Appendix:Turkic Swadesh lists

This is a Swadesh list of Turkic languages, specifically Proto-Turkic, Turkish, Azerbaijani, Turkmen, Kumyk, Karachay-Balkar, Crimean Tatar, Tatar, Siberian Tatar, Bashkir, Kazakh, Karakalpak, Nogai, Kyrgyz, Southern Altai, Northern Altai, Uzbek, Uyghur, Karakhanid, Tuvan, Khakas, Yakut and Chuvash, compared with that of English.

EnglishProto-Turkic
edit (182)
Turkish
türk dili
edit (207)
Azerbaijani
Azərbaycan dili
edit (207)
Turkmen
türkmen dili
edit (205)
Kumyk
къумукъ тил (qumuq til)
edit (207)
Karachay-Balkar
къарачай-малкъар тил (qaraçay-malqar til)
edit (207)
Crimean Tatar
qırımtatar tili
edit (231)
Tatar
татар теле (tatar tele)
edit (297)
Siberian Tatar
seber tatar tele
edit (164)
Bashkir
башҡорт теле (başqort tele)
edit (207)
Kazakh
қазақ тілі (qazaq tılı)
edit (207)
Karakalpak
qaraqalpaq tili
edit (207)
Nogai
ногай тили (nogay tili)
edit (207)
Kyrgyz
кыргызча (kırgızça)
edit (207)
Southern Altai
тÿштÿк алтай тил (tÿštÿk altay til)
edit (207)
Northern Altai
тӱндӱк алтай тил (tündük altay til)
edit (207)
Uzbek
oʻzbek tili
edit (207)
Uyghur
ئۇيغۇرچە (uyghurche)
edit (207)
Karakhanid
edit (166)
Tuvan
тыва дыл (tıva dıl)
edit (207)
Khakas
хакас тілі (xakas tìlì)
edit (204)
Yakut
саха тыла (saqa tıla)
edit (207)
Chuvash
чӑваш чӗлхи (čăvaš čĕlh̬i)
edit (207)
1I (1sg)*benbenmənmenmenmenmenminminminmenmenmenmenmenmen, minmenmenmenmenminminep̬ĕ
2you (2sg)*sensen, sizsənsensensensensinsinhinsen, sız*sensensensensen, sinsensen, siz*, sili*sensensinenes̬ĕ
3he, she, it (3sg)*olooolololoulululolololalolol, uluuolololkinivăl
4we (1pl)*biŕbizbizbizbizbizbizbezpesbeðbızbizbizbizbispisbizbizbizbispisbihigiep̬ir
5you (2pl)*siŕsizsizsizsizsizsizsezsesheðsender, sızder*sizsizsilerslersner, snirsiz, sizlar, senlarsiler, sizler*, her qaysiliri*sizsilersirerehigies̬ir
6they (3pl)onlaronlarolarolaralaolaralaralarularolarolarolaralaroloranar, anïr, onorularularolarolarolarkinilervĕs̬em
7this*bu(-n)bubububububububılbūlbulbubulbupu, po, bo, biyebububopubuku
8that*olşu, ooşu, şolşo, ololşu, оtege, şulultegeol, solsol, ana, olsol, anav, olalolol, on, oshu, o'shauolololol, sol*leš̬ĕ, śavă, văl
9hereburadaburaşu taýda, onda, bärimunda, şundamında, blaydamındamonda, biredä, bu cirdämınta, pı arata, pı yertäbındamūnda, myndabunda, bul jerdemundabul jermïndamïndabu yerda, bu yoqda, bu yondabu yerdemundāmında, bo çerdemındamannakunt̬a
10thereşurada, oradaoraol ýerde, o taýdaondaandaandategendä, anda, şul cirdäanta, şanta, şal yertätegendäonda, andaonda, sonda, ol jerde, sol jerdeondaal jeranda, ondoandau yerda, u yoqda, u yondau yerdeandāındaandaonnount̬a, śavănt̬a, lere
11who*kemkimkimkimkimkimkimkemkemkemkımkimkimkimkemkemkimkimkimkımkemkimkam
12what*nē-nenämene, ne zatnenenärsä, ninîmânimänenene, ne zatemneneme, nenime, neme, mi, čüge, čüg, tʹüg, čünima, nanëme, nemē, negǖ, qayūçüü*nimetuoqmĕn
13where*kanta, *kanïneredeharaniredeqaydaqaydaqaydaqaydaqaytaqayðaqaidaqaydakaydakaydakaydakayda, kayyaqayerda, qaydaqeyerdeqandā, qayūdā, qanï̄kaydaxaydaqannaăśta
14when*kačanne zamanhaçanhaçanqaçanqaçanqaçanqayçanqacanqasanqaşanqashankaşankaçankačankadžan, kaydžan, kačan, kažen, kašanqachonqachan, qanchide, nechchideqačankajanxacanqahanhăś̬an
15how*nēčenasılnecə, nətərnähili, niçik, häýsy*neçikqalaynasılniçekqalay, niceknisek, qalayqalai, neşıkqalaykalaykandaykandïykandïg, kandïh, kandïy, kandïnʺ, kandï, kandiqalay, qanday, nechikqandaqnetegkandıgxaydiqaydaqmĕnle
16not*ermeŕdeğildeyil, -maz/-məzdältügültüyüldüdegiltügeltügel, mastügelemesemestuvılemesemes, ǰokčok, eves, emes, tʹokemas, yo'qyoq, emesyōq, ermēseves, çoknimes, çoxsuoqśuk
17all*bütün, *kamugbütün, tümbütün, hamı-bary, hemme, ähli, herbarı, bütünbiteubütün, ep, episiböten, barı, hämmäparıbötäbarlyq, bärı, bükılbarlıq, pu'tkil, pu'tinbäri, savlaybaarıončo, büdünbarčan, barčïn, baršïn, parčanbarcha, hamma, butun, bari, borliqhemme*, barche, pütün, barliqqamuɣ, barčābügü, xamık, şuptu, dögerepray, tikci, toozabarı, bütünpĕt̬ĕm, pur, purt̬e
18many*ȫküĺçokçoxköpköpköpçoqküpkänese, kän, poramküpköpko'pköpköpköpköpkoʻpköpköp, üküšxöy, kövey*köpelbeq, ügüsnumaj
19somebiraz, birkaç, bazıbəzi*, bir neçə*birnäçe, berentakbir neçebir talay, bir nençabazı, bir qaçberniçäpernicäber nisäbırneşebir neshebir neşebir neçebir kanča*, büdün, barčanasbir necha, bir qancha, ba'zi, ayrimbir qanche*, azraq*, bezi*kaş*, bir kaş, şala, kaşkıynanince-de, köp nimes*, salaqas da, qannık ere, ağıyaq*temiś̬e
20few*āŕazazazazbirkesek, biraz, azazazasäðazazazazasasoz, kam, pichaazāzeveeş, biçii, as*asağıyaqsah̬al
