Appendix:Swadesh lists for Kartvelian languages
<nowiki>Insert non-formatted text here</nowiki>This is a Swadesh list of Kartvelian languages, specifically Georgian, Svan, Mingrelian and Laz, compared with that of English.
List
edit| № | English | Georgian | Mingrelian | Laz | Svan |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | I | მე (me) | მა (ma) | ma, man | მი (mi) |
| 2 | you (singular) |
შენ (šen) | სი (si) | si, sin | სი (si) |
| 3 | he | ის (is) | თინა (tina), ინა (ina) | ia, hia, im, him | ეჯა (eǯa) |
| 4 | we | ჩვენ (čven) | ჩქი (čki) | çki, çku | ნა̈ჲ (näy) |
| 5 | you (plural) |
თქვენ (tkven) | თქვა (tkva) | tkva, tkvan | სგა̈ჲ (sgäy) |
| 6 | they | ისინი (isini) | თინეფი (tinepi), ინეფი (inepi) | entepe, hentepe, ini, hini | ეჯჲა̈რ (eǯyär) |
| 7 | this | ეს (es) | თენა (tena), ენა (ena) | aya, haya, am, ham | ალა (ala) |
| 8 | that | ის (is) | თინა (tina), ინა (ina) | ia, hia, im, him | ეჯა (eǯa) |
| 9 | here | აქ (ak) | თაქ (tak) | aha, ehe | ამე (ame) |
| 10 | there | იქ (ik) | თექ (tek) | ek, tek, ik, tik | ეჩე (eče) |
| 11 | who (interrogative) | ვინ (vin) | მი (mi) | [Term?] | ჲა̈რ (yär) |
| 12 | what (interrogative) | რა (ra) | მუ (mu) | mu | მა̈ჲ (mäy) |
| 13 | where (interrogative, no movement) | სად (sad) | სო (so) | so | იმეგ (imeg) |
| 14 | when (interrogative) | როდის (rodis) | მუჟამს (mužams), მუჟანს (mužans) | [Term?] | შომა (šoma), შომრიას (šomrias) |
| 15 | how | როგორ (rogor) | მუჭო (muč̣o) | muç̌o | მაგუ̂ა̈რდ (magûärd), იმჟი (imži) |
| 16 | not | არ (ar) | ვა (va) | va, var | დე̄სა, დე̄მ, მამა (dēsa, dēm, mama) |
| 17 | all | ყველა (q̇vela) | არძა (arʒa) | [Term?] | მა̈გ (mäg) |
| 18 | many | ბევრი (bevri) | ბრელი (breli) | [Term?] | ფიშირ (pišir) |
| 19 | some | ზოგი (zogi) | მინი (mini) | [Term?] | ჲერი (yeri) |
| 20 | few | ცოტა (coṭa) | ჭიჭე (č̣ič̣e) | [Term?] | კოტო̄ლ (ḳoṭōl) |
| 21 | other | სხვა (sxva) | შხვა (šxva) | çkva | იშგენ (išgen) |
| 22 | one | ერთი (erti) | ართი (arti) | ar | ეშხუ (ešxu) |
| 23 | two | ორი (ori) | ჟირი (žiri) | jur | ჲორი (yori) |
| 24 | three | სამი (sami) | სუმი (sumi) | sum | სემი (semi) |
| 25 | four | ოთხი (otxi) | ოთხი (otxi) | otxo | უ̂ოშთხუ̂ (ûoštxû) |
| 26 | five | ხუთი (xuti) | ხუთი (xuti) | xut | უ̂ოხუ̂იშდ (ûoxûišd) |
| 27 | big | დიდი (didi) | დიდი (didi), კაბეტი (ḳabeṭi) | didi | ხოშა (xoša), ძღჷდ (ʒɣəd) |
| 28 | long | გრძელი (grʒeli) | გჷნძე (gənʒe), გინძე (ginʒe), გჷრძე (gərʒe), გირძე (girʒe) | gunze | ჯო̄დი (ǯōdi) |
| 29 | wide | განიერი (ganieri) | განიერი (ganieri) | [Term?] | ლჷგა̈ნ (ləgän) |
