia) аја (aja), улиӈга (uliŋga) улэ (ulə), ая (aja) ая (aja), *sai-in
186 bad əru ehe ᡝᡥᡝ (ehe) эрӯ (ərū) эру эхэлэ (əxələ) *əxə
187 rotten nukuntʃa niyaha, ibtenehe ᠨᡳᠶᠠᡥᠠ (niyaha); ᡳᠪᡨᡝᠨᡝᡥᡝ (ibtenehe) муну (munu), ухук (uhuk) муну, ухук
188 dirty bʊdʒar nantuhūn
langse 		ᠨᠠᠨᡨᡠᡥᡡᠨ (nantuhūn); ᠯᠠᠩᠰᡝ (langse) няӈнячӣ (ņaŋņaçī), няӈняды̄ (ņaŋņadī), булэ̄чӣ (bulə̄çī) булэчи, няҥняды тэгбэни (təgbəni)
189 straight tʃitʃur sijirhūn ᠰᡳᠵᡳᡵᡥᡡᠨ (sijirhūn)
190 round boŋbəlin muheliyen ᠮᡠᡥᡝᠯᡳᠶᡝᠨ (muheliyen) муӈумэ (muŋumə), мукчумэ (mukçumə), чулбурэ (çulburə), мумбэр (mumbər) муҥумэ, чулбурэ бомболь-бомболь (bombol'-bombol')
191 sharp əmər dacun, šulihun, šolonggo ᡩᠠᠴᡠᠨ (dacun); ᡧᡠᠯᡳᡥᡠᠨ (šulihun); ᡧᠣᠯᠣᠩᡤᠣ (šolonggo) эмир (əmir), делтумэ (ʒeltumə) эмир
192 dull mampa modo ᠮᠣᡩᠣ (modo) хэепчэ̄ (həjepçə̄), ее (jeje), муктукӣ (muktukī), тэптые а̄чин (təptije āçin), эхи тэптырэ (əhi təptirə), эхивчэ (əhiwçə) хаэпчэ, муктуки
193 smooth burtʃurin necin, bišun ᠨᡝᠴᡳᠨ (necin); ᠪᡳᡧᡠᠨ (bišun) наптама (naptama), наптака̄н (naptakān), наптарин (naptarin) наптама
194 wet wʊlapkʊn derbehun, usihin ᡩᡝᠯᠪᡝᡥᡠᠨ (delbehun); ᡠᠰᡳᡥᡳᠨ (usihin) улапкун (ulapkun) улапкун
195 dry ɔlgɔkin, iləŋ olhon ᠣᠯᡥᠣᠨ (olhon) олгокин (olgokin) огони (ogoni)
196 correct tədʒə: acanaha, tob giyangga ᠠᠴᠠᠨᠠᡥᠠ (acanaha); ᡨᠣᠪ
ᡤᡳᠶᠠᠩᡤᠠ (tob giyangga) 		тэде, кэкэй
197 near daga hanci, hamika ᡥᠠᠨᠴᡳ (hanci); ᡥᠠᠮᡳᡴᠠ (hamika) дага (daga), дагама (dagama), дагалта (dagalta), да̄ (dā), да̄лта (dālta), та̄ма (tāma) дага
198 far gɔrɔ goro ᡤᠣᡵᠣ (goro) горо (goro) горо *goro, *goron
199 right a:n ici ᡳᠴᡳ (ici) анӈӯ (anŋū) анҥу
200 left dʒəyin hashū ᡥᠠᠰᡥᡡ (hashū) дегинӈӯ (ʒeginŋū) дэгинҥу *xai-su
201 at -de ᡩᡝ (de) -дӯ (-dū), -тӯ (-tū) -ду, -ту -ду (-du) -ду (-du), -до (-do) *-do 〜 *-du
202 because dʒa:lin ...jalin (+ de), ...be dahame, ...turgunde, adarame seci, ... ᠵᠠᠯᡳᠨ (jalin); ᠪᡝ
ᡩᠠᡥᠠᠮᡝ (be dahame); ᡨᡠᡵᡤᡠᠨᡩᡝ (turgunde); ᠠᡩᠠᡵᠠᠮᡝ
ᠰᡝᠴᡳ (adarame seci) 		тарит (tarit) -дярин
203 in dolo ᡩᠣᠯᠣ (dolo) -ла̄ (-lā), -дула̄ (-dulā), -тула̄ (-tulā) -ла, -дула *do-lo
204 with ...emgi, ...sasa ᡝᠮᡤᡳ (emgi); ᠰᠠᠰᠠ (sasa) -нун (-nun), -гали (-gali), -тай (-taj) -нун, -гали, -тай
205 if aika, aikabade ᠠᡳᡴᠠ (aika); ᠠᡳᡴᠠᠪᠠᡩᡝ (aikabade) -раки (-raki), -наки (-naki), -лаки (-laki), -таки (-taki), -мӣ (-mī) -раки, -наки
206 and jai ᠵᠠᡳ (jai) -да̄ (-dā), -дэ̄ (-də̄), тугӣ-дэ̄ (tugī-də̄) -да, -дэ, туги-дэ
207 name gərbi gebu ᡤᡝᠪᡠ (gebu) гэрби (gərbi) гэрби гэгби (gəgbi) гэлбу (gèlbu) гэрбу (gərbu) *gə-bu

Sources edit

External links edit

 
English Wikipedia has an article on:
Wikipedia
Swadesh lists
Individual languages
Language families, family branches, and geographic groupings
Constructed languages
Reconstructed proto-languages
(edit this template)
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Appendix:Tungusic_Swadesh_lists&oldid=77772877"