21otherbaşka, diğer, öbür, ötekibaşqa, ayrı, digər*başgabaşğa, özgebaşxası, birsibaşqa, digerbaşkapaşqabaşqabasqabasqa, bo'tenbaskabaşkabaškabaška, paška, öskö, öskeboshqa, o'zgabashqa, özge, artuqaδïn, aδruq, öŋīöske, ıındı, başka*pasxaatınurăh
22one*bīrbirbirbirbirbirbirberperberbırbirbirbirbirbir, pir, vir, mirbirbirbīrbirpirbiirpĕrre
23two*ẹk(k)iikiikiikkiekiekiekiikeikeikeekıekiékiekiekieki, ekkiikkiikkiikkīiyiikiikkiikkĕ
24three*üčüçüçüçüçyuçüçöçöcösüşu'shüşüçüčüč, üšuchüchüčüşüsüsviśśĕ
25four*tȫrtdörtdörddörtdörttertdörtdürttürtdürttörtto'rtdörttörttörttörttoʻrttöttȫrtdörttörttüörttăvattă
26five*bẹ̄ĺ(k)beşbeşbäş, kellebeşbeşbeşbişpişbişbesbesbesbeşbešbeš, pešbeshbeshbḗšbeşpisbiespillĕk
27big*bedükbüyükböyükuly*, çişikulluullu, demeñilibüyükzursur, oloður, däw, ölkänülken, ūlyu'lkenüykençoŋǰaan, uluulug, ulu, piikkatta, buyuk, ulkanchong*, yoghan, büyük, zor*bedük, uluɣulugulugulaqanpys̬ăk, mănă
28long*uŕakuzunuzunuzynuzunuzun, uzaquzunozınossonoðonūzynuzınuzınuzunuzunuzunuzunuzunuzunuzunuzunuhunvărăm
29wide*gēŋgenişgenişgiňiş, giňgeñ, enlikeñkeñ, kenişkiñkiñkiŋkeñken', enlikeñ, énlikenenelbek, keŋ, ǰalbakkenʺkengkengkeŋ, yasï̄delgem, kalbak, algıg*çalbax, allığkieñ, ketitsarlak̬a, anlă
30thick*kalïŋkalınsıx, qalıngalyňqalınbazıq, semiz, qalınqalınyuanqalınqalın, yıwanqalyñqalın', juwankalın, yuvankalıŋkalïŋ, ǰoonkalïnqalin, yo'g'onqëlinqalïnkılınxalınqalıñhulăn
31heavy*iagïrağırağıragyrawurauurağırawırauırawırauyrawıravırooruuraar, uurogʻirëghiraɣïraaraarıar, ıaraqanjyvăr
32small*kičügküçükkiçik, balacakiçi, kiçijikgiççigitçekiçikkeçkenä, keçekeckenäbäläkäy, bäläkäskışı, kışkene, kışkentaikishkentay, kishkenekişkeykiçinekeykičinek, kičükičeč, kičenek, kičigeš, kičih, kičik, kičeš, kičinegeškichkina, kichikkichikkičig, ušaqbiçe, biçiikiçicekkıra, kuccuguy, kıccıgıypĕč̬ĕk
33short*kïsgakısaqısagysgaqısğaqısxaqısqaqıskaqısqaqıθqaqysqaqısqakıskakıskakïskakïskaqisqaqisqaqïsɣā, qïrtçoldak, kıskaxısxakılgaskĕske
34narrow*tïgïŕdardardartartartartartartartartartartartartartortartārtar, kızııniske*, tar*kıarağas, sinnyigesans̬ăr, tăvăr*
35thin*yiŋčgeinceincə, nazik*inçeinçe, nazik, yuqqaiñçge, juqainceneçkä, näzekyeckä, yoğayoqa, näðekensız, jıñışke, qysañ, tarjin'ishke, na'zikyinişke, nazikiçkečičke, ǰukačičkeingichka, yupqa, nozikinchike, yupqayinčgē, yuvqāçiñge, çugaçuğacax, çuğa, niskesinnyiges, caraas*śüh̬e, śinś̬e
36woman*xātun, *kï̄ŕkadınqadınheleý, aýal*qatın gişitişirıuqadınxatınqatınqatınäiel*, qatynhayal, qatınxatın-kızayal*üy kiži, emegen*, kadïnkaat, katayol*, xotin, qizayal*urāɣūt, išīlērxereejen, kaday, xereejen kijiipçi kizijaqtarhĕrarăm
37man (adult male)*ēradamkişierkek, adam*erkek, er gişier kişi, erkegirıuerkek, aqayirir keşeirer, erkek, jıgıterkekér, érkekerkeker kiži, erererkaker, erkekerer (kiji)ir kizier kihiarś̬yn
38man (human being)*kišiinsan, kişikəs, insan*, adam*ynsan, adam*, kişiadam*, gişiadam*, kişiinsan, adam, kişikeşekeşekeşekısı, adam*kisi, adam*ädem*kişikižikiži, adam*kishi, odam, inson*insan, kishikišīkijikizikihiśyn, et̬em
39child*bāla, *urugçocukbala, uşaq, çağaçagabalabala, sabiybalabalapalabalabalabalabalabalabalapala, balabola, chaqabalakenčurugpala, olğanoğoač̬a
40wifekarıarvad, əyalaýalqatınqatın, yuy biyçeapayxatınqatınqatınäiel, qatyn, jar, zaiyphayal, qatınxatın, pişeayal*emegen, üy kiži, kadïnkaatxotin, ayol, rafiqaxotun*, ayal*, yoldash*kiskaday, amdıı kijiipçizioyoq, kergenarăm
41husbandkocaərär, adamereraqayiririrer, erkek, küieuku'yew, erér, kiyev, bayküyöööbögön, er kiži, er, küyüerer, kuyovyoldash*, er*bēger, aşakirierup̬ăška
42mother*apaanne, anaanaejeanaana, annyaanaanainääsäy, inäyanaana, eneanaapaeneeneona, aya, oyianaanā, ebēie, avaice, ineiyeanne
43father*atababa, ataatakakaataata, attyaataataataatayäke, ataa'ke, ataataataadaada, ava, agaota, adadada, ataatāada, açaaba, adaağaatte
44animalhayvanheyvanhaýwanhaywanxayıuan, janıuarayvanxaywan, cänlekqaywan, yännekyänlek, xaywanaiuan, xaiuan, januarhaywanayvan, yanuvarjanıbar*anʺhayvon, jonivorhaywan*, janliq*añ-meñ, **kııl, qaramayčĕrč̬un, vylʹăh
45fish*bālïkbalıkbalıqbalykbalıqçabaqbalıqbalıqpalıqbalıqbalyqbalıqbalıkbalıkbalïkbalïk, palïkbaliqbëliqbalïqbalıkpalıxbalıkpulă
46bird*kuĺkuşquşguşquşçıpçıqquşqoşqoşqoşqūsquskuskuşkuškušqushqushquškuşxuskötör, cııcaaq*kajăk
47dog*köpekköpek, itit, köpəkit, köpek*, güýükititköpek, itetetetitiytiytitiytit, eger, egir, igirit, kuchuk, ko'ppakitïtıtaday*ıtjyt̬ă
48louse*bïtbitbitbitbitbibitbetpetbetbitbiytbiytbitbiytpitbitpitbitbıtpitbıtpyjt̬ă