| 30 | thick | სქელი (skeli) | ფსქელი (pskeli) | [Term?] | სგელ (sgel) |
| 31 | heavy | მძიმე (mʒime) | მონკა (monḳa) | [Term?] | გუ̂ა̈მი (gûämi) |
| 32 | small | პატარა (ṗaṭara) | ჭიჭე (č̣ič̣e) | [Term?] | კოტო̄ლ (ḳoṭōl) |
| 33 | short | მოკლე (moḳle) | კუნტა (ḳunṭa) | [Term?] | მეკუ̂შდე (meḳûšde) |
| 34 | narrow | ვიწრო (vic̣ro) | გორწკიპილი (gorc̣ḳiṗili) | [Term?] | ნახუ̂წი (naxûc̣i) |
| 35 | thin | თხელი (txeli) | თხითხუ (txitxu) | [Term?] | დჷთხელ (dətxel) |
| 36 | woman | ქალი (kali) | ოსური (osuri) | oxorca | ზურა̄ლ (zurāl) |
| 37 | man (adult male) | კაცი (ḳaci) | კოჩი (ḳoči) | koçi | მა̄რე (māre) |
| 38 | man (human being) | ადამიანი (adamiani), კაცი (ḳaci) | ადამიერი (adamieri), კოჩი (ḳoči) | [Term?] | ამსუ̂ა̄ლდ (amsûāld) |
| 39 | child | ბავშვი (bavšvi) | ბაღანა (baɣana) | bere | ბეფშუ̂ (bepšû), ჩინჩუ̂ილ (činčûil) |
| 40 | wife | ცოლი (coli) | ჩილი (čili), ოსური (osuri) | [Term?] | ხეხუ̂ (xexû) |
| 41 | husband | ქმარი (kmari) | ქომონჯი (komonǯi) | [Term?] | ჭა̈შ (č̣äš) |
| 42 | mother | დედა (deda) | დიდა (dida), ნანა (nana) | nana | დედე (dede) |
| 43 | father | მამა (mama) | მუმა (muma) | baba | მუ (mu), მამა (mama), ბაბა (baba) |
| 44 | animal | ცხოველი (cxoveli) | ჩხოლარი (čxolari) | [Term?] | [Term?] |
| 45 | fish | თევზი (tevzi) | ჩხომი (čxomi) | [Term?] | კალმახ (ḳalmax), ცუზ (cuz), თებზ (tebz) |
| 46 | bird | ფრინველი (prinveli) | ფურინჯი (purinǯi) | Ǩinçi | მეპერ (meṗer) |
| 47 | dog | ძაღლი (ʒaɣli) | ჯოღორი (ǯoɣori) | coğori | ჟეღ (žeɣ) |
| 48 | louse | ტილი (ṭili) | ტი (ṭi) | [Term?] | ტიშ (ṭiš) |
| 49 | snake | გველი (gveli) | გვერი (gveri) | Ǯiǯila | ჰუ̂იჭ (hûič̣), ჰერწემ (herc̣em) |
| 50 | worm | ჭია (č̣ia) | ღვენწკი (ɣvenc̣ḳi) | Ǯiǯi | მჷტ (məṭ) |
| 51 | tree | ხე (xe) | ჯა (ǯa) | ca | მეგა̈მ (megäm) |
| 52 | forest | ტყე (ṭq̇e) | ტყა (ṭq̇a) | [Term?] | ცხეკ (cxeḳ) |
| 53 | stick | ჯოხი (ǯoxi) | კეტი (ḳeṭi) | [Term?] | ფაუ (pau), კეტ (ḳeṭ) |
| 54 | fruit | ხილი (xili) | ხილი (xili) | [Term?] | მაშა̈ნ (mašän), ხილ (xil) |
| 55 | seed | თესლი (tesli) | თასი (tasi) | [Term?] | ლა̄̈ში (lā̈ši) |
| 56 | leaf | ფოთოლი (potoli) | ფურცელი (purceli) | [Term?] | ბალე (bale) |
| 57 | root | ფესვი (pesvi) | ჯინჯი (ǯinǯi) | [Term?] | წჷსხე (c̣əsxe) |
| 58 | bark (of a tree) | ქერქი (kerki) | ქორქა (korka) | [Term?] | ტეფ (ṭep) |
| 59 | flower | ყვავილი (q̇vavili) | პეული (ṗeuli) | [Term?] | მუღუ̂ა̈ჲ (muɣûäy) |
| 60 | grass | ბალახი (balaxi) | ოდიარე (odiare) | [Term?] | ბალა̈ხ (baläx) |