49snake*yï̄lanyılanilanýylanyılanjilyanyılanelanyılanyılanjylanjılanyılanjılanǰïlančïlan, tʹïlanilonyilanyïlānçılançılanmoğoy, erien üönśĕlen
50worm*kūrtsolucan, kurtqurdgurt, gurçukxurtqurtqurtsualçan, qortqortqort, seläwsenqūrtqurtkurtkurtkurtkurtqurtqurutqurtkurt, şıylaşkınxurtüönăman, hurt
51tree*ïgačağaçağacbag, agaçterekterekterekağaçağacağasağaşag'ashterekbak*agašagač, agaš, aačdaraxt, yogʻoch*derex*, yaghach*yïɣačıyaşağasmas*jyvăś
52forest*ormanormanmeşə, ormantokaýorman, ağaçlıqağaçormanurmantös, urman, ağaclıqurmanorman, toğaitog'ayormantokoyarka, agaš, terekagaš, čïš, tʹïšoʻrmon, toʻqayorman, janggalarga, arıg, ezimağastıa, oyuurvărman
53stick*čï̄pčçubuk, değnek, çıtaçubuqçöp, taýak*tayaqtayaqçubuqtayaktayaqtayaqtaäq, asataäqtayaqtayaktayaktayakčïbïkyogʻoch, tayoqchoqmaq, tayaq*, soyla*, chiwiq*čïbïqbuduk, dayangıış, sıptayaxmas, baalkı*, tayaqpat̬ak, tuja
54fruit*yẹ̄miĺčmeyve, meyvameyvəmiweyemişjemiş, kögetmeyva, yemişcimeşyemeşyemeşjemısjemis, miyweyemisjemişǰiilek-mevamewe*, yel-yëmishyémišçimisfrukt, nimisfrukt*śimĕś
55seed*urluk, *urugtohumçiyid, toxumtohumurluqurluq, bürtükurluq, tuhumbörtek, orlıqorloqorloqūryq, tūqymtuqım, urıqurlıkurukürenürenurugʻ, tuxumuruq, tuxum*uruɣürezinürentuoraaq, burdukvărlăh, vără
56leaf*yapurgak, *büryaprakyarpaqýaprakyapıraqçapraqyaprakyafraqyapraqyapraqjapyraqjapıraqyapırakjalbırakbür, ǰalbïraktʹalbïrakyaproq, bargyopurmaq, yapraqyapurɣāqbürüpürsebirdeqśulś̬ă
57root*kökkökkök, tüpkök, düýp*tamurtamırtamırtamırtamırtamırtamyrtamırtamırtamırtamïrtazïlildiz, tomiryiltiz, tüpkök, tǖp, yïldïzdazılçilege, tazılsilis, tördö*tymar
58bark (of a tree)*kāpukkabukqabıqgabykqabuqqabuqqabuqqabıqqabıqqayır, qabıqqabyqqabıqkabıkkabıkčöbrö, kabïkčobïrgaqobiq, qobuqqowzaqqāsçövüreexaxpas, xabıxqatırıkhup̬ă, hujăr
59flower*čečekçiçekçiçək, gülgülçeçekgül, gokkaçiçekçäçäk, gölkölsäskägül*, şeşekgu'lşeşekeygül*čečekčedžek, dʹakayak, čakayakgul, chechakgül*, chëchek*čečekçeçekçaxayax, porçosibekki, cecik*čeč̬ek, śeśke
60grass*otot, çimen, çimotototxans, kırdık, otlauotülänülänülänot, şöpsho'pölençöpölöŋ, otölönʺoʻt, oʻlanot, ot-chöp, chöpotòtototkurăk
61rope*yip, *yïpip, halatiptanap, ýüp, urgan*yip, arqanarqan, jip, bauarqan, yip, sıcımbaw, arkanpaubawjıp, arqan, baujipbav, arkanarkanbuu, armakčï*bag, pagarqon, ip, bog'arqan, arghamchayïp, uruqxendir, çep, arkan, bagpağ, arğamcıbıavĕren, păjav, śip
62skin*tẹrideri, tendəri, gön*deri*, ham*teriteriteritiretiretireterıteriteriteriteretereteritëreterīkeş, algı*teertiriitir
63meat*etetətetetetetitititetet, go'shétetetetgoʻsht, etgösh*, et*etètitet, kak̬aj
64blood*kiānkanqanganqanqanqanqanqanqanqanqankankankankanqonqanqānxanxanqaanjun
65bone*kemük, *siŋökkemiksümüksüňksüyeksüyekkemik, süyeksöyaksöyäkhöyäksüieksu'yeksüyeksööksööksööksuyaksö'ngeksüŋüksööksöökuñuoqšămă
66fat (noun)*semiŕ, *yāgyağyağyağmay, yawjauyağ, maymaymaymaymaimaymaymayüs, ǰuu, maydʹu, dʹagyogʻ, moyyagh, mayyāɣ, ǖz, čïrüs, çagçağ, simis, üssıaśu
67egg*yumurtkayumurtayumurtaýumurtgayımırtqagakkı, jumurtxayımırtayomırkayomortqayomortqa, kükäyjūmyrtqama'yekyumırtkajumurtkaǰïmïrtkanʹïmïrtka, nʹurtkatuxum, yumurtqatuxumyumurtɣāçuurganımırxasımııtśămart̬a
68horn*burguboynuzbuynuzşah*müyuzmüyüzmüyüz, boynuzmögezmöyösmögöðmüiızmu'yizmüyizmüyüzmüüsmüüsshox, muguz, shoxmünggüzmüŋüzmıyısmüusmuosmăjrak̬a
69tail*kudrukkuyrukquyruqguýrukquyruqquyruqquyruqqoyrıqqoyroqqoyroqqūiryqquyrıqkuyrıkkuyrukkuyrukkuyruk, koyrugdum, quyruqquyruqquδruqkudurukxuzuruxkuturukhüre
70feather*tǖktüytükýelektükqanat tüktükqawrıyqıyaq, qauırsınqawırhın, qawrıyjün, qauyrsynpa'rkuşınjünǰuŋtük, sïsjun, tuk, patpeyyǖg, *çügçügtüü, kuorsuntĕk
71hair*s(i)ač, *kïlsaç, kılsaç, qıl*saç, tüý, gylçaç, tük, qılçaçsaç, qılçäç, qılcacsäsşaş, tük, qylshash, tu'k, qılşaş, kılçaçčač, kïl*čaš, čač, kïlsoch, qil, yol*chach*, tük, qil*sač, qïl, çaş, dük, xılsas, xılbattaq, as, tüü, kıl*śüś
72head*baĺčbaş, kafabaşbaşbaşbaşbaşbaşpaşbaşbasbas, gellebasbaşbašbaš, pašboshbashbašbaşpastöbö, baspuś
73ear*kulkakkulakqulaqgulakqulaqqulaqqulaqqolaqqolaqqolaqqūlaqqulaqkulakkulakkulakkulakquloqqulaqqulaq, qulqaqkulakxulaxkulgaaqhălh̬a
74eye*köŕgözgözкөзgözközközküzküsküðközko'zközközköskarak, kozkoʻzközkȫzkarakxaraxqaraqkuś
75nose*burunburunburunburunburunburunburunborınporontanawmūrynmurınburınmuruntumčuk, muruntanak, tunčukburunburunburundumçukpurun, tumzux, tuncuxmurun, munnusăms̬a
76mouth*āgïŕağızağızagyzawuzauzağızawızauısawıðauyzawızavızoozoosagïs, uus, oozogʻizaghizaɣïzaasaasayaqśăvar
77tooth*tīĺdişdişdiştiştiştişteşteşteştıstististiştištištishchishtï̄šdiştistiisšăl
78tongue (organ)*tildildildiltiltiltilteltelteltıltiltiltiltiltiltiltiltïldıltiltılčĕlh̬e
79fingernail*dïrŋaktırnakdırnaqdyrnaktırnaqtırnaqtırnaqtırnaqtırnaqtırnaqtyrnaqtırnaqtırnaktırmaktïrmaktïrgak, tïrbaktirnoqtirnaq, tiymaqtïrŋaqdırgaktırğaxtıñıraqčĕrne
80foot*adakayakayaqaýakayaqtabanayaqtabanayaqtabanaäq, tabantabantabanbutbut, ayakayakoyoqayaqaδaqdavan, tavangay, butazaxataqura
81leg*būtbacakqıçaýakayaq, butayaqbacaqayakayaqayaqaäq, būtayaqayakbutbutput, butoyoq, putputbūtbut, döñmek*azax, but*buut*pĕś̬ĕ
82knee*topïkdizdizdyztobuq, tiztobuqtizteztubıqtubıqtızedizetiztizetizetobïk, tobuk, tizetizzatiztīzdiskektizektobukčĕrk̬uśśi
83hand*eligeləlelqolqolelqulqulqulqolqolkolkolkolkolqoʻlqoleligxolxoliliială
84wing*kāynatkanatqanadganatqanatqanatqanatqanatqanatqanatqanatqanatkanatkanatkanatkanatqanotqanatqanatçalgınxanatkınatśunat
85belly*kạrïnkarın, göbekqarıngarynqarın, qursaqqarınqursaq, qarın, qorsaqqorsaq, eces, qorhaqqaryn, ış, qūrsaqqarın, ish, qursaq, kursakkursakkarïnkarïnqorinqorsaq, qarin*qarïnijin, xırınxarın, ictiishyrăm
86guts*bagïrsukbağırsak, barsakbağırsaqiçegeiçekçegile, bağırsaqeçäkecäkesäkışekishekişekiçegiičegeidžege, idže, ičekichaküchey*baɣïrsuqşöyündüiçegeohoğospyrš̬ă
87neck*bōynboyunboyun, süysünboýunboyunboyunboyunmuyenpuyınmuyınmoiynmoyınmoyınmoyunmoyïnmoyun, moyïnboʻyinboyunboyïnmoyunmoyınmoonnyu, mooymăj
88back*kerü, *arkaarka, sırtarxa, kürək, belarka, yagyrnyarqaarqaarqa, sırtarkayeltkä, yertkä, sırtarqaarqaarqaarkaarkabel, arkaarka, arga, pil, bilorqaarqaarqā, učāoorgauça, arğa, pilkelin, arğaśurăm
89breast*köküŕgöğüsdöş, göyüsemjekkökürek, töşkökürek, yoşün, emçekköküs, kökrekkükräkkükräk, tüşimsäkkeude, kökırek, tös, emşekko'kirek, to's, gewdekökirekemçekemčekkögüsemchakemchek*, kökrek*, tösh*, köksi*kögüz, emigemigimjekemiiykăk̬ăr
90heart*yürekyürek, kalpürəkýürekyurekjürekyürekyöräkyöräkyöräkjürekju'rekyurekjürökǰürekčürek, tʹürek, tʹürökyurakyürekyürek, köŋülçürekçüreksüreqčĕre
91liver*biagïrkaraciğer, ciğerciyər*, bağırbagyrbawurbauurqara cigerbawırpauırbawırbauyrbawırbavırboorbuurpaarjigarjiger*, bëghirbaɣïrbaarpaarbıarpĕver
92to drink*ič-içmekiçməkiçmekiçmekiçergeiçmekeçärgäeckäleesewışuishiwişüviçüüičerichmoqichmekičmēkijerizergeisĕś
93to eat*yē-yemekyeməkiýmekaşamaqauuzlanırğa, aşarğaaşamaqaşargaaşanqalıaşawjeujewyev, aşavjeǰiirdʹi, či, če, tʹi, čiyyemoqyimek, yëmekyḗmēkçiirçirgeahaa, sieśi
94to bite*ïsïr-ısırmakdişləmək*dişlemekxapmaqqabarğatişlemekteşlärgäteşlägäleteşläwtısteutislewtislevtiştöötišteertišteergetishlamoqchishlimekïsïrmāq, tišlēmēkızırar, tutkulaarızırarğa, tudarğaıtırśyrt
95to suck*em-, *simü-emmekəmməkemmekemmek, sormaqemergeemmekimärgäimkäleimewemu, soruemiw, sorıwémüv, soruvemüü*soror, emersoremmoq, soʻrmoqemmek*, shorimaq*اماك, sōrmāqsorar, emer*sorarğa, emerğeemĕm
96to spit*tüpkür-tükürmektüpürməktüýkürmektükürmektükürürgetükürmektökerergätököröwtükırutu'kiriwtükirüvtükürüütükürertükürtuplamoqtükürmeksoδmāqdükpürertükürerğesilleesur
97to vomit*kus-kusmakqusmaqgusmakqusmaqqusarğaqusmaqqosargaqosqalıqoθowqūsuqusıw, qayt etiwkusuvkusuukuzarkusqusmoqqusmaqqusmāq, yanmāqkuzarxuzarğaqotuolathăs
98to blow*ür-üflemeküfürməküflemek, öwüsmeküfürmek, eşmekufgürürgeesmek, üfürmekörergä, isärgäöröwüru, ürleuu'rlew, esiw, u'plewürüv, ésüvüylöö*üreruresmoqpüwdimekesmēkürer*, xadıır*ürerğe*, übürerğeürvĕr
99to breathesoluk almak, solumak, nefes almaknəfəs almaqdem almaktınış almaqsolurğanefes almaksulargatın alğalıtın alıwdem aludem alıwtınıs aluvdem aluu*tïnartïnnafas olmoq, dam chiqalmoqnepes almaq, dem almaqtïnmāqtınartınarğatıınsyvla
100to laugh*kül-gülmekgülməkgülmekkülemekkülürgekülmekkölergäkölöwküluku'liwkülüvkülüükatkïrar, külerkül, külükulmoqkülmekkülmēk, qatɣurmāqkattırarxatxırarga, külergekülkul
101to see*kör-görmekgörməkgörmekgörmekkörürgekörmekkürergäkürewköruko'riwkörüvkörüükörörkörkoʻrmoqkörmekkörmēkköörkörergekörkur
102to hear*ẹĺit-işitmek, duymakeşitməkeşitmekeşitmekeşitirgeeşitmekişetergäişetewestuesitiwésitüvuguuugarukeshitmoqanglimaqešitmēkdıñnaaristergeihitilt
103to know*bil-bilmekbilməkbilmekbilmekbilirgebilmekbelergäbelewbılubiliwbilüvbilüübilerbil, pilbilmoqbilmekbilmēkbilirpilergebilpĕl
104to think*tüĺ-ün-düşünmekdüşünmək, sanmaqpikir etmek, saýmak, üýtmekoylamaqsağışlanırğa, oyumlarğatüşünmekuylargauylawoilauoylawoylavoyloosananar, sanaarsanaoʻylamoqoylimaq, pikir qilmaqȫmēk, saqïnmāqbodaar, bodanır, sagışsıraar*sağınarğasanaašuh̬ăšla, šutla*