| 61 | rope | თოკი (toḳi) | თოკი (toḳi) | [Term?] | თა̈კუ̂ (täḳû) |
| 62 | skin | კანი (ḳani) | კანი (ḳani) | [Term?] | კა̈ნ (ḳän), ტუფ (ṭup), ტეფ (ṭep), ცილ (cil) |
| 63 | meat | ხორცი (xorci) | ხორცი (xorci), ძელი (ʒeli) | [Term?] | ლეღუ̂ (leɣû) |
| 64 | blood | სისხლი (sisxli) | ზჷსხჷრი (zəsxəri), ზისხირი (zisxiri) | diʒxiri, dinʒxiri | ზისხ (zisx) |
| 65 | bone | ძვალი (ʒvali) | ყვილი (q̇vili) | ili | ჯიჯუ̂ (ǯiǯû) |
| 66 | fat (noun) | ცხიმი (cximi) | ცჷმუ (cəmu), ციმუ (cimu) | [Term?] | ჭყა̈ნ (č̣q̇än) |
| 67 | egg | კვერცხი (ḳvercxi) | მარქვალი (markvali) | makvali | ლჷგრე (ləgre) |
| 68 | horn | რქა (rka) | ქა (ka) | [Term?] | მუჭუ̂ (muč̣û) |
| 69 | tail | კუდი (ḳudi) | კუდელი (ḳudeli) | [Term?] | ჰაკუ̂ა̈დ (haḳûäd) |
| 70 | feather | ბუმბული (bumbuli) | ბურდღა (burdɣa) | [Term?] | ბინტყილ (binṭq̇il) |
| 71 | hair | თმა (tma) | თომა (toma), თუმა (tuma) | [Term?] | ფა̈თუ̂ (pätû) |
| 72 | head | თავი (tavi) | დუდი (dudi) | [Term?] | თხუ̂ინ (txûin) |
| 73 | ear | ყური (q̇uri) | ჸუჯი (ʾuǯi) | uci, quci | შდიმ (šdim) |
| 74 | eye | თვალი (tvali) | თოლი (toli) | [Term?] | თე (te) |
| 75 | nose | ცხვირი (cxviri) | ჩხვინდი (čxvindi) | [Term?] | ნეფხუ̂ნა (nepxûna) |
| 76 | mouth | პირი (ṗiri) | პიჯი (ṗiǯi) | [Term?] | პილ (ṗil) |
| 77 | tooth | კბილი (ḳbili) | კჷბირი (ḳəbiri), კიბირი (ḳibiri) | [Term?] | შდიქ (šdik) |
| 78 | tongue (organ) | ენა (ena) | ნინა (nina) | nena | ნინ (nin) |
| 79 | fingernail | ფრჩხილი (prčxili) | ბირცხა (bircxa) | buʒxa | ცხა (cxa) |
| 80 | foot | ფეხი (pexi), ტერფი (ṭerpi) | კუჩხი (ḳučxi), ნარჩა (narča) | [Term?] | ჭიშხ (č̣išx), [Term?] |
| 81 | leg | ფეხი (pexi) | კუჩხი (ḳučxi) | [Term?] | ჭიშხ (č̣išx) |
| 82 | knee | მუხლი (muxli) | ბირგული (birguli) | [Term?] | ქუთუ̄ლ (kutūl) |
| 83 | hand | ხელი (xeli) | ხე (xe) | [Term?] | ში (ši) |
| 84 | wing | ფრთა (prta) | ფსუა (psua) | [Term?] | ღალე (ɣale) |
| 85 | belly | მუცელი (muceli) | ქვარა (kvara), ქორა (kora) | [Term?] | ჴა̈დ (qäd) |
| 86 | guts | ნაწლავი (nac̣lavi) | ჭჷ (č̣ə) | [Term?] | ჭინჭილ (č̣inč̣il) |
| 87 | neck | კისერი (ḳiseri) | კინჩხი (ḳinčxi) | [Term?] | კინჩხ (ḳinčx) |
| 88 | back | ზურგი (zurgi) | ოჭიში (oč̣iši) | [Term?] | [Term?] |
| 89 | breast | მკერდი (mḳerdi) | კიდირი (ḳidiri) | [Term?] | მუჭუ̂ედ (muč̣ûed), გუ̂ა̈მ (gûäm) |
| 90 | heart | გული (guli) | გური (guri) | [Term?] | გუ̂ი (gûi) |
| 91 | liver | ღვიძლი (ɣviʒli) | ჩხონჩხი (čxončxi) | [Term?] | ყუ̂იჟე (q̇ûiže) |
| 92 | to drink | სმა (sma) | შუმა (šuma) | [Term?] | ლითრე (litre) |