105to smellkoklamak, kokmakiyləmək, qoxumaqysgamak*iyislemekiyiskergeqoqlamaqisnärgäyeθkäwiıskeu*iyiskewiyiskilevjıttooǰïtaardʹït, tʹït, yïdïisqamoq*purimaq*yïδlāmāqçıttaar*çıstanarğa*sıttaa*šăršla*, šărš̬ă k̬ălar*, šărš̬ă k̬ĕr*
106to fear*kork-korkmakqorxmaqgorkmak, eýmenmekqorqmaqqorqurğaqorqmaqqurkırgaqurqıwqorquqorqıwkorkuvkorkuukorkïïrkoruk, korïk, korgïqoʻrqmoqqorqmaqqorqmāqkorgarxorığarğakuttanhăra
107to sleep*ūdï-uyumakyatmaquklamakyuxlamaqjuqlarğayuqlamaqyoqlargayoqlağalıyoqlawūiyqtauuyqılawuyklavuktoouyuktaaruyta, uyuktauxlamoquxlimaquδï̄māq, yatmāquduuruzirğautuyśyvăr
108to live*dīri-yaşamak, oturmakyaşamaqýaşamakyaşamaqjaşarğayaşamaqyaşärgäyäşäwjasaujasawyaşavjaşooǰürer, ǰadarčažayashamoqyashimaqyašāmāqçurttaarçurtirğaolor, sırıtpurăn
109to die*öl-ölmekölməkölmekölmekyolürge, auuşurğaölmekülärgäülewöluo'liwölüvölüüölöröl, ül, üüloʻlmoqölmekölmēk, kečmēkölürölergeölvil
110to kill*öltür-öldürmeköldürməköldürmeköltürmekyoltürürge, joyarğaöldürmeküterergäülterewöltıruo'ltiriwöltirüvöltürüüöltüreröttür, ötür, öltiroʻldirmoqöltürmeköldürmēkölürerödirergeölörvĕler
111to fight*saba-dövüşmek, kavga etmekvuruşmaq, savaşmaq, döyüşməkuruşmak*, söweşmek, göreşmek*yabuşmaq, erişmektutuşurğa, küreşirgedögüşmekköräşergähuğışıwsoğysu, ūrysuurısıw, sawash etiwsogısuv, kavga étüvsoguşuutartïžar, kürežer, ǰuulažar*kürešurushmoq*, qurashmoq*soqushmaq, urushmaqsavašmāq, čalïšmāq, süŋüšmēk, urušmāqdemisejir, çaalajar, dayıldajırkürezerge, xarbazarğa, çaalazarğa*oqsus, tuhun, kırgıs, seriilesśap̬ăś
112to hunt*ābla-avlamakovlamaqawlamakaw etmekuuçulanırğaavlamaqawlargaawlawaulauawlawañşılavuulooaŋdaar, uulaaranʺla, anʺnaovlamoqowlimaqavlāmāqañnaar, añnııratsnirğabultaasunara ś̬üre, kajăk̬a ś̬üre, tytma ś̬üre
113to hit*ur-vurmakvurmaqpatlamak, urmak*urmaqururğa, soğarğaurmaqsuğarga, bärergähuğıwūru, soğuurıw, sog'ıwsoguv, uruvuruusogorsok, ürurmoqurmaqurmāq, qaqmāqkagar, sogar, şançarcabarğa, teerge, urunarğaoğus, sırbatśap, šakka
114to cut*kes-kesmekkəsməkkesmekgesmekkeserge, jırırğakesmekkisärgäqırqıw, kiθewkesukesiwkesüvkesüükezerkeskesmoqkesmek, qiymaq*kesmēk, bïčmāq, qïymāq, ormāqkezerkizergekıs, bıskas
115to split*yār-yarmak, ayırmakbölmək, yarmaqýarylmakbölmekyuleşirge, bölürgeyarmaqbülärgäyarıwjarubo'liwbölüvbölüübölör, oodor, ǰararčar, dʹar, tʹar, yar, pol, kadayormoqyarmaqyarmāq, yermēk, aδïrmāq, sökmēkçarar, oondaktaarçararğa, oodarğa*qayıtpajla, ujăr
116to stabbıçaklamaksancmaq, batırmaqpyçaklamak, naýzalamakçançmaq, qadamaqçançırğasoqmaqçänçergäsänsew, qaðawsūğu, qadau, şanşushanshıw, qadawşanşuv, kadavsayuusayarkadasanchmoq, tiqmoqtiqmaq*, sanjimaq, pichaqlimaqsančmāq, suqmāqbijekteer, şançar, şişteersazarğabatarı saayčik, tir
117to scratch*kạĺčï-kaşımakcızmaq, qaşımaqdyrnaçaklamaktırnamaqtırnarğatırnamaqtırnargatırnawtyrnautırnawtırnavtırmootïrmaartïrba, tïrbaktatirnamoqtirnaqlimaqqašï̄māq, ezmēkdırbaktaartırbaxtirğatarbaa, tıñıraqtaačărmala, čer, šăjăr
118to dig*kaŕ-kazmakqazmaqgazmakqazmaqqazarğaqazmaqqazırgaqaðıwqazuqazıwkazuvkazuukazarkasqazimoqkolimaq, qazmaqqazmāq, qazï̄māq, üšēmēk, üŋmēkkazarxazarğaqasalt, čavma, čak̬ala, čavala, čavsa k̬ălar
119to swim*yüŕ-yüzmeküzməkýüzmekyuzmekjüzergeyaldamaqyözärgäyöðöwjüzuju'ziwyaldav, yuzüvsüzüüežiner, ǰüzerčüzsuzmoqsu üzmekyüzmēk, čapmāqeştirçüzergeuhun, qarbaa
120to fly*uč-uçmakuçmaquçmakuçmaquçarğauçmaqoçargaocqalıosowūşuushıwuşuvuçuuučar, , üčuchmoquchmaqučmāq, teŋmēkujaruçugarğakötvĕś
121to walk*yüri-yürümekyürümək, gəzmək, yeriməkýöremek, barmakyurümekjürürge, barırğayürmekbarırga, yörergäatlawbaru, jüruжүриўyurüvbasuubarar, ǰürertʹör-, čür-yurmoq, bormoq, kezmoqmangmaq, yürmekyorï̄māqbaar, çoruur*pararğa, çörergebar, qaamput, śüre
122to come*kẹl-gelmekgəlməkgelmekgelmekkelirgekelmekkilergäkilewkeluкелиўkelüvkelüükelerkelkelmoqkelmekkelmēkkelirkilergekelkil, py
123to lie (as in a bed)*yat-yatmak, uzanmakuzanmaq, yatmaqýatmak, uzanmakyatmaqjatarğayatmaq, uzanmaqyatargayatqalıyatıwjatuжатыўyatuvjatuuǰadarčat, dʹat, tʹat, džat, yatyotmoqyatmaqyatmāqçıdarçadarğasıtvyrt
124to sit*oltur-oturmakoturmaqoturmakolturmaqoltururğaoturmaqutırırgautırğalıultırıwotyruотырыўoltıruvoturuuoturarotïroʻtirmoqolturmaqolturmāqolurarodırarğaolorlar
125to stand*dur-durmak, dikilmekdurmaqdurmakturmaqsüyelirge, sirelirgeturmaqtorırgatorğalıtorowtūruтурыўturuvturuuturarturturmoqturmaqturmāqturarturarğatur
126to turn (intransitive)dönmekdönməkdönmekburmaq, burulmaqbururğaburulmaqborırgaborolowbūru, būryluбурыў, бурылыўburuv, burıluvburuluuaylanar, burïlaraylanburmoqburimaq, örümek*, aylandurmaq, pëqiratmaqevürmēk, čevürmēk, tevürmēkeer, ergildireraylan(dır)arğa, aylandırı bızarğaergit, eriypăr, śavăr
127to fall*düĺ-düşmekdüşməkýykylmakyığılmaqtüşerge, jığılırğatüşmektöşärgä, egılırgatöşöwjauu, jyğylu, qūlauқулаў, жығылыўyıgıluvtüşüütüžer, ǰïgïlartüštushmoq, yiqilmoqchüshmek, yiqilmaq, ghulimaqtüšmēk, učmāqdüjertüzergetüstün, tak̬ăn, ük
128to give*bēr-vermekverməkbermekbermekberirgebermekbirergäbirewberuбериўberüvberüübererber, perbermoqbermekbḗrmēkbeerpirergebierpar
129to hold*tut-tutmaktutmaq*, saxlamaq*tutmaktutmaqtutarğatutmaqtotargatotowtūtu, ūstauтутыў, устаўıslav, tutuvkarmootudartuttutmoqtutmaqtutmāqtudartudarğatuttyt
130to squeezesıkmaksıxmaqsykmakqısmaqqısarğasıqmaqqısargaqıθıwqysuқысыўkısuvsıguusïgarkïssiqmoq, qismoqqismaq, siqmaqsïkmāqkızarxızarğaıkhĕs, čămărt̬a, hĕster, păč̬ărt̬a
131to rubsürmek, sürtmek, uğmaksürməkoýkamak, sürtenmekişımaqışırğasürtmekışkırga, uargaışqıwysqylauысқылаў, ысыўıskılavsürtüüǰïžarčiš, yïšishqalamoq, surtmoq*sürkimeksürtmēk, türtmēk, yaqmāqdürbüür, ögeerçızarğaaal, sot*săt̬ăr, sĕr
132to wash*yu(b)-yıkamak, yunmakyumaqýuwmakjuwmaqjuuarğayuvmaqyuargayıwıwjuuжуўыўyuvuvjuuǰunarčunyuvmoqyuymaqçuurçuurğasuuyśu
133to wipe*sīl-silmeksilməksüpürmeksibirmeksıyparğa, qurğaqsıtırğasilmeksörtergähörtöwsürtuсүртиўsürtüvaarçuuarčïïr-artmoqsürtmekçodar, aştaar*çızarğasotšăl
134to pull*tart-çekmekçəkməkdartmak, çekmektartmaqtartırğaçekmektartırgatartıwtartuтартыўtartuvtartuutartar, čöyörtartchoʻzmoq, tortmoqtartmaqtırtarsörtirge, tartarğatartturt, sĕt̬ĕr*
135to push*it-itmekitələməkitmektürtmek, tebermektürtergeitemeketärgäetew, etärew, törtöwiteru, türtuийтериўiytevtürtüüiyderiytitarmoq, turtmoqittermekideriderge, sazarğaüt, astĕk, tĕrt
136to throw*ạt-atmakatmaqatmaktaşlamaq, atmaqatarğaatmaqtaşlargataşlaw, bärewtastauтаслаў, ылақтырыўtaslav, bılaktıruvırgıtuutaštaaratotmoq*, tashlamoq*tashlimaq, atmaqoktaar, dajaartastirğa, silergebıraq, kebis, tamnaa*yvăt, ut, părah
137to tiebağlamakbağlamaqbaglamakbaylamaqbaylarğa, eşergebağlamaqbäylärgäbäyläwbailauбайлаўbaylav, bavlavbayloobuulaarpaglabogʻlamoqbaghlimaqbaglaarpalğirğabaaykăk̬ar, śyh, syp
138to sewdikmektikməktikmektikmektigergetikmektegärgätegewtıguтигиўtigüvtigüüköktöör, tigertiktikmoqtikmekdaaraartigergetikśĕle, tĕrle*
139to count*sā(y)-saymaksaymaqsanamaksanamaqsanarğasaymaqsanargahanaw, iθäpläwsanau, esepteuсанаўsanavsanootooloor, čottoorsanasanamoqsanimaqsanaarsanirğaaaq, aqsaanna aaqšutla
140to say*āy-demek, söylemekdeməkdiýmekaytmaq, demekaytırğademekäytergääytewaitu, deuайтыў, деўaytuv, devaytuuaydar, deer, söylöörte, aytaytmoq, demoq*dëmek, ëytmaqçugaalar, sögleer, deerçooxtirğa, çoxtanarğaet, diete, kala
141to singşarkı söylemekoxumaqsaýramakyırlamaqjırlarğayırlamaqcırlargayırlawjyrlau, än aituқосық айтыўyırlavırdookožoŋdoor, sarïndaarsarnaashula aytmoq, kuylamoqnaxsha ëytmaq, sayrimaqırlaarırlirğa, sarnirğaıllaajurla
142to play*oy-oynamakoynamaqoýnamakoynamaqoynarğaoynamaquynargauynawoinauойнаўoynavoynoooynooroyna, oynooʻynamoqoynimaqoynaaroynirğaoonnyoovylja
143to float*yüŕ-yüzmeküzməkýüzmekyuzmekjüzergeyaldamaqyözärgäyöðöwjüzuжүзиўyaldav, yuzüvkalkuuǰüzeraksuzmoqleylimek*, üzmek, lepildimek*saldaarçüzerge, ağarğauhun*, ust
144to flow*ak-akmakaxmaqakmakaqmaqsarqırğaaqmaqağargaağıwağuағыўaguvaguuagarakoqmoqaqmaqagar*, töktür*ağarğasüürjuh
145to freeze*toŋ-donmak, dondurmakdonmaqşatlamak, doňdurmakbuzlamaq, üşümekbuzlarğa, yuşürgebuzlanmaqöşergä, tuñırgatuñqalı, öşögäletuŋıw, öşöwüsu, toñuтоңыўtoñuv, buzlav, üsüvtoŋuučarčaar, tonortonʺmuzlamoq, toʻngmoqtonglimaqdoñartoorğatoñšăn
146to swell*sīĺč-şişmekşişməkçişmekşişmek, göpmekköbergeşişmekşeşärgäşeşewısip-kebu, ısınu, ısuисиўsisüvşişüüsïstaar, köbör, tižiirköp, tižishishmoqköpmek*, qaparmaq*, ishshimaqıjar, dörteer, xapıyar*sizerge, köbergeihen tağıs, is, köbeöšyś
147sun*küneĺgüneşgün, günəşgüngün, güneşkünküneşqoyaşqoyaşqoyaşkünқуяс, күнkünkünkünkün, kuyašquyosh, kunkün, quyash*künxünkünkünhĕvel
148moon*āń(k)ayayayayayayayayaiайayayayayoyayāyayayıyujăh
149star*yulduŕyıldızulduzýyldyzyulduzjulduzyıldızyoldızyıltısyondoðjūldyzжулдызyuldızjıldızǰïldïsyïldïs, čiltïs, dʹïldïsyulduzyultuzyulduzsıldısçıltıssulusśălt̬ăr
150water*subsususuwsuwsuusuvsusıuhıwsuсуўsuvsuusuusuu, sug, suug, suvsusūvsugsuğuušyv
151rain*yagmuryağmuryağışýagyşyañur, yawunjauunyağmuryañgıryañqır, yauınyamğırjañbyr, jauynжамғырyamgırjaanǰaaš, ǰaŋmïrnʹanmïr, nʹanʺmïr, nʹïnʺmïryomgʻiryamghuryaɣmurçàsnañmırsamıır, ardaqśumăr
152river*yïrmak, *ögüŕırmak, nehirçayderýaözençereközen, neerelgayılğayılğaözenдəрьяsuv, yılga suvdarıya*suusugdaryoderya*ögüzxemsuğörüsśyrma, šyv, juh̬anš̬yv