| 93 | to eat | ჭამა (č̣ama) | ჭკომუა (č̣ḳomua) | [Term?] | ლიზუ̂ებ (lizûeb), ლიდიარა̄̈ლ (lidiarā̈l) |
| 94 | to bite | კბენა (ḳbena) | ჩამინი (čamini) | [Term?] | ლიჴეფ (liqep) |
| 95 | to suck | წოვა (c̣ova) | წუალა (c̣uala), წინაფა (c̣inapa) | [Term?] | ლიჩიგუ̂ (ličigû) |
| 96 | to spit | გადაფურთხება (gadapurtxeba) | გინოფურტინუა (ginopurṭinua) | [Term?] | ქალიტბჷნე (kaliṭbəne) |
| 97 | to vomit | რწყევა (rc̣q̇eva) | რწყიება (rc̣q̇ieba) | [Term?] | ლიტხუნე (liṭxune) |
| 98 | to blow | ბერვა (berva) | ბარუა (barua) | [Term?] | ლიფუ̂ლი (lipûli) |
| 99 | to breathe | სუნთქვა (suntkva) | შურიშ ღალა (šuriš ɣala) | [Term?] | ქუ̂ინი ლიკედ (kûini liḳed) |
| 100 | to laugh | სიცილი (sicili) | ძიცა (ʒica) | [Term?] | ლი̄ცუ̂ (līcû) |
| 101 | to see | ხედვა (xedva) | ჯინა (ǯina) | [Term?] | ლისგდი (lisgdi) |
| 102 | to hear | გაგონება (gagoneba), სმენა (smena) | გაგონა (gagona), სიმაფი (simapi) | [Term?] | ლისმინე (lismine), [Term?] |
| 103 | to know | ცოდნა (codna) | რჩქინა (rčkina) | [Term?] | ლიხა̈ლ (lixäl) |
| 104 | to think | ფიქრი (pikri) | ფირქი (pirki) | [Term?] | ლიჭკუ̄რე (lič̣ḳūre) |
| 105 | to smell | ყნოსვა (q̇nosva) | შურაფა (šurapa) | [Term?] | ლიჴა̄ნე (liqāne) |
| 106 | to fear | შიში (šiši) | შიში (šiši) | [Term?] | [Term?] |
| 107 | to sleep | ძილი (ʒili) | ლური (luri) | [Term?] | უ̄ჟ (ūž) |
| 108 | to live | ცხოვრება (cxovreba) | რინა (rina) | [Term?] | ლირდე (lirde) |
| 109 | to die | სიკვდილი (siḳvdili) | ღურა (ɣura) | [Term?] | დაგრა (dagra) |
| 110 | to kill | მოკვლა (moḳvla) | ჸვილუა (ʾvilua) | [Term?] | ლიდგა̈რი (lidgäri) |
| 111 | to fight | ჩხუბი (čxubi) | ჩხუპი (čxuṗi) | [Term?] | ლიცუ̂ა̈̄ლ (licûǟl) |
| 112 | to hunt | ნადირობა (nadiroba) | ჯინორუა (ǯinorua) | [Term?] | [Term?] |
| 113 | to hit | დარტყმა (darṭq̇ma) | მეგამა (megama) | [Term?] | ლიჩდი (ličdi) |
| 114 | to cut | ჭრა (č̣ra) | კვათუა (ḳvatua) | [Term?] | ლიქუ̂ცე (likûce) |
| 115 | to split | გაყოფა (gaq̇opa) | გორთუალა (gortuala) | [Term?] | ლიშხრე (lišxre), ლიბჭკუ̂ე (libč̣ḳûe) |
| 116 | to stab | დაჭრა (dač̣ra) | ჭკირუა (č̣ḳirua) | [Term?] | [Term?] |
| 117 | to scratch | ფხაჭნა (pxač̣na) | ჩხაბარუა (čxabarua) | [Term?] | ლიკანჭუ̄რე (liḳanč̣ūre) |
| 118 | to dig | თხრა (txra) | ნთხორუა (ntxorua) | [Term?] | ლიბჷრჯე (libərǯe) |
| 119 | to swim | ცურვა (curva) | ნჩურუა (nčurua) | [Term?] | ლიცროუ̂ა̄̈ლ (licroûā̈l), ლიღრენი (liɣreni) |
| 120 | to fly | ფრენა (prena) | ფურინუა (purinua) | [Term?] | ლიპე̄ნა̄̈ლ (liṗēnā̈l) |
| 121 | to walk | სიარული (siaruli) | ულა (ula) | [Term?] | ქალი̄ზელა̄̈ლ (kalīzelā̈l) |
| 122 | to come | მოსვლა (mosvla) | მოულა (moula) | [Term?] | ლიჴედ (liqed) |
| 123 | to lie (as on one's side) |
წოლა (c̣ola) | ნჯირა (nǯira) | [Term?] | ჩულიჭიდ (čulič̣id) |
| 124 | to sit | ჯდომა (ǯdoma) | დოხუნა (doxuna) | [Term?] | ლისგუ̂რე (lisgûre) |
| 125 | to stand | დგომა (dgoma) | გერინა (gerina) | [Term?] | ლიგნე (ligne) |
| 126 | to turn (change direction) |
მობრუნება (mobruneba) | მუკორთაფა (muḳortapa) | [Term?] | ჟილისპე (žilisṗe) |
| 127 | to fall (as in drop) |
დაცემა (dacema) | დონთხაფა (dontxapa) | [Term?] | ჩულიშგდ (čulišgd) |
| 128 | to give | მიცემა (micema) | მეჩამა (mečama) | [Term?] | [Term?] |
| 129 | to hold (in one's hand) |
ჭერა (č̣era) | დოკინა (doḳina), დაკინება (daḳineba) | [Term?] | [Term?] |
| 130 | to squeeze | შეკუმშვა (šeḳumšva) | აკონჭირა (aḳonč̣ira) | [Term?] | [Term?] |
| 131 | to rub | ხეხვა (xexva) | ხეხუა (xexua) | [Term?] | [Term?] |
| 132 | to wash | რეცხვა (recxva) | ნახუა (naxua) | [Term?] | [Term?] |
| 133 | to wipe | წმენდა (c̣menda) | ჯირქუა (ǯirkua), წიმინდუა (c̣imindua), ქოსუა (kosua) | [Term?] | [Term?] |
| 134 | to pull | მოქაჩვა (mokačva) | ქანჩაფი (kančapi) | [Term?] | [Term?] |
| 135 | to push | ბიძგება (biʒgeba) | ჯიკაფი (ǯiḳapi) | [Term?] | [Term?] |
| 136 | to throw | გადაგდება (gadagdeba) | გინოჸოთამა (ginoʾotama) | [Term?] | [Term?] |
| 137 | to tie | შეკვრა (šeḳvra) | აკოკირუა (aḳoḳirua), აკობინუა (aḳobinua) | [Term?] | [Term?] |
| 138 | to sew | კერვა (ḳerva) | ჭალა (č̣ala) | [Term?] | [Term?] |
| 139 | to count | თვლა (tvla) | კოროცხუა (ḳorocxua) | [Term?] | [Term?] |
| 140 | to say | თქმა (tkma) | რაგადუა (ragadua) | zopons | [Term?] |
| 141 | to sing | სიმღერა (simɣera) | ბირა (bira) | [Term?] | [Term?] |
| 142 | to play | თამაში (tamaši) | ლაჸაფი (laʾapi) | [Term?] | [Term?] |
| 143 | to float | ტივტივი (ṭivṭivi) | ფამფინი (pampini), ფაფინი (papini) | [Term?] | [Term?] |
| 144 | to flow | დენა (dena) | [Term?] | [Term?] | [Term?] |
| 145 | to freeze | გაყინვა (gaq̇inva) | გოჸინუა (goʾinua), გოჯამარუა (goǯamarua), გოჩიკინაფა (gočiḳinapa) | [Term?] | [Term?] |
| 146 | to swell | გასიება (gasieba) | შინაფა (šinapa), გორიზინაფა (gorizinapa), გოჟვიჟვინაფა (gožvižvinapa), ჟვიბინაფა (žvibinapa) | [Term?] | [Term?] |
| 147 | sun | მზე (mze) | ბჟა (bža), ჩხანა (čxana) | mjora | მიჟ (miž) |
| 148 | moon | მთვარე (mtvare) | თუთა (tuta) | tuta, mtuta | დოშდულ (došdul) |
| 149 | star | ვარსკვლავი (varsḳvlavi) | მურიცხი (muricxi) | muruʒxi | ამტყუ̂ა̈სგ (amṭq̇ûäsg), მჷჭკა̈მ (məč̣ḳäm) |