153lake*kȫlgölgölkölkölkölgölkülkülkülkölкөлkölkölkölkölkoʻlkölkȫlxölkölküölkülĕ
154sea*teŋiŕdenizdənizdeňizdeñizteñizdeñizdiñgeztiñkesdiŋgeðteñızтеңизteñizdeŋiztalay, teŋistenʺisdengizdë'ngizteŋiz, kȫldalay*talay*bayğaltinĕs
155salt*dūŕtuzduzduztuztuztuztoztostoðtūzдузtuztuztustuz, tustuztuztūzdustustuustăvar
156stone*tiāĺtaşdaşdaştaştaştaştaştaştaştasтасtastaştaštaštoshtashtāšdaştastaasčul
157sand*kumkumqumgum, çägexum, qayıryuzmez, qumqumqomqomqomqūmқум, шегеkum, kayırkumkumak, kumkubak, kumqumqumqumkum, elezin*xumkumaqhăjăr
158dust*tōz, *tōzantoztozçaň, toz, tozançañbuqutoztuzantusansaŋ, tuðantozañ, şañгирт, шаңşañçaŋtoozïntozïnchangchang, tozangtōz, toprāqdoozuntozınbııl*tus̬an
159earth*yẹryer, yeryüzü, dünyatorpaq*, yer*topraktopuraqtopuraqtopraqcir, tufraqtupraqtupraq, yertopyraq, jerтопырақtopırakjertobrak, ǰertobrak, čer, tʹyer, dʹyer, yertuproqtopa, tupraq, yërtoprāq, yḗrdovurak, xörzüntobırax, çirsir, buorśĕr, tăpra
160cloud*bulïtbulutbuludbulutbulutbulutbulutbolıtpolotbolotbūltбултbulıtbulutbulutbulut, pulutbulutbulutbulïtbulutpulutbılıtpĕlĕt
161fog*bus, *būgsisdumandumantumantumantumantomantomantomantūmanдуманtumantumantumantuman, tubantumantumantumān, būstumantubantumantĕtre
162sky*teŋrigök, gökyüzügöygök, asmankökkökkökkükauakükkök, aspan*, äue*көк, аспанkökasman*teŋeritegri, tegre, tehre, tehri, tenʺyere, tenʺyeri, tenʺir, tenʺrekoʻk, osmon*asman*, kök*teŋrī, kȫkdeertigirqallaantüp̬e
163wind*yẹlyel, rüzgârkülək, yelýelyeljelyelcilyelyeljel, samal*желyeljelsalkïn, ǰelyel, salgïnyelshamal*, shelkin shamal*yḗl, esinxat*, salgınçiltıalśil
164snow*kārkarqargarqarqarqarqarqarqarqarқарkarkarkarkarqorqarqārxarxarqaarjur
165ice*būŕbuzbuzbuzbuzbuzbuzbozposboðmūzмузbuzmuztoš, musbus, pus, pusmuzmuzbūzdoşpusmuuspăr
166smoke*tumandumantüstütüssetütüntütüntütüntötentötöntötöntütın, ysтүтинtütintütünïš, tüdüntüdün, tüdin, ïštutuntütün, istütün, ïšıştüdün, ısburuotĕt̬ĕm
167fire*ōtod, ateşodotot, yalınotateş, otutututot, örtот, жалынot, yalınotot, ört*otolov, oʻtot, atesh*ōtototuotvut
168ash*külkülkülkülkülkülkülkölkölkölkülкүлkülkülkülkül, gülkulkülkülxülkülkülkĕl
169to burn*tam-yakmak, yanmakyanmaqötmek, otlamak, ýanmakyanmaq, güymekjanarğayanmaqyanargayanqalıyanıwjanuжаныўyanuvküyüüküyerküyyonmoqköymek, yanmaqkıvar, örttenirköyerğeumay*, umat*, uotta*śun
170road*yōlyolyolýolyoljolyolyulyulyuljolжолyoljolǰoltʹol, čol, dʹol, yolyoʻlyolorukçolsuolśul
171mountain*tāg, *k(i)ayadağdağdagtawtaudağtawtautawtauтаўtavtookïr, tuutagtogʻtaghdagtağqayatu
172red*kïŕïlkızıl, kırmızıqırmızı*, algyzylqızılqızılqırmızı, qızılqızılqısılqıðılqyzylқызылkızılkızılkïzïlkïsïl, kïzïlqizilqizilkızılxızılkıhılhĕrlĕ
173green*yāĺïlyeşilyaşılýaşylyaşıl, gökjaşil, kökyeşilyaşelyäşelyäşeljasylжасылyasıljaşılǰažïlčažïl, dʹažïlyashilyëshilnogaan*(ot) kök, noğan, çazılküöqsimĕs, eš̬ĕl
174yellow*siarïgsarısarısarysarısarısarısarısarıharısaryсарыsarısarısarïsarï, saarïsariqsëriqsarıgsarığarağas, saharqaysară
175white*ürüŋ, *ākak, beyazakaqaqbeyaz, aqaqaqaqaqақakakakakoqaqakaxürüñ, mağanšură
176black*kara, *qarakara, siyahqaragaraqaraqaraqara, siyaqaraqaraqaraqaraқараkarakarakarakaraqora, siyohqara, siyah reng*karaxaraqarahura
177night*kēčegecegecəgijegeçekeçegecetöntöntöntünтүнtüntüntüntüntun, kecha*tün, këche*, këch*düntün, xaraatüünkaś
178day*küngün, gündüzgüngüngünkünkünkönkönkönkünкүнkünkünkünkünkunkünxünkünkünkun
179year*yāĺ, *yïlyıl, seneilýylyıljılyıl, seneelyılyıljylжылyıljılǰïlčïl, yïl, dʹïl, čaš, dʹašyilyilçılçılsıl, jılśul
180warm*yïlïgsıcak, ılıkilıqýylyyılıjılıissicılıyılıyılıjylyжыллыyılıjıluuǰïluyïlïg, čïlu, dʹïlu, čïlïgiliqilliq, ilmançılıgçılığsılaasăš̬ă
181cold*sogïksoğuk, serinsoyuqsowuksuwuqsuuuqsuvuqsalkın, suıqsıuıqhıwıqsuyq, salqynсуўықsuvık, salkınsuuksooksuuksovuqsogh, soghuqsooksooxmülüün, tımnıısivĕ
182full*tōl-doludoludoly, dok*tolutolutolutulıtulıtulıtoly, tolyqтолыtolıtoluktolotola, tolotoʻq, toʻlatoluqdolutoldıratolorutulli
183new*yaŋïyeniyeni, təzətäze*yañıjañıyañıyañayañayaŋıjañaжаңаyañıjaŋıǰaŋïčanʺï, dʹanʺï, dʹaa, yaayangiyë'ngiçaanaasañaśĕnĕ
184old*es-(kü)eski, yaşlıköhnə, əski, qarı*, qoca*köne*, garry*esgieski, qart*eski, qartiske, qartiskeiθke, qart*eskı, qart, kärı*ески, көнеéskieskieski, kargan*karïgan, eskieski, qarikona*, eski*ergi, kırgan*irgi, kirì*erge, kırjağas*kivĕ, vat̬ă*
185good*edgüiyiyaxşıýagşy, gowyyaxşıaxşı, igiyahşı, eyiyaxşıyaqşıhäybät, yaqşıjaqsy, igıжақсыyaxşı, iygijakşıǰakšïčakšï, tʹakšï, yakšï, dʹakšïyaxshiyaxshi, yaramliq, izgü*ekiçaxsıücügey, ütüölajăh