| 150 | water | წყალი (c̣q̇ali) | წყარი (c̣q̇ari) | ǯǩari | ლიც (lic) |
| 151 | to rain | წვიმა (c̣vima) | ჭვიმა (č̣vima), ჭვემა (č̣vema) | [Term?] | უჩხა (učxa), უჩხე (učxe) |
| 152 | river | მდინარე (mdinare) | წყარმალუ (c̣q̇armalu) | [Term?] | [Term?] |
| 153 | lake | ტბა (ṭba) | ტობა (ṭoba) | t̆oba, t̆oma | ტუბა̈ (ṭubä), ტო̄მბ (ṭōmb) |
| 154 | sea (as in ocean) |
ზღვა (zɣva) | ზუღა (zuɣa) | mzoğa | ძუღუ̂ა (ʒuɣûa) |
| 155 | salt | მარილი (marili) | ჯიმუ (ǯimu) | [Term?] | [Term?] |
| 156 | stone | ქვა (kva) | ქუა (kua) | [Term?] | [Term?] |
| 157 | sand | ქვიშა (kviša), სილა (sila) | ქვიშა (kviša) | [Term?] | [Term?] |
| 158 | dust | მტვერი (mṭveri) | ტვერი (ṭveri) | [Term?] | [Term?] |
| 159 | earth (as in soil) |
მიწა (mic̣a) | დიხა (dixa) | [Term?] | [Term?] |
| 160 | cloud | ღრუბელი (ɣrubeli) | მუნაფა (munapa) | [Term?] | [Term?] |
| 161 | fog | ნისლი (nisli) | ნჷრსი (nərsi), ნირსი (nirsi) | dumani | ბინტუ̂ (binṭû) |
| 162 | sky | ცა (ca) | ცა (ca) | [Term?] | [Term?] |
| 163 | wind (as in breeze) |
ქარი (kari) | ბორია (boria) | [Term?] | ბიქუ̂ (bikû) |
| 164 | snow | თოვლი (tovli) | თჷრი (təri), თირი (tiri) | mtviri | მუს (mus), მუსუ̂ (musû) |
| 165 | ice | ყინული (q̇inuli) | ჸინი (ʾini) | [Term?] | [Term?] |
| 166 | smoke | კვამლი (ḳvamli), ბოლი (boli) | კუმა (ḳuma), ფურკი (purḳi) | [Term?] | [Term?] |
| 167 | fire | ცეცხლი (cecxli) | დაჩხჷრი (dačxəri), დაჩხირი (dačxiri) | daçxiri | ლემესგ (lemesg) |
| 168 | ash | ფერფლი (perpli) | ტუტა (ṭuṭa) | [Term?] | [Term?] |
| 169 | to burn (intransitive) |
წვა (c̣va) | ჭუალა (č̣uala) | [Term?] | [Term?] |
| 170 | road | გზა (gza) | რზა (rza), შარა (šara) | [Term?] | [Term?] |
| 171 | mountain | მთა (mta) | გვალა (gvala), გოლა (gola) | [Term?] | ლახუ̂ (laxû) |
| 172 | red | წითელი (c̣iteli) | ჭითა (č̣ita) | mç̌ita | წჷრნი (c̣ərni) |
| 173 | green | მწვანე (mc̣vane) | წვანე (c̣vane) | yeşili | ჲჷრჟი (yərži) |
| 174 | yellow | ყვითელი (q̇viteli) | ჸვინთელი (ʾvinteli) | t̆amangrala, sǩit̆a | ყუ̂ითელ (q̇ûitel) |
| 175 | white | თეთრი (tetri) | ჩე (če), რჩე (rče) | xçe, kçe | თუ̂ეთუ̂ნე (tûetûne) |
| 176 | black | შავი (šavi) | უჩა (uča) | uça | მეშხე (mešxe) |
| 177 | night | ღამე (ɣame) | სერი (seri) | [Term?] | ლე̄თ (lēt) |
| 178 | day (daytime) |
დღე (dɣe) | დღა (dɣa) | ndğa | ლადა̈ღ (ladäɣ) |
| 179 | year | წელი (c̣eli) | წანა (c̣ana) | ǯana | ზა̈ჲ (zäy) |
| 180 | warm (as in weather) |
თბილი (tbili) | ტჷბუ (ṭəbu), ტიბუ (ṭibu) | t̆ibu, t̆ubu | ტებდი (ṭebdi) |
| 181 | cold (as in weather) |
ცივი (civi) | რგილი (rgili) | [Term?] | [Term?] |