186badkötüpis, yaman(er)bet, pis, ýaman*yamanaman, osalyaramay, yamannaçaryamannasar, yamannaşar, jamanжаманyamanjamanǰaman, koomoynemen, yaman, nʹaman, dʹamanyomonyaman, yaramsiz, nachar, osalbak, bagayxomay, çabalkuhağan, jaabıjap̬ăh, nač̬ar
187rottençürükçürükçüýrükçirikçirigen, çirikçürükçerekcerekserekşırıkширикşirikçirikčirikirik, čirikchirikchirik, chirigenirik, çıdıgçızığ, çızaan*, ìrìk*sıtıybıtśĕrĕk
188dirtypis, kirliçirkli, kirlikirli, hapakir, naskirkirlipıçraq, kerlekerle, pıcraqbısraqbatpaqty, kır, las, sazdyкирлиkirli, naskirkirlükirligkirkir, meynet*, paskinaxirlig, boktugkirlig, purtaxkirdeeq, badaraanpylʹčăklă, varlanč̬ăk, hura
189straight*tüŕdüz, düzgün, doğrudüzgöni, dogrytuwra, tüztuura, tüztüzturıturı, tösturatüzu, turaтуўры, дүзиўtuvra, tüztüztüs, čiketüstoʻgʻri, tik*udul, tüzdort, xönükönikönötürĕ
190roundyuvarlak, toparlakyumrutogalak, öwredögerektögerektögerektügäräk, yomrıyomoroyomoro, tüŋäräkdomalaq, döñgelek, jūmyrдумалақ, жумырыtımalak, tögerektogolok*bolčok, tegeriktoglak, togolokdumaloq, yumaloq*domlaq, yumilaqtögerik, tırıkıtoğılax, tegilek, terpektögürükśavrak̬a
191sharp (as a knife)*yitikeskinitiýiti, ötgürittijütükeskinütkenütkerütkerötkırөткирötkirkurçkurčötküroʻtkirkeskin, ötkür, ittikyitigçidig, ötkürçitigsıtııśivĕč, vičkĕn
192dull (as a knife)körkütkütektomaqgumux, gumadaxtoqalütmäsütmäsütmäθötpec, dökırөтпесötpes, topalmokokmoko, ötpösötpösoʻtmasötmes, qashangdögey, şaptı, muguromassıppaqmăk̬a
193smoothpürüzsüz, düzgünhamar, düztekiztegişsıydamtegizşoma, tigestiges, yılmağayşımategısтегисtegisjılmakaykileŋ, ǰïlïm, tüstüstekis, silliqtekshi*, siliqyaprï̄, alaŋdeski, tastüsdeqsijak̬a, tak̬ăr, türĕ
194wet*ȫlıslak, nemlinəm, yaş, islaqçygly, öl*suw, dımjibigendımyuyeşsıulıdımlıylğal, dymqyl*ылғалsuv, suvlangansuuülüš, čïktusu, sug, hoʻl, namhöl, nemȫlöl, şık, möön, şalölinceğey, uulaaq, siikteeqjĕp̬e, nürĕ, islenč̬ĕk
195dry*kūrïkkuruquruquryqurğaq, quruqurğaqquruqorıqoroqoroqūrğaqқурғақkurgak, kurıkurgakkurgak, kurukurugquruq, qurgʻoqquruq, qurghaqquruɣkurgagxuruğkuraanaqtip̬ĕ, hărăk
196correct*kẹr-tüdoğru, gerçekdüzgün, doğrudogrydurustüzdoğrudöres, turıtörösdöröθdūrys, turaдурыс, туўрыdurıstuuračïnšintoʻgʻritoghra, durusčï̄nşın, ılaptıgsın, ortasöp, söptööq, tabatĕrĕs
197near*yạgukyakınyaxınýakynyuwuqjuuuqyaqınyakınyıuıqyaqınjaqyn, juyqжақынyuvıkjakınǰuuktʹagïnyaqinyëqinyaqïn, yaɣūqçookçağıncugasśyvăh
198far*uŕakuzakuzaquzak, alyşuzaq, yıraquzaquzaqeraqalısalıθ, yıraqalys, jyraqузақ, алысuzak, alısalısïraakïrakuzoq, olis*yiraq, uzaqyïrāqırakıraxıraaqinś̬e
199right*oŋsağsağsag, sağоңonʺoʻngonguñasylt̬ăm
200left*sōlsolsolçepsolsolsolsulsulhulsolсол, шепsolsolsolsolchapsolsōlsolagaysolqañassulah̬aj
201at-da, -de, -a, -e-da/-də-да/-де, üstünde-да/-де, yusünde-da, -de, -ta, -te-da, -dä, östendä-ta, -tä-да/-дә/-та/-тә/-ҙа/-ҙә, -ла/-лә-да/-де, astynda-да/-де/-та/-те, үстинде-да/-де/-та/-те, üstinde-da-де/-те-да/-де-da-دا/-دە/-تا/-تە-dē, -dā-да/-де, -та/-те-да/-де/-та/-те-га/-ҕа-ра/-ре, -та/-те
202in*-de-da, -de, içinde, içerisinde-da/-də-да/-де, içinde-да/-де, içinde-da, -de, -ta, -te-da, -dä, eçendä-ta, -tä-да/-дә/-та/-тә/-ҙа/-ҙә, -ла/-лә, esendä-да/-де, ışınde-да/-де/-та/-те, ишинде-да/-де/-та/-те, işinde-da-де/-те-да/-де-daichide, ichre*, -دا/-دە/-تا/-تەičindē, ičrē, -dē, -dā-да/-де, -та/-те, iştinde-да/-де/-та/-теihiger-ра/-ре, -та/-те
203with*bileile, -leilə, -la/-ləbilenbulanbla-nen, ilebelənpelän, manmenän-men, -menenменен, бенен, пененman, menmenen-ла/-леbïlabilanbilenbirlē-bile, -bile kadı/kataykıtta, kıtarı-па/-пе
204andve, ile, da/wewa, -да/-деem, daveda, , hämta, , ämhäm, menän, да/дә/та/тә/ҙа/ҙә, ла/ләjäne, menжәне, ҳәм, -да/-де/-та/-теém, -да/-де/-та/-теjanala, onoydo okla, le, vla, vle, да/деvawe*, hem, yenetaqï̄, yemēbile, bolgaş, bazadaa, taauonnatat̬a, ta, te, -па/-пе
205if*-sa-sa, -se, ise, eğer-sa/-sə, əgəregereger-са/-се, eseeger-sa, -sä, ägärägär-һа/-һә, ägär, ägär ðä-са/-се, egerегерéger-sa-се/-зе-за/-зеagar-سا/-سە, eger*ersē, -sē, -sā, apaŋ-за/-са, -зе/-се, bolza, bir eves*buollağına, öskö-сан/-сен, enč̬en, eh̬er
206because*üčün, *učunçünküçünkiçünkinege tügülyuçün, nek deseñçünkiçönkinik tisäñsönkiöitkenıсебебиnege deseñantkenineniŋ učun deze, učunušunchunki-ghachqa, -gechke, -qachqa, -kech, chünki*üčünçüge deerge, ooñujunihin*mĕnš̬ĕn t̬es̬en
207name*ātad, isimadatatatad, isimisem, atisemisemat, esımат, исимatatatatism, nom, otat, isim*, nam*ātatataatjat
Swadesh lists
Individual languages
Language families, family branches, and geographic groupings
Constructed languages
Reconstructed proto-languages
(edit this template)