| 182 | full | სავსე (savse) | ეფშა (epša), მოფშა (mopša) | [Term?] | [Term?] |
| 183 | new | ახალი (axali) | ახალი (axali) | [Term?] | მახე (maxe) |
| 184 | old | ძველი (ʒveli) | ჯვეში (ǯveši) | mjveşi, jveşi | ჯუ̂ინელ (ǯûinel) |
| 185 | good | კარგი (ḳargi) | ჯგირი (ǯgiri), ჯგჷრი (ǯgəri) | [Term?] | ხოჩა (xoča) |
| 186 | bad | ცუდი (cudi) | გლახა (glaxa), ფური (puri) | [Term?] | ხოლა (xola) |
| 187 | rotten (as a log) |
დამპალი (damṗali) | ჸორადილი (ʾoradili) | [Term?] | [Term?] |
| 188 | dirty | ჭუჭყიანი (č̣uč̣q̇iani) | წინდამი (c̣indami), ხიმბამი (ximbami), ზანგამი (zangami) | [Term?] | [Term?] |
| 189 | straight | სწორი (sc̣ori) | თინი (tini), ბონი (boni) | [Term?] | [Term?] |
| 190 | round | მრგვალი (mrgvali) | კვარკვალია (ḳvarḳvalia), კოკორე (ḳoḳore) | [Term?] | [Term?] |
| 191 | sharp (as a knife) |
ბასრი (basri) | ცანდი (candi), ცანდამი (candami), ცანდირი (candiri), ცაცლარი (caclari) | [Term?] | [Term?] |
| 192 | dull (as a knife) |
ბლაგვი (blagvi) | განგურია (ganguria), განგურუა (gangurua), განგულა (gangula) | [Term?] | [Term?] |
| 193 | smooth | გლუვი (gluvi) | გოსარსალერი (gosarsaleri), გორსიალერი (gorsialeri), გოსიოტილი (gosioṭili), დვიცალი (dvicali), სილოგირი (silogiri) | [Term?] | [Term?] |
| 194 | wet | სველი (sveli) | შოლირი (šoliri) | [Term?] | [Term?] |
| 195 | dry (adjective) |
მშრალი (mšrali) | სქირაფილი (skirapili) | [Term?] | [Term?] |
| 196 | right (correct) |
სწორი (sc̣ori) | წორი (c̣ori) | [Term?] | [Term?] |
| 197 | near | ახლო (axlo) | არხო (arxo) | [Term?] | [Term?] |
| 198 | far | შორი (šori) | შორი (šori) | [Term?] | ჯო̄დია (ǯōdia) |
| 199 | right (side) |
მარჯვენა (marǯvena) | მარძგვანი (marʒgvani) | [Term?] | ლერსგუ̂ენ (lersgûen), მურსგუ̂ენ (mursgûen) |
| 200 | left (side) |
მარცხენა (marcxena) | კვარჩხანი (ḳvarčxani) | [Term?] | ლერთენ (lerten), მჷრთენ (mərten) |
| 201 | at | -თან (-tan), -ში (-ši) | -წკჷმა (-c̣ḳəma), -ს (-s) | [Term?] | [Term?] |
| 202 | in | -ში (-ši) | -ს (-s) | [Term?] | [Term?] |
| 203 | with (accompanying) |
-თან (-tan) | -წკჷმა (-c̣ḳəma) | [Term?] | [Term?] |
| 204 | and | და (da) | დო (do) | [Term?] | ი (i) |
| 205 | if | თუ (tu), რომ (rom) | დო (do), ნამჷ-და (namə-da) | [Term?] | ჰე̄მა (hēma), ჰე̄სა (hēsa), ლახ (lax) |
| 206 | because | იმიტომ, რომ (imiṭom, rom), რადგან (radgan) | თიშენ, ნამჷ-და (tišen, namə-da), ანდანე (andane) | [Term?] | ეჯღა (eǯɣa), ერე (ere), ლახ (lax), ჰე (he), იმრაუ̂აჲ (imraûay) |
| 207 | name | სახელი (saxeli) | ჯოხო (ǯoxo) | coxo | ჟახე (žaxe) |